مشغله زیاد ملک الموت در جاده های کشور

شنیدن آمار بالای تصادفات در هر تعطیلات، دیگر تکان‌دهنده نیست، این روزها تعداد بالای تصادفات رخ داده، حتی تعجب کسی را نیز بر نمی‌انگیزد.در تعطیلات اخیر، 381 فقره تصادف فوتی و جرحی رخ داده است. بیش از 3000 خودرو و موتورسیکلت متخلف تنها طی سه روز توقیف، 300 جلد گواهینامه ضبط و 118 هزار قبض جریمه برای رانندگان متخلف صادر شده است. به این ارقام آمار تصادفاتی که تنها منجر به خسارت مالی شده است را نیز اضافه کنید! بدون شک تعداد تصادفاتی که تنها طی سه روز در کشور رخ داده با تصادفات یکساله بسیاری از کشورها برابری می‌کند. ایران از میان 190 کشور جهان، رتبه 189 را در ایمنی تصادفات دارد و این یعنی تنها یک کشور در جهان وجود دارد که در این زمینه از وضعیت نامناسب‌تری از کشور ما قرار دارد. هر چند کارشناسان حمل و نقل همواره از وضعیت برخی از راه‌های کشور انتقاد می‌کنند اما این همه ماجرا نیست. فرمانده پلیس‌راه کشور معتقد است که در تعطیلات اخیر، «مهم‌ترین علت تصادفات، عدم توجه به جلو با حدود 28 درصد و پس از آن تخطی از سرعت مطمئنه با 20، عدم رعایت حق تقدم با 17 و انحراف به چپ با 15 درصد بوده است.» آنچه سرهنگ محمدرضا مهماندار اعلام کرده، نشان می‌دهد که رعایت دقیق مقررات راهنمایی و رانندگی تنها مختص به دو جلسه آزمون‌های آیین‌نامه و شهر است و پس از آن، رانندگان ایرانی جاده‌ها و خیابان‌ها را به جاده‌های مرگ مبدل کرده اند! 32 هزار فقره سبقت غیرمجاز! صبح پنج شنبه که از راه رسید هیچ یک از افرادی که در 54 فقره تصادف فوتی، کشته شدند گمان نمی‌کردند غروب آفتاب شنبه را به چشم نبینند. سرهنگ محمدرضا مهماندار در این باره می‌گوید: «از روز پنج‌شنبه تا ظهر شنبه، 54 فقره تصادف فوتی و 323 فقره تصادف جرحی در جاده‌های کشور رخ داده است، بیش از 35 درصد تصادفات در تعطیلات اخیر از شکل واژگونی بوده که اکثرا ناشی از خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان بوده است.» طبق آمار، ایران در میان 190 کشور دنیا، از نظر تصادفات رانندگی رتبه 189 را به خود اختصاص داده است و تنها کشور سیرالئون بوده که وضعیت نامناسب‌تری از ایران داشته است. مرگ و میر تصادفات ایرانی‌ها دو برابر میانگین جهانی متوسط جهانی مرگ ومیر در اثر حوادث رانندگی 14تا 15نفر در هر 100هزار نفر است. اما این میزان در کشور ما 30 نفر در هر 100 هزار نفر است و این یعنی دو برابرمیانگین جهانی! چندی پیش غدیر مهدوی سرپرست پژوهشکده بیمه مرکزی ایران اعلام کرد که طبق آمار، ایران در میان 190 کشور دنیا، از نظر تصادفات رانندگی رتبه 189 را به خود اختصاص داده است و تنها کشور سیرالئون بوده است که وضعیت نامناسب‌تری از ایران داشته است. به گفته او در نتیجه این تصادفات، زیان‌های غیرقابل جبرانی بر اقتصاد کشور وارد ‌می‌شود و تعداد تلفات جاده‌ای کشور در سال با تلفات یک جنگ تمام عیار برابری ‌می‌کند و بر اساس برآوردهای علمی، رقم خسارت‌های مستقیم و غیر مستقیم آن از 7 درصد تولید ناخالص ملی کشور افزون‌تر است‌. این در حالی است که ‌می‌توان با تدوین و اجرای یک برنامه 4 تا 5ساله این تصادفات را به نصف و حتی یک سوم میزان فعلی رساند. جاده‌ها ایمن نیستند کارشناسان حوزه ترافیک و حمل و نقل معتقدند که آمار بالای مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی در کشور تنها از نبود فرهنگ درست رانندگی ناشی نمی‌شود بلکه بخشی از آن نیز به ناایمن بودن راه‌ها و عدم نظارت درست بر حمل و نقل کشور بازمی‌گردد. دکتر ساسان افلاکی استادیار دانشکده فنی دانشگاه تهران و عضو مرکز تحقیقات راه و حمل و نقل دانشکده فنی دانشگاه تهران در این زمینه می‌گوید: «متاسفانه در زمان ساخت جاده‌ها در ایران به موضوع ایمنی زیاد توجه نمی شود و مباحث اقتصادی در اولویت قرار دارد. موضوعاتی مانند اختلاف سطح جاده‌ها با شانه راه‌ها، شیب نامناسب شیروانی‌ها، خرابی‌های سطحی روسازی، تابلوها و علائم ایمنی موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد تا ایمنی راه‌ها تامین شود اما این موارد در جاده های ما در شرایط استاندارد و به روز نیست و به آن کمتر توجه می‌شود.» وی با اشاره به لزوم اطلاع‌رسانی به موقع به راننده در زمان رسیدن به نقاط حادثه خیز می‌افزاید: «این هم یکی دیگر از مواردی است که در جاده‌های ما مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد و راننده در زمان رانندگی بدون هشدار و آمادگی قبلی وارد مقطعی از راه می‌‌شود که باید عکس‌العمل سریع انجام دهد ولی به دلیل عدم آمادگی درصد خطا افزایش یافته و این امر باعث افزایش آمار تصادفات می‌شود.» این استاد دانشگاه با بیان اینکه اقدامات دستگاه‌های اجرایی در زمینه حوادث رانندگی همسو نیست، یادآور می‌شود: «هر کدام از ارگان‌ها و سازمان‌های دخیل در حوزه حمل و نقل در محدوده عملیاتی خود کار می‌کنند و این فعالیت‌های ناهمسو باعث شده ما در برخی حوزه‌ها پیش بیفتیم و در برخی حوزه‌ها همچنان عقب باشیم.» افلاکی به افزایش استفاده‌کنندگان از ناوگان حمل و نقل شخصی و افزایش سریع تعداد خودروها و رانندگان جوان اشاره می‌کند و می‌گوید: «با وجود این پیشرفت‌ها بسترسازی فرهنگی مناسبی صورت نگرفته و پیشرفت زیادی نیز در حوزه سخت افزاری نداشتیم. به گونه‌ای که هنوز برخی راه‌های ما متعلق به 70 سال پیش است، در آن زمان حجم تقاضای تردد و سرعت خودروها اینقدر بالا نبود و جاده براساس نیاز زمان خود طراحی و ساخته شده است. یعنی در حال حاضر ما از جاده ای استفاده می کنیم که برای سرعت 50 تا 60 کیلومتر طراحی و ساخته شده ولی در آنها با سرعت 90 تا 100 کیلومتر رانندگی می‌کنیم، همین موضوع سبب بسیاری از مشکلات ایمنی است و برای حل این مسئله باید راه‌ها مناسب سازی و نقاط حادثه خیز اصلاح هندسی شوند.»