القای شکاف میان ایران، چین و روسیه در وین

 از ابتدای دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین، یکی از خطوط اصلی از سوی طرف‌هایی غربی و رسانه‌های وابسته به آن‌ها، القاء وجود شکاف و واگرایی میان ایران، روسیه و چین در مذاکرات وین بوده است.

این خط تخریبی با انتشار مصاحبه و نقل‌های تحریف‌شده و برش‌خورده تشدید شده و برخی رسانه‌ها تلاش کرده‌اند از این طریق چنین القا نمایند که از یک سو میان ایران، روسیه و چین اختلاف نظر وجود دارد و در مقابل گروه 1+4 در مواضع خود از اجماع و اتحاد برخوردار است.

این دو خط خبری، هر دو نادرست و بخشی از جنگ ترکیبی رسانه‌ها و مقام‌های غربی با هدف کاستن از مقاومت تیم مذاکره‌کننده ایرانی برای دست کشیدن از پیگیری حقوق ملت ایران در جهت رفع تحریم‌ها است. 

واقعیت‌ها درباره موضع چین و روسیه در قبال برجام

موضع چین و روسیه درباره برجام و برنامه هسته‌ای ایران روشن‌تر از آن است که نیاز به تبیین داشته باشد. سیاست مسکو و پکن در قبال برجام و برنامه هسته‌ای ایران که بارها و بارها ابراز شده و در حال حاضر هم در جریان مذاکرات وین سرلوحه کار تیم‌های مذاکره‌کننده 2 کشور وجود دارد بر چند محور استوار است. 

نخست، روسیه و چین بارها گفته‌اند که خروج آمریکا از برجام را مقصر وضعیت فعلی این توافق می‌دانند و لازم است واشنگتن نه تنها با رفع تحریم‌ها گام نخست را به سوی بازگشت به برجام بردارد، بلکه بابت اقدامات زیان‌بار گذشته به ایران خسارت بدهد.  

«وانگ کوان» نماینده چین در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و نماینده چین در مذاکرات هسته‌ای ایران پیش از این گفته بود که ما در چین ضرب‌المثلی داریم که می‌گوید «کسی که گره می‌زند باید کسی باشد که بتواند آن را باز کند». 

همین چند روز پیش «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت: «می‌دانید که دولت قبلی آمریکا بود که به‌صورت یک‌جانبه از این توافق خارج شد. بنابراین بازگرداندن واشنگتن به اجرای قطعنامه 2231 شورای امنیت جای بحث ندارد. برای تمام تخلفات ایالات متحده آمریکا باید جبران خسارت صورت گیرد».

دوم، روسیه و چین «تمامی» تحریم‌های فراسرزمینی و یکجانبه آمریکا را غیرقانونی می‌دانند و بر ضرورت لغو آن علیه ایران تمامی طرف‌های ثالث تأکید کرده‌اند. تأکید روسیه و چین بر ضرورت لغو تحریم‌ها در اینجا، تنها بر پایه حمایت از ایران انجام نمی‌شود بلکه بخشی از تلاش‌های 2 کشور برای مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکا و تحریم‌های اعمال‌شده علیه کشور خودشان نیز هست. 

چین و روسیه به خوبی می‌دانند که آمریکا در تلاش است از تحریم به عنوان سلاحی برای ایجاد مزیت رقابتی غیرمنصفانه برای شرکت‌های آمریکایی استفاده کند. مورد تحریم شرکت «هووآوی» مثال خوبی در این زمینه است. آمریکا زمانی که احساس کرد که چین در آستانه کسب برتری در دستیابی به فناوری نسل پنجم اینترنت است به بهانه همکاری هووآوی و ایران این شرکت بزرگ چینی را تحریم کرد. 

سوم، چین و روسیه توافق «آکوس» که با هدف اعطای زیردریایی هسته‌ای به استرالیا بین آمریکا، انگلیس و استرالیا منعقد شد را تلاش واشنگتن برای ایجاد یک بلوک نظامی جدید علیه این دو کشور می‌دانند.

این توافق، علاوه بر این، تلویحات مهمی برای پرونده برنامه هسته‌ای ایران دارد. بلافاصله بعد از انعقاد توافق هم نماینده ایران در سازمان های بین المللی در وین، واشنگتن و لندن را به علت فروش زیردریایی های نظامی به استرالیا که از اورانیوم 90 درصد غنی شده استفاده می کنند، به در پیش گرفتن سیاست یک بام و دو هوا متهم و آنان را به علت نکوهش ایران به علت غنی سازی 60 درصدی اورانیوم، به باد انتقاد گرفت.

چند روز پیش هم پایگاه میدل‌ایست‌آی به نقل از یک منبع نزدیک به مذاکرات وین نوشته بود که هنگامی که نماینده یک کشور اروپایی از ایران انتقاد و این کشور را به انعطاف‌ناپذیری متهم می‌کند هیأت چین با اشاره به توافق «آکوس» از ریاکاری و سیاست‌های دوگانه غرب در مسائل منع اشاعه هسته‌ای انتقاد می‌کند.

این تحلیل‌ها با آنچه از وضعیت مذاکرات به گوش می‌رسد نیز همراستا و همخوان هستند. در روزهای گذشته در جریان جلسات در مذاکرات وین طرف‌های چینی و روسی بارها شدیداً از تحریم‌های تازه آمریکا، خرابکاری‌های صورت‌گرفته در تأسیسات هسته‌ای ایران، به راه انداختن بازی مقصرنمایی علیه ایران و ادامه عناصر کارزار غیرانسانی فشار حداکثری انتقاد کرده‌اند.

در این خصوص توجه به توافق چندی پیش چین، روسیه و ایران برای تقویت همکاری درباره برجام نیز قابل توجه است. با آنکه روسیه و چین عضو گروه 1+4 هستند چندی پیش علی باقری، مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در وین گفت که سه کشور برای مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکا توافق کرده‌اند.

او روز 25 آبان در صفحه توییتر خود نوشت: «امروز نشست مجازی مفیدی با شرکای چینی و روسی داشتم؛ با تاکید بر همسویی سه کشور در مقابله با یکجانبه گرایی و تقویت همگرایی در مذاکرات پیش رو، مجددا تصریح شد آمریکا باید همه تحریم‌های غیرقانونی را لغو کند.»/تسنیم