نابودی رؤیای خاورمیانه جدید و انزوای اسرائیل نتیجه جنگ غزه بود

یک نشریه انگلیسی تاکید کرد رؤیای عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای منطقه و ایجاد خاورمیانه مطلوب غرب، با جنگ غزه بر باد رفت.

اکونومیست می‌نویسد: اوایل سال 2023، یکی از دیپلمات‌های شورای همکاری (خلیج‌فارس) در مصاحبه‌ای با اکونومیست از پیش‌بینی خود درباره آینده منطقه خاورمیانه گفت و این‌گونه استدلال کرد؛ از آنجا که خاورمیانه از منازعات و درگیری‌های طولانی به ستوه آمده و دشمنان دیرینه در منطقه نیز دریافته‌اند که برقراری صلح منافعی را برایشان به همراه دارد، بی‌شک تنش‌زدایی در دستور کار کشورهای منطقه قرار خواهد گرفت و خاورمیانه در آستانه تغییری بزرگ و سرنوشت‌ساز قرار دارد. اکنون و با گذشت ده ماه از آن مصاحبه، به نظر می‌رسد که حداقل قسمت آخر حرف‌های این دیپلمات عرب به واقعیت پیوسته است؛ حمله نیروهای حماس در هفتم اکتبر و در پی آن شروع جنگ اسرائیل علیه غزه را باید خونبارترین درگیری میان فلسطینیان و اسرائیلی‌ها از سال 1948 دانست. جنگی که در آن پای آمریکا، ایران و شبه‌نظامیان دست کم چهار کشور عربی هم باز شده است.

تا پیش از حمله هفتم اکتبر، اسرائیل از عادی‌سازی و گرم شدن روابطش با برخی از کشورهای منطقه به خود می‌بالید، اما اکنون ملت‌های جهان عرب از اقدامات نظامی اسرائیل علیه غزه به شدت خشمگین هستند و این رژیم بار دیگر در سیاست بین‌الملل منزوی و طرد شده است.

جنگ غزه حتی بر حمل‌و‌نقل دریایی در آب‌های بین‌المللی نیز سایه انداخته و می‌تواند شانس پیروزی مجدد جو بایدن در انتخابات سال 2024 را کاهش دهد. آنچه مسلم است این است که مناقشه میان اسرائیل و فلسطینیان، که تا پیش از جنگ تصور می‌شد فروکش کرده، حالا جهان را به هم ریخته؛ اما به نظر می‌رسد که آتش این جنگ بیش از همه دامان خاورمیانه را گرفته است.

تا پیش از شروع جنگ غزه، دیپلمات‌ها به طور مستمر و پیوسته بین سرزمین‌های اشغالی و پایتخت‌های عربی در رفت‌و‌آمد بودند. اما با این حال، برخی از بازیگران غیردولتی مورد حمایت ایران و گروه‌های قدرتمند در منطقه که دولت‌ها کنترل چندانی بر آنها ندارند، طی این مدت اقداماتی را در حمایت از مردم غزه و علیه اسرائیل ترتیب داده‌اند. در یمن، نیروهای انصارالله مسیر صدها کشتی باری را در دریای سرخ مسدود و آنها را وادار به تغییر مسیر کرده‌اند و یا حملات روزانه حزب‌الله لبنان سبب شده تا هزاران سرباز اسرائیلی در امتداد مرزهای اسرائیل و لبنان در حالت آماده‌باش قرار داشته باشند. میزان قدرت و نفوذ نیروهای غیردولتی را می‌توان در اظهارات اخیر نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان، به وضوح مشاهد کرد. وی در صحبت‌هایی آشکارا اعتراف کرد که تصمیم در مورد اینکه کشورش وارد جنگ با اسرائیل شود یا نه در اختیار اون نبوده و این حزب‌الله است که باید در این خصوص تصمیم‌گیری کند.

بحرین و امارات متحده عربی، دو کشوری که روابط دیپلماتیک با اسرائیل دارند، در واکنش به جنگ غزه هیچ تغییری در روابط خود با اسرائیل ایجاد نکردند. امارات یکی از معدود کشورهایی است که از زمان شروع جنگ پروازهای خطوط هوائی دولتی خود به تل‌آویو را متوقف نکرده است. عربستان‌ نیز همچنان به عادی‌سازی روابط با اسرائیل مشتاق است، هرچند بعید به نظر می‌رسد که این امر به زودی رخ دهد.

به گزارش دیپلماسی ایرانی، در پایان تحلیل اکونومیست تاکید شده است: رؤیای ایجاد یک «خاورمیانه جدید» با جنگ غزه بر باد رفت. بدیهی است که جنگ فعلی تنها موجب تشدید اختلافات ریشه‌دار در سرزمین‌های اشغالی خواهد شد. نتایج یک نظرسنجی از سوی یک مؤسسه تحقیقاتی برجسته فلسطینی نشان می‌دهد که 72 درصد از پاسخ‌دهندگان در کرانه باختری و نوار غزه بر این باورند که تصمیم حماس برای حمله به جنوب اسرائیل (عملیات طوفان‌الاقصی) درست بوده است. در نظرسنجی دیگری که از سوی «مؤسسه دموکراسی اسرائیل» انجام شد، حدود 52 درصد اسرائیلی‌ها معتقدند دولت نباید پس از اتمام جنگ، راه‌حل دو کشوری را دنبال کند. هنوز برای پیش‌بینی جنگ غزه بسیار زود است. تنها تاثیر ملموس این جنگ تا به حال این بوده که با آشکار ساختن مشکلات قدیمی و حل‌نشده در منطقه، امکان تحقق گفتمان «خاورمیانه جدید» را به کلی از بین برده است./کیهان