اقتصاد ایران و نیاز به زمان

روزنامه آرمان؛ هادی حق‌شناس*: در نیمه دوم سال جاری فضای سیاسی کشور متاثر از انتخابات خواهد بود. در این موقعیت زمانی مطالبات اقتصادی اهمیت بیشتری پیدا می کند. به همین دلیل طبیعی است مخالفان دولت روی عملکرد اقتصادی دولت یازدهم و تاثیر آن بر معیشت مردم مانور دهند .

برخی حتی به گمان خودشان تغییر در معیشت مردم را شرط پیروزی مجدد حسن روحانی در انتخابات اردیبهشت ۹۶ می دانند. محافظه‌کاران مسلما به دنبال این نخواهند بود که دولت در سه سال گذشته چه دستاوردی داشته است. آنها به دنبال این هم نیستند که اگر رویه دولت روحانی مانند سیاست دولت‌های نهم و دهم بود چه وضعیتی هم اکنون بر اقتصاد کنونی کشورحکمفرما بود. مخالفان مرتبا تکرار‌ می‌کنند که چه تغییری بر وضعیت مردم اتفاق افتاده است؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است شرایط اقتصادی مردم درحال حاضر را با سال ۹۲ مقایسه کرد. اولین شاخص میزان تورم نقطه به نقطه شهریور ۹۲ است که بیش از ۴۰ درصد بود، وضعیت صادرات و واردات، و همچنین میزان فروش نفت کشور که در سال ۹۲ به زیر یک میلیون بشکه رسید، از دیگر مسائلی است که باید به آنها توجه شود.

درحالی که امسال فروش نفت به دو میلیون بشکه در روز رسیده است اما دولت همچنان با کسری بودجه مواجه است. اگرسیاست‌های دولت قبل ادامه پیدا می کرد امروز شاید فروش نفت ما در مقابل واردات غذا بود. امروزمناظره‌های نامزدهای انتخاباتی آمریکا بیانگر عمق تحریم های ظالمانه‌ای است که علیه ایران شکل گرفته بود. اگر این دولت هیچ دستاوردی نداشت، اما یک دستاورد بزرگ داشت و آن اینکه نگذاشت وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور که در بدترین شرایط ممکن بود ادامه پیدا کند. اگر تورم ۴۵ درصدی ادامه پیدا می­‌کرد امروز اقتصاد کشور ثباتی نداشت. منتقدان قطعا می­‌دانند در سال ۹۱ و ۹۲ افراد برای حفظ ارزش پول خود به دنبال خرید سکه و دلار بودند و محیط اقتصادی کشور شرایط پرتلاطمی را تجربه کرد.

در دولت های نهم و دهم ظرفیت دانشگاه‌های کشور به خصوص دانشگاه پیام‌نور به یکباره افزایش چشمگیر داشت و این موضوع موجب شد بسیاری به ادامه تحصیل روی بیاورند. در واقع این عاملی شد تا نرخ بیکاری پنهان شود و متقاضیان کار به سمت تحصیل رفتند، حالا افراد ذکر شده به متقاضیان بازارکار افزوده شده‌اند و همین نرخ بیکاری را افزایش داده است. همه این موارد درشرایطی است که درآمد نفتی دولت به دلیل کاهش نفت در بازار جهانی نصف دولت قبل است. با این وجود امروز نرخ تورم تک رقمی شده و رشد اقتصادی بر اساس گزارش بانک مرکزی ، مرکز آمار کشور و نهادهایی چون صندوق بین‌المللی پول به عدد ۴/۴ درصد رسیده درحالی که رشد اقتصادی کشور در سال ۹۱ به منفی ۷/۵ رسیده بود.

اما مخالفان می گویند چرا این تغییرات در زندگی مردم ملموس نبوده است؟ پاسخ این سوال روشن است. اقتصاد کشور همچنان درگیر پرکردن چاله های بزرگ اقتصادی است که در دولت قبل برای آن کنده شد. در مجموع طی دو سال ۹۱ و ۹۲ اقتصاد ایران ۸ درصد کوچک‌تر شد. هیچ کس به فاجعه‌ای که در سال ۹۱ و ۹۲ در کشور ایجاد شد رجوع نمی‌کند، هیچ‌کس نمی‌پرسد که ۷۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی دولت‌های نهم و دهم چگونه هزینه شد؟ هیچ‌کس نمی‌پرسد مسکن‌مهر که برای اجرای آن پول چاپ شد چه فاجعه‌ای در بازار پول ایجاد کرد؟ در واقع تمام متغیرهای کلان اقتصادی در سال ۹۱ و ۹۲ به معنی واقعی تخریب شد و آنچه مشخص است زمان نیاز است تا اقتصاد ایران پوست‌اندازی کند و به شرایط ایده‌آل برسد.