راهكار‌هايی برای مثبت ماندن تراز تجاری

سرویس اقتصادی فردا؛ فريال مستوفی * : مثبت شدن تراز تجاري ايران در سال ۹۴ از دوعامل اصلي نشات مي‌گيرد. كمبود نقدينگي در اقتصاد و ركود حاكم بر بازار كشور دو علتي هستند كه واردكنندگان را ناچار به كاهش واردات كردند و آنها آنطور كه بايد نتوانستند در سال گذشته فعاليت كنند. پس به همين دليل تراز تجاري كشور در سال ۹۴ به سمت جلو حركت كرد و اين اتفاق مثبتي است كه بخش تجارت و بازرگاني كشور آن را پشت سر گذاشت. به هر حال چنين اتفاقي به هر دليل كه رخ داده باشد، اقتصاد كشور را يك قدم به جلو مي‌برد و بايد اشاره داشت اين اتفاق در تاريخ تجارت كشور بي‌سابقه است و براي نخستين بار شاهد آن هستيم. اما بايد به وسيله سامان‌بخشي به اوضاع اقتصاد كشور ما به اين سمت حركت كنيم و شرايط را اينگونه پيش ببريم تا روزي برسد كه همواره تراز تجاري ايران مثبت باشد و به‌طور دائمي شاهد اين اتفاق باشيم و هميشه صادرات كشور بيش از واردات باشد. اين هدفي است كه هم بخش خصوصي آن را دنبال مي‌كند و هم دولت در اين مورد اقدامات جدي انجام مي‌دهد. سفر اخير هيات بازرگاني ايران به اتريش هم در همين زمينه صورت گرفت و تمام مذاكراتي كه ما با طرف‌هاي خارجي داشتيم با اين محوريت انجام شد. موضوع بيشتر مذاكرات در سفر اتريش اين بود كه ايران صرفا يك كشور واردكننده نيست و نبايد خارجي‌ها صرفا توجه خود را به سمت بازارهاي ايران متمركز كنند، بلكه ما در زمينه‌هاي مختلفي توانايي صادرات داريم و آنها بايد به سرمايه‌گذاري در اين بخش‌ها هم توجه كنند. ما در زمينه صادرات توانايي بالقوه داريم كه بايد آن را به بالفعل تبديل كنيم، همانطور كه سال ۹۴ شاهد بوديم ميزان صادرات كشور بر واردات فزوني گرفت و تراز تجاري كشور به سمت مثبت حركت كرد. حال اگر مي‌خواهيم در كشور اين تبادلات صورت گيرد و تراز تجاري كشور مثبت بماند بايد بيشتر در اين فكر باشيم كه با خارجي‌ها سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك انجام دهيم و توليدات را در داخل انجام دهيم كه هم بتوانيم بازار خوبي براي خارجي‌ها فراهم كنيم و هم از طرف ديگر ايران بتواند مقداري از اين توليدات را صادر كند، چرا كه خارجي‌ها به دليل جمعيت ۸۰ ميليون نفري ايران و مهم‌تر از آن جمعيت ۴۰۰ ميليون نفري منطقه به راحتي از كشور ما چشم‌پوشي نمي‌كنند و بعيد است چنين موقعيتي را از دست دهند. سفر به كشور اتريش هم به همين منظور صورت گرفت كه در مذاكرات با خارجي‌ها موقعيت‌هاي كشور را به آنها بشناسانيم و به آنها بگوييم كه اگر در ايران سرمايه‌گذاري كنند و كارهاي توليدي خود را انجام دهند، بازار خوبي را به دست مي‌آورند و اين موضوع به نفع آنهاست. در مجموع در سفر ما به اتريش، محوريت بحث‌ها همين موارد بود كه اتريشي‌ها هم از آن استقبال كردند. اما به هر حال هر طرح و برنامه‌اي نياز به زمان و تشكيلات دارد كه بايد آن را با دقت دنبال كنيم. در ابتدا اشاره شد كه ركود حاكم در بازار و كمبود نقدينگي موجب كاهش واردات كشور شد، اما اين به معناي ضعيف عمل كردن بخش وارداتي كشور نيست. خوشبختانه يكي از دستاوردهاي سال گذشته امضاي توافقنامه هسته‌اي بود، اما براي مشاهده تاثير مستقيم برجام در اقتصاد بايد به دولت فرصت داد تا بتوانيم تاثير آن را در اقتصاد ملاحظه كنيم. ما نبايد به دليل توافقات هسته‌اي و گشايش‌هاي بين‌المللي از ديگر برنامه‌ها غافل شويم، بلكه بايد تلاش كنيم تا توليدات داخلي خود را هم از لحاظ كيفيت و هم از لحاظ كميت ارتقا بخشيم و تراز تجاري ما نه به علت ركود، بلكه به دليل توليدات با كيفيت مثبت شود. بايد توجه داشته باشيم كه شركاي تجاري ايران به قطع در آينده تغيير مي‌كنند و نقش بازيگران تجاري اروپا در ايران بيشتر مي‌شود و ما بايد با ايجاد فضاي رقابتي با كمترين هزينه، بيشترين بهره را از فرصت‌هاي پيش رو ببريم.