«مرض قند» چندمین علت مرگ ایرانیان است؟

خبرگزاری ایسنا: دکتر باقر لاریجانی - رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در افتتاحیه پروژه "تهران پایتخت تغییر دیابت" که روز گذشته برگزار شد، با اشاره به روند رو به گسترش بیماری‌های غیرواگیر در جهان، گفت: ۸۰ درصد مرگ و میر‌های مربوط به این گروه از بیماری‌ها مربوط به ۴ بیماری دیابت، سرطان، بیماری‌های تنفسی و قلبی و عروقی است.

وی با بیان اینکه ۶۲ درصد از کل میزان بار بیماری‌ها در جهان ناشی از بیماری‌های غیرواگیر است، افزود: بار اقتصادی بیماری‌های غیرواگیر برای جوامع بسیار بالا است و در دو دهه گذشته مبلغ قابل توجهی برای این بیماری‌ها در جهان صرف شده که نشان می‌دهد این بیماری‌ها نیازمند توجه جدی هستند.

وی با اشاره به وقوع ۸۲ درصد مرگ‌ها در ایران براثر بیماری‌های غیرواگیر افزود: بیش از ۷۶ درصد بار بیماری‌ها در کشور به بیماری‌های غیرواگیر اختصاص دارد. پنجمین علت مرگ در ایران به بیماری دیابت اختصاص دارد؛ لذا عزمی ملی برای کنترل بیماری‌های غیرواگیر در کشور وجود دارد.

نایب رئیس کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر درباره تشکیل کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر گفت: سند ملی کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر تدوین شد. این سند مورد حمایت‌های ملی و بین المللی قرار گرفت.

وی به اهداف سند ملی بیماری‌های غیرواگیر اشاره و خاطرنشان کرد: علاوه بر اهداف سازمان جهانی بهداشت برخی اهداف اختصاصی متناسب با شرایط کشور در این سند در نظر گرفته شد. ثابت نگه داشتن میزان شیوع دیابت و چاقی یکی از اهدافی است که در این سند دنبال می‌شود و مورد تاکید سازمان بهداشت جهانی نیز هست.

لاریجانی با بیان اینکه پیش بینی می‌شود شیوع دیابت تا سال ۲۰۴۵، به میزان ۴۸ درصد در جهان افزایش یابد، اظهار داشت: بار این بیماری‌ها تا سال ۲۰۴۵ افزایش خواهد یافت. هزینه دیابت در دنیا در سال ۲۰۱۷ برابر ۷۲۷ بیلیون دلار برآورد شده بود که این میزان تا سال ۲۰۴۵ به ۷۷۶ بیلیون دلار می‌رسد.

وی افزود: هزینه دیابت در منطقه مدیترانه شرقی و شمال آفریقا در سال ۲۰۱۷ برای هر بیمار دیابتی ۱۲۸۲ دلار و کل هزینه دیابت حدود ۱۷ درصد کل بودجه بهداشتی و معادل ۵۰ بیلیون دلار تخمین زده شده و قاعدتاً مرگ و میر ناشی از این بیماری‌ها نیز در منطقه افزایش خواهد یافت.

نایب رئیس کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر از روند فزاینده دیابت در جهان سخن گفت و افزود: شیوع دیابت در منطقه ما، ۱۰/۸% است و با روند فزاینده‌ای که دارد، پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۵ به ۱۲ / ۱% برسد. میزان شیوع دیابت در منطقه خاورمیانه بیش از سایر مناطق و در زنان بیش از مردان است.

لاریجانی از نظام ثبت اطلاعات دیابت در کشور خبر داد و گفت: اطلاعات مرتبط با تمامی بیماری‌های غیرواگیر در سطح استان‌ها موجود است و به مسئولین استانی ارائه شده است. وضعیت شیوع بیماری در تمام کشور یکسان نیست و در برخی استان‌ها نیازمند توجه بیشتر است.

وی با بیان اینکه بیش از ۸.۵ درصد هزینه‌های بهداشت و درمان کشور صرف دیابت می‌شود، به کاهش میزان شیوع و مرگ و میر ناشی از دیابت در تهران اشاره کرد و گفت: خوشه بندی فضایی میزان مرگ به علت بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط با آن در مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران انجام شده است.

نایب رئیس کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر با بیان اینکه بیش از یک چهارم ایرانی‌ها چاق هستند و شیوع فعالیت فیزیکی کم در ایران ۵۷% است، گفت: سایر عوامل مانند مصرف دخانیات نیز در ابتلای افراد به دیابت نقش دارند.

وی با بیان اینکه حدود ۳۰% ایرانی‌ها فشار خون بالا و بیش از ۲۵% چربی خون بالا دارند، گفت: در بیماری دیابت تنها قند خون افراد مهم نیست، بلکه فشار خون و چربی نیز از عوامل تشدید کننده عوارض این بیماری هستند.

لاریجانی با اشاره به روند افزایشی شیوع دیابت در استان‌های کشور گفت: روند تغییرات میزان شیوع دیابت با روند تغییرات میزان چاقی هماهنگ است. در ۲۷ سال گذشته در برخی استان‌های کشور، میزان شیوع دیابت دو برابر شده و در جمعیت بالای ۵۰ سال کشور ۵۰ درصد یا مبتلا به دیابت هستند یا در معرض این بیماری قرار دارند.

وی با بیان اینکه خوشبختانه شیوع دیابت در تهران کاهش یافته، گفت: استان‌های با فضای ورزشی کمتر و سبک زندگی با فعالیت کمتر، شیوع دیابت بالاتری دارند.

نایب رئیس کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر گفت: آگاهی از دیابت حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد است که شبیه آمار جهانی است. پوشش خدمات پیشگیری و درمانی دیابت در کشور خوب است. برای نظم خدمات در تهران باید تلاش بیشتر شود.

لاریجانی ضمن اشاره به پایگاه‌های جامع اطلاعات موجود در پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم گفت: کشور ما یکی از پیشرو‌ها در استراتژی‌ها و اطلاعات روشن در زمینه بیماری‌های غیرواگیر است و جایزه‌ای بین المللی هم در این زمینه دریافت شده است.

وی با تاکید بر لزوم عزم ملی برای اجرایی کردن استراتژی‌های مرتبط با کنترل بیماری‌های غیرواگیر گفت: کنترل میزان شیوع، پوشش درمانی، کیفیت درمان، نظام ثبت و پوشش بیمه‌ای از جمله اهدافی است که در زمینه بیماری دیابت باید دنبال شود و بر این اساس توافق‌هایی بین معاونت‌های وزارت بهداشت برای راه‌اندازی کلینیک‌های دیابت در سراسر کشور به این منظور صورت گرفته است.

نایب رئیس کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر با اعلام این نکته که علیرغم همه این تلاش‌ها اگر کار‌های بیشتری نکنیم، نمی‌توانیم به اهداف مرتبط با کنترل دیابت در کشور دست یابیم، گفت: در نقاط مختلف کشور باید مسئولان را مجاب کنیم که چه اقداماتی باید برای دیابت انجام دهند و این موضوع مستلزم همکاری تمامی بخش‌های مرتبط در استان‌های مختلف کشور است.

بنابر اعلام روابط عمومی کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر، وی تاکید کرد: اطلاعات مرتبط با بیماری دیابت جمع آوری و ساماندهی شده و تلاش می‌شود کلینیک‌ها راه اندازی و متخصصین مربوطه برای ارائه بهتر خدمات در کشور ساماندهی شوند.

لاریجانی با اشاره به اینکه کلینیک‌های دیابت هم برای درمان و هم آموزش برای پیشگیری از این بیماری طراحی شده‌اند، گفت: با نرم افزاری که در حال آماده‌سازی است اقدامات این کلینیک‌ها اطلاعات خوبی برای برنامه ریزی‌های بعدی در اختیار خواهند گذاشت.

وی با بیان اقدامات دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور برای کنترل بیماری دیابت، این امر را مستلزم همکاری همه مسئولان و مشارکت مدیران استانی دانست و گفت: شرایط استان تهران در زمینه بیماری دیابت جالب نیست و نیازمند کار جدی است و همه ارگان‌ها باید باهم همکاری کنند.