نجات دریاچه ارومیه چگونه امکان پذیر است؟
دریاچه ارومیه به واسطه عوامل درون و برون سیستمی و اجرای طرحهای عمرانی بدون مطالعه و توجیه لازم زیست‌محیطی مورد تهدید و تخریب قرار گرفته است.
خانه ملت: نماینده مردم اردکان اعلام کرد : دریاچه ارومیه به واسطه عوامل درون و برون سیستمی و اجرای طرحهای عمرانی بدون مطالعه و توجیه لازم زیست‌محیطی مورد تهدید و تخریب قرار گرفته است. وضعیت فعلی دریاچه ارومیه حاصل: الف- تغییرات اقلیمی و بروز پدیده خشکسالی ب- اجرای طرحهای توسعه‌ای فاقد توجیه لازم ج- توسعه سطح زیرکشت و بهره‌برداری مفرط از منابع آب د- تخریب مراتع و پوشش گیاهی در حوضه آبریز هـ- احداث سدهای متعدد در حوضه آبریز و- دخالت و دستکاری محیط آبی است. محمدرضا تابش نماینده مردم اردکان در مجلس گفت: طی سال‌های ۸۵-۷۴ حجم آب موجود در دریاچه از ۴۲ میلیارد متر‌مکعب به ۲۲ میلیارد متر مکعب تقلیل یافته است و از سال ۷۷ روند کاهش سطح تراز آب دریاچه ارومیه سرعت گرفته و تا سال ۸۹ افت تراز آب دریاچه به ۵/۶ متر رسیده که در طول ۴۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده است. علل کاهش حجم آب ورودی و سطح تراز آب را می‌توان در کاهش بارندگی، ایجاد سدها، افزایش جمعیت حوضه آبریز و برداشت آب برای مصارف کشاورزی دانست. تابش افزود: رشد جمعیت در ۳ استان حوضه آبریز (کردستان- آذربایجان شرقی و غربی) از سال ۵۵ لغایت ۸۹، ۷۳ درصد بوده است. در محدوده
حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۴۰ سد موجود، ۱۲ سد در دست ساخت و ۴۰ سد در دست برنامه‌ریزی است. سطح کشت‌های آبی از ۱۵۰ هزار هکتار در سال ۵۸ به ۴۱۵ هزار هکتار در سال ۸۵ افزایش یافته و مصارف آب از منابع سطحی و زیرزمینی از ۸/۱ میلیارد متر مکعب به ۶/۵ میلیارد متر مکعب افزون گشته است که کشاورزی ۸۷ درصد از مصارف آب سطحی و زیرزمینی را به‌خود اختصاص داده است. وی گفت: راندمان آب در بخش کشاورزی در این حوضه آبریز ۳۰ تا ۳۶ درصد است فشار به منابع آب زیرزمینی باعث شده تا جریان آب زیرزمینی به دریاچه به حداقل ممکن برسد و با افت سطح آب زیرزمینی و پیشروی آب شور پیامدهای نامطلوبی برای اراضی کشاورزی به‌وجود آید. او اعلام کرد: چرای دام در مراتع حوضه آبریز تا ۱۰ برابر ظرفیت قابل تحمل، باعث کوبیدگی و متراکم شدن خاک و فرسایش آن و جاری شدن سیل و عدم‌حاصلخیزی آن گردیده و منجر به ناپایداری منابع طبیعی حوضه آبریز شده است. احداث جاده میان‌گذر تغییراتی در روند رسوب‌گذاری طبیعی آب و مختل کردن تنظیم چرخه آب به‌وجود آورده و وضعیت اکولوژیکی دریاچه را دگرگون ساخته است و شوری بخش شمالی دریاچه به بیش از ۳۶۰ گرم در لیتر رسیده و حیات پرندگان آبزی و
آرتمیا را در این بخش دریاچه غیرممکن ساخته است. تابش اعلام کرد: فراکسیون جلسات متعددی را در این رابطه برگزار کرده، کمیته‌ای در کمیسیون کشاورزی مجلس برای پیگیری امر تشکیل شده در دولت معاون اول مسئولیت هماهنگی اقدامات را عهده‌دار گردیده و دو جلسه رئیس محترم مجلس با اعضای فراکسیون و نمایندگان آذری زبان با حضور معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور و وزرای جهاد کشاورزی و نیرو برگزار نموده‌اند. وی تصریح کرد: ماحصل کار آن‌که مقرر شد وزارت جهاد کشاورزی که برنامه ۵ ساله برای تغییر شیوه آبیاری سنتی به آبیاری تحت فشار و اصلاح روش‌های کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه را تهیه نموده، در اصلاح آن تسریع کند و زمان را به ۳ سال تقلیل دهد. از این بابت حدود ۵/۱ میلیارد متر مکعب در مصرف آب کشاورزی صرفه جویی خواهد شد. منابع وزارت جهاد کشاورزی ۱۰۰ میلیارد تومان است. که کفاف اجرای طرح را نمی‌دهد و مقرر شد از طریق معاونت برنامه‌ریزی، اعتبارات تقویت شود. او اعلام کرد: وزارت نیرو با تسریع در اجرای سد و تونل انتقال آب از زاب به دریاچه ارومیه (که نیازمند ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار است) و تقلیل زمان اجرا تا ۳ سال و تامین اعتبار
لازم از طرف معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ورودی آب به دریاچه را افزایش دهد. با مدیریت و استفاده بهینه از آبهای حوضه آبریز و هدایت روان آبها به دریاچه، تا ۲ میلیارد متر‌مکعب حجم آب ورودی اضافه شود. وزارت جهاد کشاورزی باید برای تسریع در انجام کار از شرکت‌های مجرب خصوصی مجری طرحهای آبیاری تحت فشار استفاده کند و وزارت نیرو در کوتاه مدت ناگزیر است با مدیریت و باز کردن دریچه سدها و هدایت جریان طبیعی رودخانه‌ها به دریاچه تا زمان اجرای طرحهای بلندمدت آن را از حالت احتضار بیرون آورد. باید نسبت به اجرای سدهای در دست احداث خصوصاً آنها که فاقد مطالعات ارزیابی زیست‌محیطی هستند تجدید نظر شوند. وی گفت: مقرر شد مطالعه انتقال آب از دریاچه خزر به دریاچه ارومیه همچنین باروری آبها انجام شود تا درصورتیکه توجیه داشت، اجرا گردد. اجرای کامل طرح نجات دریاچه ارومیه مستلزم صرف بالغ بر ۵۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار است که با اعتبارات پیش‌بینی شده توسط وزارتین نیرو و جهاد کشاورزی که حدود ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود، عملی نیست. در بودجه امسال مجلس یک میلیارد دلار از محل مازاد فروش نفت (از بشکه‌ای ۵/۸۱ دلار) گذاشت که باید صرف مقابله
با ریزگردها، مهار آبهای مرزی و ساماندهی تالاب‌ها شود که با وجود فروش نفت با قیمت بشکه‌ای ۱۰۷ دلار و اطمینان به حصول یک میلیارد دلار و حساسیت موضوعات مربوط به دریاچه ارومیه، تالاب‌ها و ریزگردها تاکنون هیچ مبلغی به این امور اختصاص نیافته که جای تأسف و تعجب دارد. تابش در پایان تصریح کرد: به‌طور کلی منابع لازم برای اجرای طرحهای نجات دریاچه ارومیه از همین منبع و منابع داخلی وزارتین جهاد کشاورزی و نیرو و ۳۰۰۰ میلیارد تومانی که در اختیار معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری است باید تامین و در یک فرجه زمانی ۳ تا ۵ ساله صرف شود. در انتقال و هدایت ۱۲ میلیارد متر مکعب آب به دریاچه برای این‌که به حداقل تراز اکولوژیک خود باز گردد باید برنامه‌ریزی مطلوبی به‌صورت کوتاه، میان و بلندمدت انجام پذیرد.
دیدگاه تان را بنویسید