مذاکره با اروپا که شکست می‌خورد پس به ترامپ دیوانه اعتماد کنیم!
عضو اولین تیم مذاکره‌کننده حسن روحانی با اروپا تأکید کرد مذاکرات جدید ایران و اروپا به پنج دلیل شکست می‌خورد.
سید حسین موسویان در تحلیلی که از سوی «بولتن دانشمندان هسته‌ای آمریکا» منتشر شده، در عین حال خواستار مذاکره و توافق با آمریکا شده و حال آن که برجام در اصل توافق با آمریکا بود و همین آمریکا ترامپ (و اوباما و بایدن) بودند که توافق را زیر پا گذاشتند و به همین علت آقای روحانی مذاکره برای توافق و پذیرش زیر پا گذاشتن برجام را «دیوانگی» توصیف کرد.
موسویان نوشته است: بیست سال پیش، من سخنگوی تیم هسته‌ای ایران بودم که از مهر 1382 مذاکرات با سه کشور اروپایی آغاز شد. تا بهار 1384، مذاکرات هسته‌ای به توافق نهائی نزدیک شده بود، اما دولت بوش، از طریق بریتانیا، توافق را وتو کرد. بعد از شکست مذاکرات هسته‌ای، احمدی‌نژاد، یک اصولگرا، بعد خاتمی اصلاح‌طلب، رئیس‌جمهور شد.
پس از پیروزی احمدی‌نژاد، ایران برنامه غنی‌سازی را از سر گرفت و آژانس، پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع داد که منجر به تصویب چندین قطعنامه تحریمی علیه ایران شد. در پاسخ، ایران هم میزان غنی‌سازی خود را افزایش داد و هم سطح غنی‌سازی اورانیوم را بالاتر برد. تا سال 1394، ایران قادر بود در عرض دو ماه مقدار کافی اورانیوم با درجه تسلیحاتی برای ساخت یک بمب هسته‌ای تولید کند. ایران و آمریکا در سال 1392 وارد مذاکرات مستقیم شدند و در نهایت به توافق برجام در سال 1394 منجر شد، که پروتکل‌های بازرسی سختگیرانه‌ای را بر تأسیسات هسته‌ای اعمال کرد و زمان‌گریز ایران را به حدود 12 ماه افزایش داد.
ایران به مدت سه سال به طور مداوم به تعهدات خود پایبند بود تا اینکه ترامپ از توافق خارج شد. اروپا تلاش کرد تا توافق را اجرا کند، اما به دلیل تحریم‌های ایالات متحده، نتوانست این کار را انجام دهد. اکنون اروپا در تلاش است تا مذاکرات هسته‌ای با ایران را احیاء کند، اما به دلیل از دست دادن امتیازات قبلی خود، احتمالاً مذاکرات به دلایل پنج‌گانه شکست خواهد خورد:
در سال 1382، اروپا روابط اقتصادی گسترده‌ای با ایران داشت، اما به دلیل تحریم‌های ایالات متحده، این روابط به چین منتقل شده است.
عمان و قطر در سال‌های اخیر نقش میانجی‌گری بین ایران و ایالات متحده را به‌عهده گرفته‌اند و این، موقعیت اروپا را بیشتر تضعیف کرده است.
اتحادیه اروپا در داخل خود دچار بحران سیاسی است.
با قطعنامه جدید آژانس، سه کشور اروپایی از ایران خواسته‌اند که به مکانیسم‌های راستی‌آزمایی برجام بازگردد؛ در حالی که اروپا توانایی ارائه امتیازات متقابل برای لغو تحریم‌های کلیدی را ندارد.
اروپا قرار است مسائل منطقه‌ای و اوکراین را مطرح کند. اما باز هم، هیچ توانی برای ارائه امتیازات متقابل به ایران در مورد رفع تحریم‌های آمریکا را ندارد.
آغاز مذاکرات جدید بین ایران و سه کشور اروپایی گامی مثبت و ضروری است، اما همان‌طور که من بیش از دو دهه است بر آن تأکید کرده‌ام، در غیاب ایالات متحده، هیچ توافقی ممکن نخواهد بود. اگر ترامپ به سیاست قبلی خود یعنی «فشار حداکثری» بازگردد، احتمالاً ایران از مرز خواهد گذشت. اما ترامپ فرصتی طلایی دارد؛ نه تنها برای حل بحران هسته‌ای بلکه برای پایان دادن به ۴۰ سال دشمنی میان غرب و ایران و حل بحران منطقه‌ای فعلی.
موسویان در ادامه از ترامپ خواسته به واسطه مذاکره مستقیم با ایران و توافق هسته‌ای برد- برد تاریخ‌ساز شود. او در ادامه نوشته است: «مذاکرات جامع باید در مورد نه تنها مسئله هسته‌ای بلکه در مورد وضعیت خطرناک خاورمیانه، برگزار شود. مردم ایران در انتخابات اخیر، یک سیاستمدار میانه‌رو را انتخاب کردند. پزشکیان در پی آشتی با غرب است. این فرصتی است که ایالات متحده و رئیس‌جمهور ترامپ نباید آن را از دست بدهند.»
همزمان با تحلیل موسویان، خبرگزاری رویترز نوشت که اروپایی‌ها در دور جدید مذاکرات، «به دنبال محک کارت‌های قابل واگذاری ایران در مذاکرات هسته‌ای هستند»! رویترز افزود: هدف اصلی تهران پیدا کردن راه‌هایی برای رفع تحریم‌ها است که از سال ۲۰۱۸ به دلیل عدم پایبندی ترامپ به توافق هسته‌ای اعمال شده است. یک مقام اروپایی گفت که هدف اصلی از این دور گفت‌و‌گوها در ژنو، تلاش برای توافق بر روی یک زمان‌بندی و چارچوب مشخص برای آغاز مذاکرات است تا تعهد روشنی از سوی طرف ایرانی برای شروع مذاکره بر روی چیزی مشخص قبل از ورود ترامپ به کاخ سفید وجود داشته باشد.
کلسی داونپورت از کارشناسان مسائل هسته‌ای در این‌باره به رویترز می‌گوید: «هیچ توافقی یا هیچ گفت‌وگوی جدی درباره جزئیات یک توافق تا زمانی که ترامپ به قدرت برسد وجود نخواهد داشت. اما اروپایی‌ها باید ایران را تحت فشار قرار دهند تا مشخص کنند آماده مذاکره درباره کدام جنبه‌های برنامه هسته‌ای خود است و چه شرایط امنیتی در منطقه باید تغییر کند تا ایران بتواند در زمینه هسته‌ای امتیازهایی بدهد.»
در حالی که لحن رویترز هم نشان می‌دهد اروپا فقط طلبکاری می‌کند و امتیازی هم برای ارائه به ایران ندارد، وبسایت اصلاح‌طلب جماران به قلم خبرنگار سابق روزنامه اعتماد تصریح کرد: «با توجه به فضای حاکم بر نخستین دیدار هیئت‌های ایرانی و اروپایی می‌توان گفت این جلسه را در بهترین حالت آن می‌توان یک جلسه «طوفان فکری» برای ارزیابی مجدد شرایط با توجه به تحولات ماه‌های اخیر در حوزه‌های مختلف، رد و بدل کردن مطالبه‌ها، خطوط قرمز کلی طرفین و مشخص کردن گام‌های مرحله به مرحله برای حل و فصل اختلاف‌های غیر برجامی و رسیدن به حداقلی از توافق برای از سرگیری مذاکرات فشرده و هدفمند برجامی دانست.»
در این میان تحلیل آقای موسویان نشان می‌دهد که عبرت‌های لازم از چند دور توافق با آمریکا و اروپا گرفته نشده و آرزو اندیشی بر واقع بینی غلبه دارد. آقای موسویان اطلاع دارد که دولت بوش پدر در توافق با مرحوم هاشمی توانست عناصر دستگیر شده خود در لبنان را آزاد کند اما در عین حال زیر قول متقابل خود درباره کاهش تحریم‌ها بزند.
همچنین بر خلاف ادعای آقای موسویان، ایران و اروپا در سال 1384 در آستانه توافق نبودند بلکه اروپایی‌ها با سه توافق سعدآباد و بروکسل و پاریس توانسته بودند به مدت دو سال و نیم تمام برنامه‌ای هسته‌ای ایران را تعلیق (تعطیل) بکنند اما ضمناً مرتکب پشت هم اندازی شده و وعده اولیه شش ماه اعتمادسازی داوطلبانه ایران را به مطالبه تعلیق دائمی برنامه هسته به عنوان معتبر‌ترین تضمین قابل ارائه از سوی ایران تغییر دهند! ضمناً این دولت خاتمی و نه احمدی نژاد بود که با واسطه دو سال و نیم عهدشکنی طرف اروپایی، تعلیق‌ها را کنار گذاشت و فعالیت برنامه هسته ای را از سر گرفت.
در عین حال در حالی که رئیس موسویان در مذاکرات ۸۴- ۱۳۸۲ مذاکره دوباره با طرف زیر پا گذارنده توافق موجود را دیوانگی خوانده، آقای موسویان ترجیح می‌دهد که هم‌طیفان او مرتکب چندباره دیوانگی محض در اعتماد به آمریکا و فرد ذاتاً عهدنشناسی مثل ترامپ شوند.
کیهان
دیدگاه تان را بنویسید