وزیرصنعت: پشت‌پرده‌گرانی‌هارانمی‌توان‌گفت

مهدی غضنفری با اشاره به مجموعه شرایطی که وزارت صنعت، معدن و تجارت برای مقابله با تحریم ها ظرف ماههای گذشته صورت داده است، گفت: در سال 91 و در آغاز سال 92 وزارت صنعت، معدن و تجارت وارد كاركردهاي جديدي شد که حفظ تمام پروژه‌هاي احداث شده در قبل و تامين سرمايه در گردش براي پروژه هاي موجود را شامل می شد و در نهایت، مجموعه‌اي از تدابير براي جلوگيري از جريان تخريبي خارجي را در بر می گرفت.

وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: در واقع، علاوه بر كارهاي جاري اقدامات زيادي براي مديريت و مقابله با اين جريان تخريبي صورت گرفت و می توان گفت که اگر جريان تخريبي شكل نگرفته بود، نياز به انجام اين كارها نبود و همه تلاش وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنان به سازندگي‌ اختصاص می یافت.

وی تصریح کرد: در این میان، برنامه‌هاي استراتژيك و عملياتي كشور متناسب با فضا و محدوديت های تحریم، خود را اصلاح خواهد كرد، اما نكته اين است كه تعديل توقعات و انتظارات در این شرایط بسیار سخت بود.

پشت پرده گرانی ها را نمی توان برای مردم بازگو کرد

غضنفری در توضیح این مطلب ادامه داد: دولت هدفمندي را اجرا و بازار را به‌خوبي كنترل كرد؛ به این معنا که مطابق با نظر مردم، مجلس و دولت، وزارت صنعت، معدن و تجارت توانست بازار را به خوبي كنترل كند و در اجرای هدفمندي موفق باشد.

وی افزود: بنابراین مردم انتظار ندارند زماني كه وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت شكل مي گيرد و يا اصطلاحا متولد مي شود و اختيارات و فرصت هاي بيشتري دارد، قيمت‌ها بالا برود؛ اما اين اتفاق متاسفانه بنا به دلایلی رخ داد که البته اين موضوع نارضايتي را چند برابر مي‌كند، چون نمي‌توان از پشت پردة اين حوادث چيز زياد و دقيقي برای مردم بازگو کرد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان این جمله که تعديل كردن پروژه ها روي كاغذ ساده است، اما آماده كردن ذينفعان و مردمي كه به هدفمندي خوشبين شده‌اند و با مسئولان همراهي مي‌كنند، كار راحتي نيست، گفت: اگر جريان سازندگي كه در دولت‌هاي نهم و دهم به راه افتاده بود و هر روز داشت تقويت مي‌شد، با مانع بزرگي برخورد نمي‌كرد، هم در كنترل بازار و ايجاد اشتغال خيلي موفق‌تر بوديم، هم در حفظ ارزش پول ملي، هم در كنترل نقدينگي توفیقات زیادی حاصل می شد.

به گفته این عضو کابینه دهم، در برنامه‌اي كه تنظيم شده بود، به همه اين اجزا توجه شده بود كه چگونه تورم ناشي از هدفمندي در اقتصاد تخليه شود و چگونه نقدينگي در جامعه كنترل شود.

وی افزود: در واقع قبل از اينكه با اين مانع، يعني سد مشكلات ناشي از تحريم ها، برخورد كنيم، با مشكلي جدي مواجه نبوديم و با ادامه اين طرحها و به ويژه اجرای قانون هدفمندي يارانه ها مي شد تحولي عظيم در توليد و اشتغال ايجاد كرد تا مزاياي آن به كام مردم، شيرين بنشيند.

شعار ما با مسئولان بودجه در موضوع ارز متفاوت است

وزیر صنعت ، معدن و تجارت در پاسخ به این سوال که آیا در مجموع، مسبب مشكلات اقتصادي و صنعتي موجود در وضعيت فعلي را تحريم‌هاي نفتي می دانید؟ گفت: فروش نفت در اقتصاد ايران دو كاركرد دارد، يك كاركرد اين است كه ارز حاصل از آن به بانك مركزي فروخته شده، به ريال تبديل و به خزانه منتقل مي‌شود، خزانه هم پولدار مي‌شود و با پولي كه در اختيار دارد، دو كار را انجام مي‌دهد، يا صرف بودجه‌هاي جاري مانند حقوق و دستمزد و يا صرف بودجه‌هاي عمراني مانند ساخت جاده و سد و بيمارستان و فرودگاه می کند.

وی ادامه داد: کاركرد دوم درآمدهاي حاصل از فروش نفت اين است كه وقتي نفت را مي فروشيم و داراي درآمد ارزي مي شويم، وارد كننده مي‌تواند ارز را از بانك مركزي بخرد و با آن مواد اوليه و كالاهاي نيم‌ساخته و ماشين آلات صنعتي وارد كند. يعني پولي داريم كه خارجي ها حاضرند بابت آن به ما مواد اوليه و ماشين آلات بدهند.

به گفته غضنفری، يعني اگر كشور تنها ريال داشته باشد؛ حتی اگر زیاد هم باشد شايد در كاركرد اول موفق باشد اما اگر ريال به واردكننده بدهيم، او نمي‌تواند نيازهاي تامين خارجي را برآورده كند.

این عضو کابینه دهم ادامه داد: ما به دليل كمبود فروش نفت و درآمدهاي ارزي براي انجام كاركرد دوم، دچار مشكل شديم، بنابراین واردات بسياري از كالاها تحت تاثير اين كمبود ارز نمي‌توانست به‌درستي انجام شود و آنگاه بود كه ما ابتدا مركز مبادلات ارزي و سپس موضوع استقلال ارزي را مطرح كرديم.

وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: در واقع، شعار ما با شعار افراد فعال در بخش بودجه متفاوت است. وقتي افراد بخش بودجه مي‌گويند نمي‌خواهند خزانه متكي به درآمدهاي نفتي باشد، يعنی تامين ريال از منابع ديگر را مدنظر دارند، اما در توليد نمي‌شود گفت كه ارز نمي‌خواهيم؛ چراکه در توليد به ارز نياز داريم، زيرا به مواد اوليه و ماشين آلات نياز داريم و واردات يك اصل اوليه در توليد است.

پشت پرده طرح شعار استقلال ارزی

غضنفری گفت: بنابراین ما شعار استقلال ارزي را مطرح كرديم؛ يعني ما به ارز نياز داريم، ولي لازم نيست اين ارز حاصل از نفت باشد؛ حالا كه نفت ما را خریداری نمی کنند؛ به سراغ درآمدها و صادرات غيرنفتي مي‌رويم و ضمن مخالفت آشكار و صريح با پيمان سپاري ارزي، چهار روش انتقال ارز حاصل از صادرات غير نفتي را مطرح كرديم.

وی در توضیح این مطلب خاطرنشان کرد: در گام اول، كالاها جهت تخصيص ارز اولويت بندي شد به این معنا که مجبور شديم در كنار مديريت واردات و مديريت صادرات سراغ مديريت منابع ارزي هم برويم.

غضنفری گفت: البته بانك مركزي و وزارت نفت هم همراهي كردند، يعني هم نوع كالا و هم نوع ارز تخصيصي به آن كالاها تغيير یافت و همچنین مركزي براي مبادله و اجرايي كردن اين تصميمات طراحي شد؛ در صورتي كه در دو سال قبل، اين اقدامات لازم نبود، چراکه نفت فروش مي‌رفت، ارز وارد بانك مركزي می شد، بانك مركزي ريال را به خزانه واريز مي‌كرد، وارد كننده به بانك خارجي ارز مي‌داد و كالا وارد كشور مي‌شد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت عنوان کرد: تحريم‌ها ابتدا ساده و پيش پا افتاده بود؛ اما بعدها به خاطر بازخوردي كه از ستون پنجم مي گرفتند، خيلي هوشمندانه بسته شد. مهمترين نوك حمله آن هم اقتصاد و درآمدهاي ارزي بود اما آيا فقط منابع ارزي را مورد هدف قرار نمي‌دهند؟ به كشتيراني هم حمله مي‌كنند، به خريدها، فروش‌ها و تبادلات كالايي هم حمله مي‌كنند. يعني تحريم‌ها يك برنامه تهاجم يك بعدي نيست كه ما هم فقط يك سد در برابر آن ايجاد كنيم. مثلاً اگر تحريم‌ها فقط بر روي حمل و نقل بود، ما يك نظام حمل و نقل موازي درست مي‌كرديم و آن را دور مي‌زديم.

وی افزود: اگر تحریم فقط در مورد بانك هاي تجاري بود، می شد با بانك هاي تجاري كشورهاي همسايه يا دوست كار كرد؛ یا اگر فقط در مورد برخی از انواع ارز بود، ما سراغ ارزآوري ديگري مي‌رفتيم. حتی اگر فقط در مورد نفت بود، جايگزين ديگري براي نفت پيدا مي‌كرديم. ولي تحريم‌ها در مورد هرچيزي است كه به اعتلای اقتصاد كشور كمك مي‌كند. به هرحال باید تمام جوانب کار را سنجید.