بهانه سخنان اخیر حجت عبدالملکی؛ دولت در حوزه اقتصاد مقاومتی چه قدر موفق بوده است؟

گروه سیاست سایت فردا: حجت‌ عبدالملکی، وزیر مستعفی وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی، به تازگی در سخنانی درباره چگونگی تحقق اقتصاد مقاومتی سخن گفته و اشاره کرده است: «اقتصاد مقاومتی همان اقتصاد اسلامی که متناسب با شرایط به اجرا می‌رسد».

او همچنین بر نقش حوزه‌های علمیه در تعریف و تشریح اقتصاد مقاومتی تأکید کرده و گفته است: «موضوعات اقتصاد مقاومتی باید تکمیل و به یک نظام تبدیل شود که لازمه آن شناخت مکتب اقتصاد اسلامی است. از این رو، احتیاج داریم که حوزه علمیه در این بار اقدام جدی کند دروس خارج و اجتهادی به روز و پیشرفته و متناسب با شرایط امروز تدریس کند... در چهارچوب تحلیل اقتصاد مقاومتی بستر اصلی را اقتصادی اسلامی می‌دانیم از این‌رو نمی‌توان از اقتصاد لیبرال به اقتصادم مقاومتی رسید، دیدیم عده‌ای از اقتصاد لیبرال شروع می‌کنند که به اقتصاد مقاومتی برسد که این امکان پذیر نیست چراکه بستر آن اقتصاد اسلامی است. اقتصاد انقلاب اسلامی در چهارچوب قانون، اقتصادی را وسیع‌تر کرده و رهیافت اقتصاد جمهوری اسلام، اقتصاد مقاومتی می‌شود».

پیش از این بحث‌هایی درباره تأکیدات مقامات اقتصادی دولت سیزدهم بر تحقق اقتصاد اسلامی شکل گرفته بود. مشخصا مناظره موسی غنی‌نژاد و مسعود درخشان که غنی‌نژاد می‌گفت اقتصاد را باید علوم جدیده شناخت و اجرا کرد و درخشان مانند عبدالملکی تأکید داشت که اقتصاد اسلامی راه حل رفع مشکلات است و غنی‌نژاد و دولت روحانی را متهم می‌کرد که با سیاست‌های لیبرالی راه را بر تحقق اقتصادی اسلامی بستند.

این دو نگاه واکنش‌های بسیاری را برانگیخت؛ برخی از مواضع غنی‌نژاد دفاع کردند و برخی هم از مواضع درخشان. حالا عبدالملکی که در زمره مسئولان طرفدار نگاه درخشان محسوب می‌شود، می‌گوید که اقتصاد مقاومتی به دلیل آنکه اقتصاد اسلامی در دستور کار قرار نگرفت به طور کامل محقق نشده است.

فرای این بحث‌های نظری پرسش مهم آن است که خود عبدالملکی در دوران فعالیتش در قامت وزیر کار، رفاه و تأمین اجتماعی که به شدت حوزه فعالیت این وزارتخانه به توده‌های اجتماعی مربتط است تا چه حد توانست در تحقق اقتصاد اسلامی و مقاومتی موفق عمل کند؟ به نظر می‌رسد عملکرد نه‌چندان مطلوب او به عنوان وزیر کار باعث شد که او مجبور به استعفا شود؛ استعفایی که برخی آن را عزل می‌دانند.

از سوی دیگر با بررسی عملکرد تیم اقتصادی دولت سیزدهم هم مشاهده می‌شود ضعف‌های مهمی در حوزه تحقق اقتصاد مقاومتی وجود داشته است و گرچه دولت لیبرال روحانی نتوانست و بلکه شاید نخواست که گام ویژه‌ای در جهت اقتصاد مقاومتی بردارد و همه‌چیز را در گرو ارتباط با غربی‌ها می‌دانست و اساسا حتی به خنثی‌سازی تحریم‌ها هم باور چندانی نداشت، اما نمی‌شود که گفت که از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تا کنون زمینه‌های تحقق اقتصادی مقاومتی و البته خنثی‌سازی کامل تحریم‌ها به وقوع پیوسته است. بنابراین شاید بد نباشد مجموعه دولت و به ویژه مسئولان اقتصادی فارغ از بحث‌های صرف نظری، گامی عملی در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی بردارند.