نقش آمریکا در افزایش رقابت تسلیحاتی در جهان / تلاش برای برابری نظامی در خاورمیانه و شرق آسیا + تصاویر

سرویس سیاسی«فردا»: افزایش تنش‌های سیاسی، جغرایایی و قومیتی در مناطق مختلف جهان حجم اقدامات نظامی کشورها را در طول سالیان گذشته به‌ شدت افزایش داده است. آمارها حاکی از آن است که سال‌ها بودجه‌ای بالغ بر 1738 میلیارد دلار در جهان صرف تجهیز و آماده سازی ارتش‌ها در جهان می‌شود. عدد بسیار بزرگی که شاید چند درصد از آن برای کاهش چشمگیر فقر در تمام کشورها کفایت کند.

بودجه تقریبی نظامی جهان در هر سال

آنچه بیش از همه در تشدید میزان نظامی گری در جهان موثر بوده است مداخلات مستقیم و غیرمستقیم قدرت‌های بزرگ در مناطق مختلف جهان است. با نگاهی به نقشه ژئوپلتیک مناطق شرق و غرب آسیا، شمال آفریقا و کشورهای جدا شده از شوروی سابق بوضوح نقش تصمیمات سیاسی در بی‌ثباتی دائمی در مناطق جنگ زده و تجزیه شده مشهود است.

مناطق جنگی در سال 2014

مرزهای میان کشورهای مستعمره در قرون گذشته به‌نوعی شکل گرفته‌اند که ثبات سیاسی را در سازمان قدرت‌های حاکم با چالش روبرو می‌کند. پس از جنگ جهانی دوم و شکل‌گیری دوقطبی شوروی و آمریکا روند منازعات بین‌المللی سرعت قابل ملاحظه‌ای پیدا کرد و عده‌ زیادی از کارشناسان نظامی وقوع جنگ بزرگ دیگری را بسیار نزدیک پیش بینی می‌کردند.

بعد از فروپاشی شوروی سابق و شکل‌گیری تک قطبی سیاسی، نظامی و اقتصادی به نفع غرب روند درگیری بین کشورها به مداخله برای تضعیف قدرت‌های حاکم بدل شد و از آنجایی که موج سال‌ها نظامی‌گری مردم جهان را به استفاده از هرگونه ابزار نظامی حساس کرد روند تغییر این بار به شکل نرم و در قالب انقلاب، شورش و جنبش‌های مدنی پیگیری شد.

موج مداخلات غرب در مناطق مختلف آنقدر بالا گرفت تا کشورها ایجاد توازن از طریق افزایش مولفه‌های قدرت نظامی را در دستور کار قرار دادند. کشورهایی چون روسیه و چین تصمیم گرفتند تا سهم خود را از دخالت روندهای برجسته سیاسی در جهان افزایش دهند لذا همکاری‌های برای مقابله با ساختار هماهنگ نظامی اروپا و آمریکا یعنی ناتو در شرق بار دیگر افزایش یافت و یک اتحاد هرچند ضعیف و ناپیدا پشتیبانی مجدد از شرق را شرق شکل داد.

سیاست نظامی آمریکا برای حضور در تمامی مناطق حساس جهان به‌منظور حفظ وضع موجود در راستای منافع اقتصادی و سیاسی این کشور مناطق مختلف جهان را به دو قطب موافق و مخالف غرب تقسیم و روند ناامنی را تسریع کرد. در واقع ارتش آمریکا نقش تغییر یا تثبیت حکام را با توجه به منافع غرب دنبال می‌کند. آمارها نشا می‌دهد بیشترین خرید تسلیحات در جهان در مناطقی صورت می‌گیرد که ارتش آمریکا در آن مناطق حضور فیزیکی گسترده دارد.

بخشی از ناوگان پنجم آمریکا مستقر در خلیج فارس

سیاست ایجاد اختلاف در میان کشورهای همسایه و ورود نظامی و اقتصادی به نفع یکی از کشورها، تضعیف بدنه اجتماعی کشورهای مخالف سیاست های آمریکا از طریق فرایندهای دیپلماسی عمومی، آموزش و سازماندهی مخالفین در قالب گروه‌های تروریستی بخشی از سیاست مداخلات در راستای اهداف آمریکاست.

ادعای آمریکا درخصوص جلوگیری از قاچاق سلاح به کشورهای مختلف جهان

ارتش آمریکا مدعی است که با حضور نظامی خود در مناطق مختلف جهان از بخش زیادی از معاملات غیر قانونی سلاح جلوگیری کرده است این در حالی است که سال گذشته وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که این کشور محموله‌هایی به ارزش تقریبی 44 میلیارد دلار سلاح و تجهیزات نظامی به 173 کشور جهان صادر کرده است.

چندی پیش یک نشریه نظامی آمریکا از تمرکز ارتش این کشور در دو منطقه خلیج فارس و دریای چین خبر داده بود. حال آنکه حضور دراز مدت بخش گسترده‌ای از سلاح و تجهیزات آمریکایی نه تنها منطقه خاورمیانه را در صلح و ثبات قرار نداده است بلکه با تقویت حضور نظامی آمریکا در دریای چین رقابت تسلیحاتی در شرق آسیا به بیشترین حد در طول تاریخ افزایش پیدا کرده است.

انستیتوی بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) در گزارشی 400 صفحه‌ای از افزایش توان نظامی چین خبر داده است و می‌نویسد: این کشور در طول یک دهه گذشته هزینه فراوانی را در راستای تقویت بنیه دفاعی خود انجام داده است. ارتش چین در تلاش است تا توان دفاعی خود را با استفاده از صنایع پیشرفته نظامی دریایی و زمینی توسعه دهد.

گسترش ناتو به شرق و تاکید آمریکا برای استقرار سامانه دفاع ضدموشکی در شرق اروپا ارتش روسیه را بعد از مدت‌ها سکوت بعد از جنگ سرد به بازگشت به فضای رقابت تسلیحاتی با غرب سوق می‌دهد. حوادث چند ماه گذشته در اوکراین به روس‌ها ثابت کرد که باید بیش از گذشت نفوذ ناتو را به مناطق استراتژِیک خود در شرق اروپا جدی بگیرند.

چندی پیش ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از افزایش صد در صدی بودجه نظامی این کشور خبر داد و تاکید کرد قصد دارد تا ظرف مدت ده سال مبلغ 770 میلیارد دلار به افزایش توان نظامی مسکو اختصاص دهد. روسیه در نظر دارد تا سال 2020 8فروند زیر دریایی هسته ای و 600 فروند جنگنده به ارتش این کشور تحویل دهد. همچنین مسکو و پکن درصدند تا یک همکاری راهبردی نظامی را با جدیت پیگیری کنند.

جدیدترین مدعی در عرصه رقابت نظامی در جهان را می‌توان ژاپن معرفی کرد. ژاپنی ‌ها با داشتن صنایع پیشرفته و زیرساخت علمی قوی در این کشور در صدد هستند تا برابری قدرت نظامی خود را در منطقه شرق آسیا افزایش دهند.

هفته گذشته ارتش ژاپن اعلام کرد در صددد است تا در سال آینده از اولین جنگنده تولیدی این کشور رونمایی کند. ژاپنی‌ها که سال‌ها پس از جنگ دوم جهانی از داشتن ارتش مقتدر و مستقل محرو بودند خیز آرامی را برای تبدیل شدن به یک قدرت نظامی آغاز کرده اند.

درمجموع رقابت‌های تسلیحاتی در تمام جهان در حال افزایش است هرچند این افزایش در بخش‌های شرق آسیا و خاورمیانه با سرعت بیشتری همراه است اما به نظر می‌رسد عامل اصلی افزایش بودجه نظامی کشورها با حضور غرب در مناطق دیگر جهان ارتباط مستقیم دارد. هرچند به نظر می‌رسد ناتو یک سازمان یکپارچه غربی است ولی بخش اروپایی ناتو در صدد هستند تا با کاهش خود به قدرت نظامی آمریکا بیش از گذشته در منازعات نظامی و سیاسی ورود پیدا کنند. حضور نظامی فرانسه در آفریقا و حضور ناوگان انگلیس در خلیج فارس و مدیترانه نشان دهنده تلاش اروپا برای ایجاد یک نیروی نظامی مستقل و قدرتمند است.

افزایش هزینه های نظامی کشورها از سال 2002 تا سال 2012