رفرم در دولت

گروه سیاست سایت فردا: در روزهای اخیر شاهد تغییر و تحولاتی در دولت بوده‌ایم؛ تغییراتی که به میزانی گسترده شده است که شاید بتوان بر آن پوست‌اندازی دولت نام گذاشت. متعاقب پرداخت دیرهنگام حقوق معلمان بود که یوسف نوری از وزارت آموزش و پرورش استعفا داد که بسیاری این استعفا را به برکناری تعبیر کردند زیرا سید ابراهیم رئیسی هم تعلل نکرد و به سرعت استعفای او را پذیرفت و رضا مراد صحرایی، رئیس دانشگاه فرهنیگان را با حفظ سمت به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش منصوب کرد. البته گفته می‌شد یکی دیگر از دلایل کنارگذاشته‌شدن نوری به شیوه اجرای رتبه‌بندی فرهنگیان بازمی‌گشت.

دلایل برکناری میرکاظمی

چند روزی از این خبر نگذشته بود که زمزمه‌های برکناری مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه به گوش رسید. البته صرفا در این‌باره گمانه‌زنی‌هایی می‌شد تا آنکه علی‌بهادری جهرمی، سخنگوی دولت خبر را تأیید کرد و در گفت‌وگوی با صداوسیما گفت که داود منظور، رئیس سازمان امور مالیاتی جانشین او می‌شود. او تصریح کرد: «تغییرات و تحولات یا به مناسبت ارزیابی‌های صورت گرفته یا به تناسب شرایط و اولویت‌های موجود کشور و نیاز روز اتفاق می‌افتد. در همین زمینه امروز سه تغییر در مجموعه کلان دولت انجام می‌شود که اولین تغییر آن مربوط به سازمان برنامه و بودجه است و طی آن آقای دکتر منظور، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور که تجربه مدیریتی موفقی داشته‌اند و سیاست‌های دولت را خوب پیش برده‌اند، جایگزین آقای میرکاظمی به عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌شوند».

عملکرد میرکاظمی در ماه‌های اخیر مورد نقد برخی کارشناسان قرار داشت؛ از جمله آنکه گفته می‌شد که او اجرای دو قانون جهش تولید مسکن و رتبه‌بندی معلمان که در تخصیص اعتبارات همکاری مناسبی صورت نداده است. به طور کلی این سخن درباره میرکاظمی مطرح بود که او نسبت به بودجه‌بندی سالانه چندان توجهی ندارد که همین رویکرد در موضوع رتبه‌بندی هم باعث ایجاد مشکلاتی شد. از سوی دیگر یکی وقتی در سال 1400 او عهده‌دار سازمان برنامه‌وبودجه شد، یکی از وظایف سازمان تحت امرش تهیه برنامه هفتم توسعه بود اما او با وجود گرفتن مهلت نتوانست در موعد تعیین‌شده این برنامه را تهیه و ارائه کند. این موضوع آن‌قدر بغرنج شد که مجلسی‌ها بررسی لایحه بودجه سال جاری را منوط به تحویل و تصویب برنامه هفتم کردند. حالا میرکاظمی از دولت رفت؛ رفتنی که بسیار مهم است زیرا گفته می‌شد او یکی از افراد تأثیرگذار در تعیین خط‌ومشی‌های دولت سیزدهم بود. اکنون داود منظور جای او آمده است که دارای دکتری علوم اقتصادی، گرایش اقتصادسنجی و اقتصاد بخش عمومی از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد اقتصاد و معارف اسلامی از دانشگاه امام صادق است. او از تاریخ 21 مهر 1400 به سمت به سمت ریاست سازمان امور مالیاتی رسید و کارشناسان اقتصادی عملکرد او در این سازمان را قابل قبول می‌دانند تا ببینیم در ادامه مسیر در سازمان برنامه و بودجه چگونه عمل می‌کند.

از طرح استیضاح ساداتی‌نژاد تا برکناری او

دیگر تغییر مهمی که به وجود آمده است؛ برکناری سید جواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهادکشاورزی است. بهادری جهرمی درباره این موضوع می‌گوید: «دومین تغییر در حوزه وزارت جهاد کشاورزی است که ارزیابی‌های سال گذشته منجر به جابه‌جایی مدیریتی در این حوزه شد و طی آن سیدمحمد آقامیری، رئیس کنونی سازمان نظام دامپزشکی کشور که تجربه مدیریتی موفقی دارند، به عنوان سرپرست وزارت کشاورزی انتخاب شدند».

عملکرد ساداتی‌نژاد هم منتقدانی داشت؛ به ویژه درباره افزایش شدید قیمت‌ها بر اقلام اساسی خوراکی مانند برنج، گوشت، حبوبات و... که به باور بسیاری از کارشناسان دلیل واضحی برای چنین افزایش قمیت‌هایی وجود ندارد. آخرین موج انتقادها به عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در دوره ساداتی‌نژاد به مدیریت‌نکردن درست درساماندهی وضعیت برنج و حجم بالای گلایه کشاورزان برمی‌گردد که همین موضوع باعث شد در اسفندماه سال گذشته استیضاح او با 12امضا در مجلس کلید بخورد.

تغییر در مدیریت بانک مرکزی

چندماه پیش از این یعنی در دی‌ماه سال گذشته هم علی صالح‌آبادی از ریاست بانک مرکزی کنار گذاشته شد و محمدرضا فرزین جایگزین او شد. صالح‌آبادی هم زمانی کنار گذاشته شد که نرخ ارز به شکل کم‌سابقه‌ای رود افزایشی داشت.

به هر حال تا اینجای کار مشخص است که سید ابراهیم رئیسی بنا دارد اصلاحاتی مهم در ساختار دولتش ایجاد کند و روشن است وقتی مهم‌ترین مشکلات کشور مروبط به حوزه اقتصادی است، مهم‌ترین اصلاحات دولت هم در تیم اقتصادی‌اش است. حالا باید دید این تغییر و تحولات تا چه حد می‌تواند به روند مدیریت اقتصادی کشور و رفع مشکلات کمک کند.