اردن داغ دل عراقی‌ها را تازه کرد

اقدام اردن در رسمیت دادن به حزب بعث برای فعالیت در این کشور، موجب خشم گروههای سیاسی و مردمی عراق شده است.

هیأت انتخابات اردن در تاریخ ۱۵ ماه جاری میلادی (۲۵ اردیبهشت) مجوز فعالیت ۲۷ حزب از جمله حزب «بعث» (شاخه اردن) را در این کشور صادر کرد؛ اقدامی که با اعتراض شدید عراقی‌ها مواجه شده است.

حزب بعث اردن (بر خلاف حزب بعث سوریه) ارتباط تگاتنگی با حزب بعث عراق دارد و بسیاری از سران این حزب پس از اشغال عراق و اعدام صدام به اردن گریختند. از جمله «رغد صدام» دختر او که هم اکنون در امان به سر می‌برد و به نوعی رهبری معنوی حزب بعث اردن را نیز در دست دارد.  او چند ماه پیش برای ورود به عرصه سیاسی اردن ابراز تمایل کرده بود.

رابطه حزب بعث اردن و عراق تا حدی است که صدام دیکتاتور معدوم عراق زمانی که در زندان بود از طریق صلیب سرخ جهانی برای نشست حزب بعث در اردن نامه فرستاد.

ذکر این نکته نیز لازم است که اعضای حزب بعث از جمله «رغد صدام» از زمان فرار به اردن فعالیت آزادانه‌ای در این کشور دارند و گاه و بیگاه با اظهارنظرهای خصمانه خود موجب خشم عراقی‌ها می‌شوند، به خصوص در زمان یورش داعش به عراق، ارتباط تنگاتنگی میان افسران حزب بعث در اردن با داعش برقرار گردید و فرماندهی و برنامه‌ریزی حملات داعش در بسیاری مناطق بر عهده این افسران بود؛ اما اکنون با صدور مجوز فعالیت رسمی، اعضای بعث می‌توانند وارد پارلمان و چه بسا دولت اردن نیز بشوند که این موضوع برای عراقی‌ها به هیچ وجه قابل پذیرش نیست.

همچنین به گفته عراقی‌ها ردپای حزب بعث در بسیاری از آشوب‌های شهرهای مختلف و فتنه‌انگیزی برخی افراد از جمله «محمود  الصرخی» (معروف به شیخ فتنه) در کربلا کاملا مشهود است.

به همین دلیل امروز (یکشنبه) صدها نفر در منطقه سبز بغداد تجمع کرده و ضمن سر دادن شعارهایی علیه دولت اردن، از دولت و پارلمان عراق نیز خواستند که امان را برای انصراف از این تصمیم تحت فشار قرار دهد. آن‌ها همچنین خواستار فراخوان سفیر عراق از اردن و قطع رابطه با این کشور بودند.

گروههای سیاسی و مردمی عراق نیز از چند روز پیش با صدور بیانیه‌هایی به شدت به این تصمیم اردن اعتراض کردند. جنبش نجباء روز گذشته با صدور بیانیه‌ای از دولت عراق خواست تا با اردن قطع رابطه کند.

حزب الدعوه عراق به رهبری نوری المالکی نیز در بیانیه خود نوشت که مردم عراق از این تصمیم اردن شوکه و بهت زده شده‌اند. الدعوه این رویداد را «اقدامی خصمانه و تحریک‌آمیز» از سوی اردن توصیف کرد. اعتراض شدید این حزب در حالی است که در تاریخ سراسر خونریزی و دیکتاتوری حزب منحله بعث در عراق، هزاران نفر از اعضای حزب الدعوه به زندان افتاده و اعدام شدند.

«عقیل الفتلاوی» نماینده عراقی عضو ائتلاف چارچوب هماهنگی نیز از وزارت خارجه این کشور خواست تا سفیر اردن را احضار کند. این درخواست از سوی بسیاری از چهره‌های سیاسی عراقی و گروههای غیر دولتی صورت گرفته است، با این حال هنوز دولت بغداد واکنشی به تصمیم اردن برای فعالیت آزادانه حزب بعث نداشته است.

نکته دیگر اینکه صدور مجوز برای حزب بعث در اردن در شرایطی است که عراق و اردن چند سالی است روابط گسترده‌ای به خصوص در حوزه اقتصادی آغاز کرده‌اند.

عراق بخش قابل توجهی از نفت اردن را آن هم با قیمتی پایین تأمین می‌کند، این کشور از لحاظ انرژی به طور کامل وارد کننده و وابسته به کمک کشورهای عربی است، به طوریکه عربستان سعودی طی دهه‌های گذشته با تأمین سوخت اردن نفوذ زیادی در این کشور به دست آورده بود، از این رو تنوع‌بخشی به منابع تأمین نفت می‌تواند به استقلال سیاسی اردن نیز کمک کند؛ از سوی دیگر بخشی از کالاهای عراقی با عبور از اردن از طریق بندر «عقبه» صادر می‌شود که از این طریق نیز اردن درآمد خوبی کسب می‌‌کند. همچنین خط لوله نفت از بصره به بندر عقبه اردن نیز در حال احداث است.

در این راستا اردن و عراق و مصر تاکنون چندین دور نشست سه جانبه در سطح رهبران سه کشور برای توسعه همکاری‌ها برگزار کرده‌اند. با همه این تفاسیر اردن هیچ زمانی حاضر به استرداد یا حتی جلوگیری از فعالیت آزادانه رغد صدام و دیگر اعضای حزب بعث نشده است؛ در این رابطه منابع عراقی در سال ۲۰۱۸ به وبگاه  العربی الجدید گفتند که اردن اعلام کرده که هرگز رغم صدام را به عراق تحویل نخواهد داد./فارس