چندین نفر از پزشکان کشور دیگر طبابت نمی‌کنند؟

خبرگزاری فارس: بیش از ۱۱‌هزار فارغ التحصیل پزشکی در سال‌های اخیر برای دریافت شماره نظام پزشکی مراجعه نکرده‌اند و به نوعی مفقود شده اند؛ این آمار جدای ۱۵ هزار پزشکی است که یا مهاجرت کرده‌اند یا در مشاغل دیگری غیر از حرفه‌پزشکی مشغول به کار هستند.

ظاهرا پزشکی دیگر آن آش دهان‌سوزی که می‌گفتند نیست. یا لااقل در سال‌های گذشته ورق بخت پزشکان برگشته است. سیاست‌های اعمال شده طی چند سال گذشته باعث شده که این حرفه از بیرون مردم را بسوزاند و از درون پزشکان را.

شاید اگر در دولت‌های گذشته می‌شنیدید که پزشکی بیکار است یا مطب و طبابت جوابگوی قسط‌هایش هم نیست خیلی خنده دار به نظر می‌آمد. اما این یک واقعیت است. هرچند عملکرد بعضی مسئولان باعث شده تا مردم نسبت به جامعه پزشکی بدبین شوند، همانطور که نخستین بار عبارت زیر میزی را یکی از هم‌لباسی‌های پزشکان خلق کرد و پای صدا و سیما را به موضوع تخلفات مالی پزشکان باز کرد.

البته کسی منکر تخلف در هر جامعه و شغلی نیست، اما این تعمیم دادن باعث شد که مردم همیشه نیمه خالی لیوان را ببینید، اما این همه واقعیت نبوده ونیست.

درست است که فلان عضو هیات علمی چند صد میلیون تومان درآمد دارد یا فلان پزشک که به برکت نبودن قانون مدام خودش را در رسانه ملی فوق تخصص و ماهر معرفی می‌کند و دائم در حال تبلیغ در فضای مجازی است، از در آمد سرشار و هنگفتی بهره‌میبرد؛ یا فلان پزشک نان خوش‌نامی و ارتباطش را می‌خورد و نه تخصص. این‌ها درد‌های جامعه پزشکی است که بیشتر از هر چیز به خود پزشکان آسیب زده است.

اگر از خود پزشکان سوال کنی خواهند گفت که وضعیت معیشتی جامعه پزشکی به دو عصر مختلف تقسیم می‌شود. قبل از سال ۹۳ یعنی دوران پیش از طرح تحول سلامت که تعرفه‌های پزشکی کمتر بود، اما بود! یعنی پزشک قرار بود برای یک عمل جراحی ۱۰۰ هزار تومان دریافت کند، خبری از کارانه‌های عجیب و غریب هم نبود، اما پزشک همان ۱۰۰ هزار تومان را می‌گرفت؛ و دوران پسا طرح تحول یعنی پس از سال ۹۳ که وزارت بهداشت از سر لطف تعرفه‌های پزشکی و کارانه‌ها را در بعضی از رشته‌ها تا ۴۰۰ درصد افزایش داد، اما پرداخت نشد، تا جایی که به دلیل نبودن منابع برای این افزایش تعرفه و البته دیگر بحران‌های طرح تحول سلامت، پرداختی به جامعه پزشکی تا بیش از یک سال به تاخیر افتاد.

این وضعیت سه نتیجه در پی داشت، نخست پزشکانی که در دوران پیش از طرح تحول توانسته بودند برای خود اندوخته‌ای داشته باشند و با استفاده از همان بتوانند بحران پیش آمده در نظام سلامت را پشت‌سر بگذارند. به عبارتی این چند سال را از جیب بخورند. هرچند بسیاری از آن‌ها هم حاضر به خدمت در بخش دولتی نیستند و در بخش‌ها خصوصی البته، درآمد‌های خوبی دارند.

دومین گروه هم پزشکان جوانی هستند که بعد از چندین سال دانشجویی و گذراندن طرح، این دسته که یا اجازه داشتن مطب ندارند یا اگر هم دارند از پس هزینه‌های آن بر نمی‌آیند. پس به ناچار باید چشم به دست بیمه‌ها باشند تا مگر مسئولان بخواهند و حقشان را بدهند.

البته گروه سومی هم هستند. گروهی که قید تحصیلات چندین ساله و حرفه پزشکی را زدند و رفتند. پزشکانی که با دیدن شرایط یا برای گرفتن شماره نظام نرفته‌اند یا با همان نظام کوله‌بار را بسته‌اند.

۱۵ هزار پزشک دارای شماره نظام پزشکی در مشاغل دیگر فعالیت می‌کنند

محمد نعیم امینی فرد نماینده مجلس با اشاره به برخی مسائل مبنی بر اینکه ۱۵ هزار پزشک دارای شماره نظام پزشکی در مشاغل دیگر فعالیت می‌کنند، گفت: برای تربیت پزشک درکشور ما هزینه سنگینی پرداخت می‌شود، البته که این هزینه تنها مسئله مالی نبوده و حداقل ۷ سال و حداکثر ۱۱ تا ۱۳ صرف آموزش پزشکی در دوره‌های تخصصی و فوق تخصصی می‌شود؛ بنابراین بهترین زمان و بهترین نیروی انسانی به کارگرفته می‌شود؛ تا پزشکی مجرب، کارآزموده و متخصص تربیت شود.

نماینده مردم ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی، درخصوص علت عدم استفاده از برخی پزشکان در سیستم سلامت، افزود: در حال حاضر برای سیستم و شبکه خدمات بهداشتی ودرمانی نه دربخش دولتی و نه عمومی علی رغم برخی کمبودها، اما جانمایی برای این پزشکان انجام نشده است، یعنی جایگاه پزشک در سیستم خدماتی بهداشتی و درمانی تعریف نشده و متناسب با آن امکانات سخت افزاری مناسبی وجود ندارد؛ یا اینکه جاذبه‌های پرداختی به پزشکان به میزان کافی نبوده است، ضمن اینکه ممکن است برخورد‌های نامناسب با پزشکان سبب جدایی این گروه از سیستم سلامت شده است.

وی با بیان اینکه آموزش پزشکی متناسب با چنین شرایطی باید متحول شود، تصریح کرد: متاسفانه این تحولات صورت نگرفته و به طورمعمول درحال حاضر به ازای هر هزار نفر جمعیت تعریفی برای آموزش پزشکی صورت می‌گیرد، البته درسالیان اخیر برخی رویکرد‌ها مانند اختصاص سهمیه برای مناطق محروم و اخذ تعهد از این پزشکان برای فعالیت درمناطق محروم بخشی از مشکلات را اصلاح می‌کند؛ اما باید با تعریف جایگاه‌ها به لحاظ سخت افزاری یعنی تدارک تخت‌های بیمارستانی، مراکز بهداشتی و درمانی درسیستم دولتی و متناسب با همین تعاریف درسیستم عمومی مانند تامین اجتماعی و بخش خصوصی این مشکل را کاهش داد.

نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با تاکید بر اینکه تعداد قابل توجهی از این پزشکان از کشورخارج شدند، گفت: تعدادی از این پزشکان در جایگاه‌های دیگر در داخل کشور فعالیت کرده و تعداد قابل توجهی به دنبال فرصت‌های شغلی بهتر از کشور خارج شدند، بنابراین باید متناسب با نیاز‌ها در تربیت پزشک تعاریف‌ها را متحول کرد؛ یعنی سهمیه بیشتری را برای رفع مشکلات مناطق محروم به این نقاط اختصاص داد؛ ضمن اینکه باید مشکلات به کارگیری پزشکان را رفع کرد و جاذبه‌های کافی مالی را برای این قشر در نظر گرفت، درحال حاضر برای بیش از ۵۰ درصد پزشکان معیشت متناسب با شأن آن‌ها وجود ندارد.

کاهش قدرت خرید پزشکان عمومی پس از اجرای طرح تحول سلامت

عباس کامیابی رییس انجمن پزشکان عمومی ایران هم درباره فعالیت نکردن پزشکان در مشاغل مرتبط پزشکی گفت: ۴۰ هزار نفر از ۸۰ هزار جمعیت پزشک عمومی کار طبابت انجام نمی‌دهند. این افراد برای معیشت خودشان سراغ گرایش‌های غیرتخصصی رفته اند. در پیش گرفتن سیاست‌های ابن الوقت خیلی بد است. افزایش تفاوت‌های درآمدی پزشکان عمومی با سایر پزشکان بعد از اجرای طرح تحول سلامت زیاد شده و قدرت خرید پزشک عمومی در درون جامعه پزشکی کاهش یافته است. تفاوت ۲ تا ۳ برابری درآمد‌های جامعه پزشکی قابل قبول است، اما بعد از اجرای طرح تحول سلامت این فاصله زیاد شده است

۱۵ هزار نفر از پزشکان کشور دیگر طبابت نمی‌کنند.

اما ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت بدون اشاره به مشکلات مالی پزشکان در طرح تحول سلامت تنها به دادن آماری از بسنده کرد و گفت: ۱۵ هزار نفر از پزشکان کشور دیگر طبابت نمی‌کنند که این امر می‌تواند به دلیل مهاجرت و یا عدم فعالیت در این حرفه باشد.

مهاجرت ۳۸ برابری پزشکان پس از سال ۹۳

علیرضا زالی رئیس سابق سازمان نظام پزشکی کشور در سال‌های اخیر ۱۱‌هزار فارغ التحصیل پزشکی هنوز برای دریافت شماره نظام پزشکی به این سازمان مراجعه نکرده‌اند. این خلاصه وضعیت پزشکانی در ایران است که مفقود شده اند، فارغ التحصیلانی که از سرنوشتشان اطلاعاتی در دست نیست و پس از رقابت نفسگیر در دانشگاه و پشت سر گذاشتن سال‌های پر مرارت اکنون به گمشدگان تاریخ پزشکی پیوسته‌اند.

زالی با اشاره به اینکه ما برای متقاضیان یک گواهی عدم سوء پیشینه برای خروج از کشور صادر می‌کنیم که صدور این گواهینامه به معنای این است که فرد متقاضی، برای مدت طولانی از کشور خارج خواهد شد گفت: تا قبل از سال ۹۲، سازمان نظام پزشکی به‌طور میانگین، هفته‌ای یک گواهی صادر می‌کرد، ولی در سال ۹۴ تعداد‌هزار و ۹۸۰ گواهی صادر کردیم که این آمار بسیار نگران‌کننده‌ای است.

زالی معتقد است: عمده متقاضیان دریافت این گواهی، پزشکان نسل جوان کشور هستند. رفتار با جامعه پزشکی طی سال‌های اخیر رفتار خوبی نبوده است و این موضوع، بازتاب و نتیجه رفتار‌های ما با جامعه پزشکی است.

وزارت بهداشت و بیمه‌ها بدهی‌ها را بدهند

پیش از این خسرونیا رئیس انجمن متخصصان داخلی هم در این باره به رسانه‌ها گفته بود: وقتی حقوق پزشکان به موقع پرداخت نمی‌شود و سازمان‌های بیمه‌گر پولی را که باید به پزشکان پرداخت کنند، نمی‌پردازند برخی از پزشکان برای تامین مخارج زندگی خود مهاجرت می‌کنند. از این رو ثروت‌هایی که ایران برای تحصیل پزشکان خرج کرده به راحتی در اختیار کشور‌های دیگر مانند آمریکا، اروپا، کانادا و... قرار می‌گیرد.

رئیس انجمن متخصصان داخلی درباره ساماندهی امور پزشکان در دولت دوازدهم اضافه می‌کند: حدود یک سال است که برخی پزشکان از سازمان‌های بیمه گر هزینه‌های خود را دریافت نکرده‌اند. در شهرستان‌ها این امر بدتر است؛ بنابراین یکی از مسائلی که دولت دوازدهم به ویژه وزارت بهداشت و درمان باید به آن توجه کند پرداخت به موقع بدهی‌ها به بیمارستان‌های دولتی و خصوصی است.

خسرونیا تاکید می‌کند: اگر هزینه‌های پزشکان و بیمارستان‌ها پرداخت نشود، یکی یکی پزشکان از گردونه درمان خارج می‌شوند، حتی بیمارستان‌های خصوصی که ممکن است سرمایه شان صدها‌میلیون تومان باشد، وقتی دو‌میلیارد تومان از شرکت بیمه طلب دارند توان پرداخت بدهی خود را ندارند و صرفا باید بسته شوند.

این موضوع زنگ خطر بزرگی است، پزشکانی که در نظام آموزش عالی کشور تحصیل کرده‌اند و میلیون‌ها تومان برای آن‌ها هزینه شده است در حال فاصله گرفتن از حرفه و شغل مرتبط با تحصیل خود هستند. این یعنی هدر رفت بودجه و منابع، از طرفی افرادی که به امید خدمت به هموطنان خود وارد این رشته شده‌اند و عموما از نخبگان هم هستند، حالا به دلیل مشکلات ایجاد شده مجبور به ترک این حرفه مقدس می‌شوند که البته تداوم این وضعیت ممکن است باعث کمبود پزشک در برخی از رشته‌ها شود. مشکلاتی که ریشه در بی‌تدبیری و سو مدیریت مسئولان این حوزه دارد و خسارات آن احتمالا تا سال‌ها در جامعه پزشکی قابل جبران نخواهد بود.