رقابت پا به پای ایران و عربستان در صنعت پتروشیمی

خبرگزاری تسنیم: در شرایط فعلی ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های پلیمری ایران به حدود ۶۲ میلیون تن در سال رسیده و این درحالی است که ظرفیت فعلی تولید پتروشیمی در عربستان سعودی حدود ۷۵ میلیون تن در سال بوده و فاصله‌ای حدود ۱۳ میلیون تنی بین ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در ایران و عربستان وجود دارد. پس از بهره برداری از فاز‌های جدید پارس جنوبی و رسیدن به نقطه سر به سر تولید روزانه گاز در رقابت با شریک قطری و آغاز شمارش معکوس سبقت از این کشور همسایه در برداشت گاز با بهره برداری از پنج فاز دیگر در سال ۹۷، حالا نوبت به صنعت پتروشیمی ایران رسیده تا شکاف تولید را با رقیب سنتی خود یعنی سابیک عربستان پر کند. با این وجود با تکمیل مراحل ساخت، بهره برداری و آغاز تولید از پنج طرح جدید پتروشیمی تا چند هفته آینده ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران با جهشی حدود ۱۰ میلیون و ۶۵۰ هزار تنی به حدود ۷۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن افزایش می‌یابد و عملا فاصله تولید محصولات پتروشیمی در ایران و عربستان از ۱۳ به حدود ۲.۵ میلیون تن در سال کاهش می‌یابد. فاز اول پتروشیمی بوشهر، فاز دوم توسعه پتروشیمی ایلام، پتروشیمی مرجان، پتروشیمی متانول کاوه و فاز سوم توسعه پتروشیمی پردیس پنج طرح جدید و آماده بهره برداری صنعت پتروشیمی هستند که با احتساب طرح پتروشیمی لردگان و چند طرح توسعه‌ای صنعت پتروشیمی در ماهشهر تا پایان سال آینده ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران به مرز ۷۵ میلیون تن و نقطه سر به سر در مقایسه با تولید در صنایع پتروشیمی عربستان خواهد رسید. در حال حاضر پیشرفت ساخت فاز سوم پتروشیمی پردیس به ۱۰۰ درصد رسیده و از آبان ماه امسال تولید آزمایشی اوره و آمونیاک در این طرح با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۷۵۵ هزار تن اوره و آمونیاک آغاز شده و بر اساس اعلام مسئولان این مجتمع پتروشیمی هم اکنون امکان تولید تجاری اوره و آمونیاک در این طرح توسعه یا صنعت پتروشیمی فراهم شده است. پس از بهره برداری و آغاز تولید تجاری در فاز سوم پتروشیمی پردیس، راه اندازی طرح پتروشیمی کاوه به عنوان بزرگترین طرح تولید متانول جهان هم آغاز شده به طوری که تاکنون عملیات ساختمان و نصب در این طرح به پایان رسیده و به زودی تولید آزمایشی در متانول کاوه با ظرفیت تولید سالانه حدود دو میلیون و ۳۱۰ هزار تن محصول کلید خواهد خورد. از بین طرح‌های پتروشیمی آماده راه اندازی هم طرح پتروشیمی مرجان با حدود ۹۷ درصد پیشرفت و ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن متانول و فاز اول طرح پتروشیمی بوشهر با ۹۴ درصد پیشرفت و ظرفیت تولید سالانه چهار میلیون و ۱۱۱ هزار تن انواع خوراک شامل اتان، متان، پروپان، بوتان، پنتان و متانول از دیگر طرح‌های با بالاترین پیشرفت ساخت در صنعت پتروشیمی بوده که پیش بینی می‌شود تولید آزمایشی و سپس تجاری از این دو طرح تا بهار سال آینده فراهم شود. طرح توسعه فاز دوم پتروشیمی ایلام هم با ظرفیت تولید سالانه بالغ بر ۸۲۲ هزار تن اتیلن، پروپیلن، بنزین پیرولیز، برش‌های چهار کربنه و ... هم تا پایان دی ماه امسال از پیشرفت ۹۱ درصدی برخوردار بوده که با بهره برداری از این طرح تا اواسط بهار سال آینده ظرفیت تولید اتیلن کشور هم افزایش می‌یابد و عملا امکان تامین پایدار خوراک واحد پلی اتیلن پتروشیمی ایلام در مسیر خط لوله اتیلن غرب فراهم می‌شود. در مجموع هم اکنون حدود ۶۰ طرح پتروشیمی با پیشرفت ۵ تا ۱۰۰ درصد مراحل مختلف ساخت و راه اندازی را پشت سر می‌گذارد که از ظرفیت تولید سالانه ۶۵ میلیون و ۳۴۵ هزار تن محصول خوراک گازی، پتروشیمی و پلیمری برخوردار بوده که با بهره برداری از آن‌ها در برنامه ششم توسعه در مجموع ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران به بیش از ۱۲۷ میلیون تن افزایش می‌یابد. بر اساس اهداف برنامه ششم توسعه تحقق برنامه‌های توسعه‌ای در صنایع پتروشیمی ایران به حدود ۴۰ میلیارد دلار منابع مالی و اعتباری نیاز دارد که تاکنون سناریو‌های مختلفی برای تامین این اعتبارات از منابع داخلی و بین‌المللی در دستور سرمایه گذاران بخش غیر دولتی صنعت پتروشیمی کشور قرار گرفته است.