رزمایش مشترک ایران بیخ گوش آمریکا

تحولات جهانی در چند ماه اخیر که به اندازه چند سال تأثیرگذار بوده، از بروز صف‌آرایی جدید کشورها در نظم جهانی حکایت دارد و رهبری این تغییر علیه هژمونی غرب را کشورهای منطقه شرق نظیر ایران، چین و روسیه بر عهده دارند.

به موازات این تغییرات از مردادماه سال گذشته که روحانی پس از ۸ سال از پاستور رفت و کلید دفتر ریاست‌جمهوری را به رئیسی سپرد، ریل سیاست‌گذاری خارجی جمهوری اسلامی نیز به مسیر اصلی خود بازگشت.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم، گسترش همکاری با کشورهای منطقه و دیپلماسی فعال با همپیمانان جهانی نیز جای توجه صرف به غرب و کوتاه آمدن در برابر آمریکا را گرفت. موید این موضوع نیز سفرهای پرترافیک مسؤولان سیاسی کشورهای همسایه به ایران و متقابلاً سفر رئیسی و تیم وزارت امور خارجه به کشورهای دیگر بوده و حاکی از آن است که ایران توجه خود را به گسترش ارتباط با شرق معطوف کرده است. در همین رابطه می‌توان به سفر نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا به تهران اشاره کرد که اگرچه در قالب دیپلماسی منطقه‌ای نبود اما نشان از آن داشت که سیاست خارجی ایران چشم‌اندازی فرامنطقه‌ای دارد.

از طرف دیگر چند ماهی از آغاز جنگ روسیه و اوکراین می‌گذرد و شاهد آن هستیم که کشورهای غرب در قالب ناتو در پشتیبانی از اوکراین، در مقابل روس‌ها صف کشیده‌اند و تقابل روسیه با غرب محسوس‌تر از هر زمان دیگری شده است.

در آمریکای لاتین نیز هژمونی غرب شرایط مشابهی را تجربه می‌کند. در قاره آمریکای جنوبی که به ‌عنوان حیاط خلوت

آمریکا حساب می‌شود، کشورها به سمت ایدئولوژی چپگرایانه می‌روند که در مورد آخر ریاست‌جمهوری کلمبیا به دست نیروهای چپگرا افتاد.

در آخرین مورد از تلاش کشورهای ضدغربی برای شکست هژمونی آمریکا در جهان، قرار است ایران به همراه روسیه، چین، ونزوئلا و احتمالاً چند کشور دیگر، یک رزمایش نظامی در آمریکای جنوبی برگزار کنند.

روز گذشته (چهارشنبه 15 تیر) برخی منابع خبری ضمن اعلام این خبر، به نقل از پایگاه خبری واشنگتن فری‌بیکن اعلام کردند ایران، روسیه و چین با هدف نمایش قدرت به آمریکا قصد برگزاری یک رزمایش در آمریکای لاتین تحت عنوان «تک‌تیراندازی مرز» را دارند.

طبق این گزارش، ونزوئلا میزبان این رزمایش نظامی که قرار است اوایل ماه آگوست برگزار شود خواهد بود و نظامیان ایران، روسیه و همچنین چین قصد دارند برای برگزاری این رزمایش عازم آمریکای لاتین و دریای کارائیب شوند.

رسانه آمریکایی واشنگتن فری بیکن در ادامه گزارش خود با اشاره به این ائتلاف ضدغربی، نوشته است: این رزمایش یکی از واضح‌ترین نشانه‌ها تا به امروز از شکل‌گیری یک ائتلاف در آمریکای لاتین ضد ایالات متحده است.

در همین رابطه این رسانه آمریکایی به نقل از «جوزف هومیر» تحلیلگر امنیت ملی نوشت که «روسیه و متحدانش، ایران و چین با حضور در این رزمایش در ونزوئلا در آستانه نمایش قدرت بزرگی هستند. با عادی‌سازی تحرکات نظامی دشمنان ایالات متحده در دریای کارائیب، ما (آمریکا) در معرض خطر در آمریکای لاتین هستیم».

اما چرا برگزاری چنین رزمایشی در دریای کارائیب در منطقه آمریکای لاتین از درجه اهمیت بالایی برخوردار است؟ جدای از اینکه حضور ایران، روسیه، چین و ونزوئلا در یک رزمایش نظامی نشان از مستحکم‌تر شدن ائتلاف ضدغربی علیه ایالات متحده دارد و واشنگتن فری بیکن نیز بخوبی این موضوع را درک کرده و در گزارش خود به آن اشاره کرده است، حضور ایران و روسیه به‌ عنوان دشمنان آمریکا در چند ده کیلومتری آب‌های سرزمینی این کشور، این پیام را به واشنگتن دارد که دشمنان‌شان تا چه اندازه می‌توانند به مرزهای‌شان نزدیک شوند.

این حضور در حالی خواهد بود که ایالات متحده همواره آمریکای لاتین و حوزه کارائیب را حیاط خلوت خود می‌داند و نسبت به حضور نظامی دیگر کشورها در این منطقه بشدت حساسیت دارد.

واشنگتن‌ فری ‌بیکن در بخش دیگری از گزارش خود نیز با اشاره به سفر اخیر نیکلاس مادورو به تهران نوشت: در پایان این سفر، یک قرارداد راهبردی ۲۰ ساله میان ۲ کشور ایران و ونزوئلا امضا شد که زمینه تقویت همکاری‌های تجاری و خرید ‌و فروش نفت میان ۲ کشور را فراهم کرده است.

این رسانه آمریکایی در ادامه گزارش خود در ارتباط با رزمایش نظامی کشورهای ضدغرب در دریای کارائیب، نوشت: روسیه در حال تقویت حضور و نفوذ خود در میان کشورهای آمریکای جنوبی است و با برخی از این کشورها در حال امضای توافقنامه‌های نظامی است. علاوه بر افزایش نفوذ روسیه در آمریکای لاتین، نیروهای سپاه قدس، شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در حال تقویت حضور و نفوذ خود در میان کشورهای آمریکای جنوبی‌اند.

واشنگتن فری بیکن در بخش دیگری از گزارش خود نیز به حضور چین در آمریکای لاتین پرداخت و اعلام کرد: هرچند به حضور و نفوذ چین در میان کشورهای آمریکای جنوبی کمتر توجه رسانه‌ای شده اما واقعیت این است که پکن طی سال‌های گذشته نفوذ خود را در آمریکای لاتین گسترش داده است.

اگرچه واشنگتن فری بیکن از کشورهای دیگر اسمی نبرده اما به نظر می‌رسد اگر قرار باشد کشورهای دیگری برای برگزاری رزمایش نظامی در دریای کارائیب به ایران، روسیه، چین و ونزوئلا اضافه شوند، نیکاراگوئه، آرژانتین، کوبا و حتی شیلی از گزینه‌های احتمالی خواهند بود.

با این حال عملیاتی شدن این مانور را از جهات مختلفی می‌توان نشانه‌ای جدید از آغاز عصری جدید در مناسبات و معادلات جهانی دانست. آنچنان که پیش از این و حتی در کوران جنگ سرد و تقابل بلوک شرق و بلوک غرب نیز هیچگاه واشنگتن شاهد برگزاری مانور نظامی دشمنان و رقبای خود در نزدیکی مرزهایش نبوده است.

البته کشورهای ایران، روسیه و چین پیش از این نیز سابقه برگزاری رزمایش مشترک نظامی داشته‌اند. بهمن‌ماه سال گذشته بود که این ۳ کشور دست به برگزاری یک رزمایش مشترک در اقیانوس هند زدند.

ایران و روسیه به همراه چین، پیش‌تر نیز در دسامبر سال ۲۰۱۹ رزمایش مشابهی را در اقیانوس هند با عنوان «کمربند امنیتی دریایی» برگزار کرده بودند. شهریور ۹۹ نیز نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در بخشی از رزمایش نیروی دریایی روسیه در آب‌های دریای خزر شرکت کرد و همچنین این ۲ کشور در بهمن‌ماه سال ۹۹ در دریای عمان و اقیانوس هند دست به انجام رزمایش مشترک زدند.

منبع: وطن امروز