چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی عراق
به رغم خوشبینی نسبت به آینده روابط ایران و عراق، برخی مسائل قبلی مانند غرامت جنگی و ادعاهای ارضی نسبت به خاک ایران می‌تواند به عنوان چالش جدی در روابط فیمابین محسوب گردد.
به گزارش «فردا» درحالی که اکثر نگاه کار‌شناسان مسایل منطقه به تحولات افریقا و خاورمیانه عربی معطوف گشته، عراق نیز در هفته‌های اخیر شاهد بروز برخی ناآرامی‌ها و تنش‌های قومی و مذهبی بوده است. در این میان اقدامات تروریستی در اقلیم کردستان به ویژه فلوجه نشانگر تداوم بی‌ثباتی هاست. در مورد ماهیت و جنس ناآرامی اخیر عراق و تحولات این کشور تحلیل‌های مختلفی است، برای بررسی بیشتر موضوع و آشنایی از آخرین تحولات داخلی عراق گفتگویی را با محمدمهدی مظاهری استاد دانشگاه و کار‌شناس ارشد مسایل بین المللی انجام داده‌ایم که از نظر می‌گذرانید: آقای مظاهری ماهیت ناآرامی‌ها و نیز اعتراضات اخیر در عراق چه تفاوت‌هایی و احیاناً چه اشتراکاتی با تحولات کشورهای شمال افریقا و خاورمیانه عربی دارد؟ بالطبع آنچه در لیبی و نیز بحرین می‌گذرد تفاوت ماهویی با حوادث اخیر عراق دارد، چراکه عراق پس از انتخابات پارلمانی سال گذشته در یک پروسه دموکراتیک و آزاد روند بعث زدایی و مشارکت چند حزبی و اقوام مختلف را تجربه می‌کند و دولت نوری المالکی تلاش دارد که پس از ابقاء در پست نخست وزیری ضمن اعمال قانون در کشور روند خروج نیروهای بیگانه را تسریع بخشد. انتظار می‌رفت که با خاتمه بازی قدرت میان گروه‌های رقیب، فضای مناسبی برای بازگشت به ثبات و آرامش داخلی در این کشور فراهم گردد. با این وجود، فعالیت برخی از گروه‌های سلفی و تداوم اقدامات تروریستی در شهرهای عراق نشان می‌دهد که عراق نوین تا رسیدن به ثبات و آرامش سیاسی فاصلهٔ زیادی دارد. با شعله ور شدن خشم مردم تونس و مصر و سرایت به خاورمیانه عربی، شاهد تجمعات اعتراضی گسترده به ویژه در اقلیم کردستان بودیم، پس دلایل این اعتراضات چه بود؟ نکته مهم در بررسی تحولات عراق پس از ابقای نوری المالکی این است که مردم عراق پس از گذراندن دو دهه همراه با جنگ و خونریزی به دنبال آرامش و پیشرفت و رفاه اقتصادی هستند. دولت نوری المالکی برغم تلاش برای تثبیت نظم و برقراری امنیت نتوانسته است هنوز ریشه‌های اقدامات تروریستی القاعده را در این کشور بخشکاند. بنابراین بروز عملیات انتحاری اخیر در فلوجه و مناطق دیگر مردم را نسبت به آینده این کشور ناامید کرده است. نکته دیگر اینکه برغم وعده‌های دولت در اجرای طرح‌های اقتصادی و تسریع در روند بازسازی کشور شاهد افزایش نارضایتی مردم عراق به دلیل گرانی و فقر اقتصادی هستیم، به طوریکه تورم و گرانی و رکود اقتصادی بر نارضایتی‌های عمومی دامن زده و در گسترش اعتراضات به ویژه در اقلیم کردستان تاثیرگذار بوده است. نکته آخر اینکه وعده‌های سازمانهای بین المللی و کشورهای غربی برای ارایه کمک‌های اقتصادی عملی نشده است. این امر در کشیدگی اوضاع جاری عراق نقش موثری ایفا می‌کند. آقای مظاهری چه فرصت‌ها و احیاناً چالش‌هایی را با توجه به تحولات اخیر عراق میان این کشور می‌بینید؟ مهم‌ترین فرصت برای ایران پس از تشکیل دولت جدید و روی کار آمدن نوری المالکی، ترغیب دولت جدید به کنترل و حذف مخالفین ایران مستقر در خاک عراق نظیر گروه‌های تروریستی پژاک، کومله و مجاهدین خلق است. در این میان اقدامات نیروهای عراقی در اردوگاه اشرف علیه مجاهدین خلق به عنوان دشمن قسم خورده ملت ایران نقطه عطفی در گسترش روابط فیمابین محسوب می‌گردد. البته به رغم خوشبینی نسبت به آینده روابط ایران و عراق برخی مسائل قبلی مانند غرامت جنگی و ادعاهای ارضی نسبت به خاک ایران می‌تواند به عنوان چالش جدی در روابط فیمابین محسوب گردد. بنابراین ایران اسلامی با رصد تحولات اخیر ضمن بهره برداری از فرصت‌های موجود ناشی از بازگشت ثبات و آرامش به عراق در برخورد با چالش‌های آینده نیز سیاست‌های هوشمندانه‌ای اتخاذ نماید. سامان صابریان
دیدگاه تان را بنویسید