سنگ جدید در راه برجام

شرق: عصر روز گذشته دور ششم مذاکره هسته‌ای در حالی در وین آغاز شده که مشخص نیست پایتخت‌ها با چه دستور کاری‌ نمایندگان خود را راهی کرده‌اند. مهم‌ترین دستور کار البته، نمودارها و متنی است که احتمالا در کیف سیاه بغلی عباس عراقچی است و در مقابل، آنچه هیئت آمریکایی قرار است روی میز بگذارد. برخی امیدوارند که این دور آخر مذاکرات باشد، اما شاید کمی خوش‌بینانه باشد چه آنکه انتخابات پایان هفته در ایران ممکن است تأخیری در مسیری که ایالات متحده باید بپیماید، ایجاد کند. البته شاید تصمیم‌گیری برای ایران نیز سخت به نظر برسد اما اگر نهادهای فرادستی دولت در این زمینه تصمیم نهایی را بگیرند و دولت بعدی تنها مکلف به انجام آن باشد، به‌مراتب توافق را از گزندهای احتمالی دور می‌کند. ناگفته نماند که برجام نیز تنها توافق دولت یازدهم به ریاست حسن روحانی نبود که تصمیم نظام بود، اما چون نفع نهادهای مخالف در آن نبود، وارونه جلوه‌اش دادند.

اما فارغ از جنبه‌های داخلی ماجرا، آنچه این روزها در وین پیش‌رو است، همچنان سخت است.

گروهی از جمهوری‌خواهان در نهاد قانون‌گذاری آمریکا به دنبال این هستند که توافق احتمالی در وین را برای تصویب به مجلس سنا ببرند.

پایگاه خبری هیل، گزارش داده که جمعی از سناتورهای جمهوری‌خواه روز جمعه طرحی را ارائه کردند که به موجب آن، هرگونه توافق آمریکا با ایران درخصوص برنامه هسته‌ای این کشور باید از سوی مجلس سنا به تصویب برسد.

ایسنا این‌گونه خبر را ترجمه کرده است که «این طرح با ابتکار عمل ران جانسون، نماینده جمهوری‌خواه ایالت ویسکانسین به‌همراه ۲۱ نفر دیگر از اعضای جمهوری‌خواه در مجلس سنا مطرح شده است که بر‌اساس آن، هر توافقی با تهران باید به‌عنوان یک معاهده در نظر گرفته شود که برای امضاشدن نیازمند موافقت دوسوم سناتورهاست».

گفته می‌شود سناتورهای جمهوری‌خواه چندان امیدی برای تصویب این طرح در مجلس سنا ندارند چراکه کنترل سنا در اختیار نمایندگان دموکرات است اما این اقدام آنها، نشان‌دهنده آخرین تلاش‌های مخالفان برجام برای مانع‌تراشی در مسیر بازگشت آمریکا به توافق است.

تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی که از امضاکنندگان این طرح است با انتقاد از دولت دموکرات بایدن گفت که دولت بایدن هم مانند دولت اوباما با رویکردی که نسبت‌به توافق هسته‌ای اتخاذ کرده، اختیار قانونی کنگره را در امر تأیید توافق‌هایی مانند برجام تضعیف کرده است. دولت جو بایدن می‌داند که عجله نامعقولش برای بی‌اثرکردن تحریم‌ها علیه ایران، غیر قابل توجیه است، بنابراین به جای شفاف‌بودن و همکاری با کنگره، دولت تصمیم گرفته است کنگره را از این موضوع کنار بگذارد.

آنها در حالی چنین ادعایی را مطرح می‌کنند که خروج رئیس‌جمهور قبلی آمریکا از توافق برجام موجب آسیب‌های زیادی به اقتصاد و سیاست در ایران شده است.

تصویب توافق در سنا به عنوان یک معاهده اگرچه کار را سخت‌تر می‌کند اما می‌تواند ضمانت اجرائی بیشتری برای آن ایجاد کند. در مقابل توافق باید در مجلس ایران هم تصویب شود.