روش جدید ارزیابی کیفی خودروها/ جزئیات

اخیراً شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نسبت به تغییر روش ارزیابی کیفی خودروها اقدام کرده که بر این اساس، با در نظر گرفتن رنج قیمتی برای خودروها، برخی خودروها تقریباً بدون رقیب و تقریباً با خودشان مورد ارزیابی قرار می‌گیرند .

در روش جدید شرکت بازرسی، خودروها در رنج قیمتی کمتر از 20 میلیون تومان، بین 20 تا 40 میلیون تومان، بین 40 تا 60 میلیون تومان و بین 60 تا 80 میلیون تومان مورد ارزیابی کیفی قرار می‌گیرند .

به این ترتیب ممکن است به دلیل محدود بودن رنج قیمتی، خودرویی با نمره منفی 79.4 به عنوان کیفی ترین خودرو در یک بخش از جدول ارزیابی کیفی خودروها قرار گیرد، در حالی که اگر این ارزیابی بدون تعیین رنج قیمتی برای خودروها، صورت می‌گرفت، همان خودرو به عنوان سومین محصول بی‌کیفیت‌ شرکت‌های خودروساز داخلی در جدول ارزیابی کیفی خودروها قرار می‌گرفت .

این در حالی است که با داغ شدن بازار تعیین فرمول قیمت‌گذاری خودرو از سوی دولت و در پی آن، افزایش قیمت خودروها، سازمان‌های مختلف تأکید بیشتری بر لزوم افزایش کیفی خودروها داشته‌اند و همین مسئله، ارزیابی دقیق‌تر کیفیت خودروها را ضروری می‌سازد .

در این مورد حتی بحث‌هایی در خصوص بازنگری در شاخص‌های ارزیابی کیفی خودروها مطرح بود ولی در نهایت به دستور وزیر صنعت اعمال شاخص‌های جدید متوقف شده و قرار بود دستورالعمل جدیدی برای ارزیابی کیفی خودروها صادر شود که ظاهراً هنوز عملی نشده است .

جدیدترین ارزیابی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران با این جمله آغاز می‌شود که در خرداد ماه 1393 ارزیابی کیفی خودروها در حالی انجام شد که خودروهای سایپا131 X ، پارس تندر، جک5 J و لیفان60 X در دسته قیمتی خود، کمترین نمره منفی را دریافت کردند و به عنوان کیفی‌ترین خودروهای گروه خود شناخته شدند .

هرچند در این جمله، به ارزیابی کیفی خودروها بر اساس دسته‌بندی قیمتی اشاره شده ولی عنوان «کیفی‌ترین خودروهای گروه خود» در واقع عبارتی دوپهلو است که می‌تواند کیفی بودن این خودروها را به ذهن مخاطب القا کند، حال آنکه برخی از این خودروها که به عنوان کیفی‌ترین خودرو مطرح شده‌اند، در واقع بی کیفیت‌ترین خودروها در بین خودروهای داخلی هستند .

طبق ارزیابی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، در خرداد امسال، مجموع خودروهای تولید شده در داخل کشور (بر اساس آمار ارائه شده توسط خودروسازان)، اعم از سبک و سنگین نسبت به ماه قبل افزایش قابل توجه 63 درصدی داشته است. در ماه اخیر 99 درصد از حجم خودروهای تولید شده در داخل کشور مختص خودروهای سبک (سواری و وانت) و یک درصد نیز مربوط به خودروهای گروه سنگین (مسافری و باری) بوده است

.

گروه سبک :

طبق گزارش شرکت بازرسی کیفیت، بنا بر اطلاعات تولید ارائه شده از سوی خودروسازان در بخش سواری، شاهد رشد 63.5 درصدی تیراژ تولید نسبت به ماه قبل بودیم که بیانگر روند صعودی تولید خودرو در ایران می باشد. از نکات مهم در مورد تیراژ تولید خودروهای سواری ساخت داخل می‌توان به توقف تولید خودروهای گرند ویتارا و رنو مگان اشاره کرد. دیگر نکته حائز اهمیت در این ماه، ارزشیابی مجدد محصولات شرکت سایپا (سایپا131 X ، سایپا132 X ، سایپا131 X پارس خودرو و تیبا) است .

در این ماه، خودروهای سواری ساخت داخل در چهار دسته قیمتی کمتر از 20 میلیون تومان، بین 20 تا 40 میلیون تومان، بین 40 تا 60 میلیون تومان و بین 60 تا 80 میلیون تومان ارزیابی شدند. در مجموع 19 مدل خودرو مورد بازرسی قرار گرفت که 14 مدل در سطح کیفی خیلی خوب و پنج مدل هم در سطح کیفی خوب قرار گرفته‌اند .

در دسته خودروهای زیر 20 میلیون تومان، شاهد ارزیابی خودروهای سایپا131 X ، سایپا132 X و سایپا131 X شرکت پارس خودرو بودیم که همه آنها در سطح کیفی خوب (B+) جای گرفتند. در میان این خودروها، سایپا131 X شرکت سایپا با کسب 79.4 نمره منفی با کیفیت تر از سایر خودروهای هم گروه خود شناخته شد و پس از آن به ترتیب سایپا131 X شرکت پارس خودرو و سایپا132 X در جدول کیفی قرار گرفتند .

این در حالی است که نظر مشتریان در خصوص رضایت از این خودروها نیز به همین ترتیب بوده است، به طوری که این خودروها از 1000 امتیاز در آخرین دوره ارزیابی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران (شش‌ماهه دوم 1392) شاخص رضایت مشتریان به ترتیب 627، 626 و 625 امتیاز کسب کرده‌اند .

در دسته خودروهای بین 20 تا 40 میلیون تومان 12 خودرو مورد ارزیابی کیفی قرار گرفته‌اند که در بین آنها خودروی پارس تندر با 20.7 نمره منفی، تندر90 پارس خودرو و تندر90 ایران خودرو با 21 نمره منفی در جایگاه اول تا سوم جدول قرار گرفتند. این خودروها از دید مشتریان نیز در این گروه قیمت در صدر قرار داشته‌اند به صورتی که خودروی پارس تندر بیشترین امتیاز رضایت‌مندی را از آن خود کرده است و موفق به کسب 732 امتیاز شده است .

اما نکته جالب، تفاوت یک نمره ای رضایت مشتریان از تندر90 پارس خودرو و تندر90 ایران خودرو است. هرچند که این دو خودرو نمرات یکسانی را در ارزشیابی کیفی کسب کرده‌اند، اما میزان رضایت مشتریان از تندر90 ایران خودرو با 730 امتیاز به میزان یک نمره از تندر90 پارس خودرو با 729 امتیاز بیشتر است .

در گروه قیمت بین 40 تا 60 میلیون نیز دو خودروی جک5 J و ام وی ام530 ارزیابی شدند و به ترتیب 48.7 و 51.4 نمره منفی کسب کردند. در این دسته جک5 J نه تنها از کیفیت بهتری برخوردار بوده است، بلکه در کسب رضایت مشتریان نیز نسبت به هم گروهی خود موفق تر عمل کرده و 710 امتیاز از شاخص رضایت مشتریان را از آن خود کرده است. این در حالی است که ام وی ام 530 موفق به کسب 683 امتیاز از 1000 امتیاز شاخص رضایت مشتریان شده است .

در دسته آخر که خودروهای بین 60 تا 80 میلیون است، نیز دو خودروی لیفان60 X و ام‌وی‌ام33 X قرار دارند که بر اساس ارزشیابی های صورت گرفته خودروی لیفان 60 X با کسب 50 نمره منفی با کیفیت تر از دیگر خودروی هم گروه خود شناخته شده است. نکته حائز اهمیت در این گروه آن است که خودرو 60 X در این گروه چندان در جلب رضایت مشتریان موفق عمل نکرده است .

در بخش عیوب فنی و عملکردی نیز محصولات سایپا131 X ، سایپا132 X ، ام وی ام530 و ام وی ام33 X بیشترین نمرات منفی و روند نزولی را داشته اند. در بخش تزئینات و مونتاژ خودروهای سایپا131 X پارس خودرو و سمند بیشترین نمرات منفی را کسب کرده‌اند .

در بخش بدنه خودروهای پژو 206 و ام وی ام530 روند روبه بهبود داشته اند، همچنین خودروهای سایپا131 X پارس خودرو و سایپا132 X بیشترین نمرات منفی را در این بخش به خود اختصاص داده اند. در بخش رنگ نیز مانند ماه قبل خودروهای لیفان60 X و جک5 J بیشترین نمرات منفی را کسب کرده‌اند .

در نمودار روند تغییرات میانگین نمره منفی خودروهای گروه سواری نیز ام وی ام530 بیشترین درصد بهبود و جک5 J هم بیشترین درصد تنزل را داشته اند .

در بخش وانت شاهد افزایش27.7درصدی تیراژ تولید در مقایسه با ماه قبل هستیم که بیشترین تأثیر در ایجاد این روند مربوط به افزایش تولید وانت نیسان CNG است .

از دیگر نکات مهم و حائز اهمیت در مورد تیراژ تولید خودروهای وانت ساخت داخل می‌توان به قطع تولید وانت کاپرا و وانت نیسان i24Z اشاره کرد .

با توجه به افزایش تولید خودروهای وانت در خرداد ماه، تعداد نمونه‌برداری در فرآیند ارزشیابی این خودروها نیز 14.7 درصد رشد یافت، به طوری که از 3 مدل خودروی ارزشیابی شده یک مدل در سطح کیفی خوب و 2 مدل نیز در سطح کیفی قابل قبول قرار گرفتند .

در رده‌بندی کیفی وانت ها، وانت وینگل5 محصول شرکت سازه‌های خودرو دیار در صدر و وانت پیکان محصول شرکت ایران خودرو تبریز در انتهای جدول قرار گرفته‌اند. در نمودار مربوط به روند تغییرات میانگین نمره منفی خودروهای گروه وانت نسبت به ماه قبل، وانت پیکان بیشترین درصد بهبود را داشته است .

در بخش عیوب فنی و عملکردی، وانت پیکان بیشترین نمره منفی را کسب کرد. از طرفی شاهد تنزل 6.2 درصدی نمره منفی نسبت به ماه قبل هستیم که بیشترین تأثیر در ایجاد این روند رو به نزول مربوط به وانت نیسان CNG است .

در بخش تزئینات و مونتاژ شاهد بهبود 1.9 درصدی هستیم که عمدتاً مربوط به روند رو به رشد وانت وینگل5 است. ضمناً وانت نیسان CNG حداکثر نمره منفی را در این بخش کسب کرد .

در بخش بدنه وانت نیسان CNG بیشترین نمره منفی را به خود اختصاص داد، از طرفی هم در این بخش میانگین نمره منفی یک درصد افزایش یافت که بیشترین تأثیر در ایجاد این روند رو به افول مربوط به وانت پیکان است .

تعداد ایرادات مهم و اساسی نسبت به ماه قبل 36.7 درصد افزایش یافت که مربوط به رشد تعداد این ایرادات در وانت نیسان CNG و وانت پیکان تبریز است .

درنهایت میانگین نمره منفی خودروهای گروه وانت، تنزل کیفی 0.8درصدی را نسبت به ماه قبل تجربه کرده است .

گروه سنگین :

در بخش خودروهای (تجاری مسافری) در ماه جاری مانند ماه قبل هیچ خودرویی ارایه نشده است. در بخش خودروهای تجاری باری شاهد افزایش تولید در مقایسه با ماه قبل هستیم که بیشترین تأثیر در ایجاد این روند مربوط به افزایش تولید کشنده البرز و تولید مجدد کشنده کاوه است .

از دیگر نکات مهم و حائز اهمیت در مورد تیراژ تولید خودروهای تجاری باری ساخت داخل می‌توان به قطع تولید کامیونت الوند در شرکت سایپا دیزل در خرداد ماه 1393 بر اساس آمار اعلامی از سوی این شرکت اشاره کرد .

با توجه به رشد تولید خودروهای این رده، ارزشیابی این خودروها نیز افزایش یافت، به طوری که از 5 مدل خودروی ارزشیابی شده 3 مدل در سطح کیفی خیلی خوب و 2 مدل هم در سطح کیفی خوب قرار گرفتند .

در بخش عیوب فنی و عملکردی، کشنده ماز بیشترین نمره منفی را کسب کرد، همچنین میانگین نمره منفی این بخش نسبت به ماه قبل روند رو به رشد 15.4 درصدی را تجربه کرد که عمدتاً مربوط به کشنده ماز است .

در بخش بدنه هم مانند بخش تزئینات و مونتاژ کامیون بنز WH بیشترین نمره منفی را کسب کرد، همچنین در این بخش میانگین نمره منفی 11.5 درصد افزایش یافت .

در نهایت میانگین نمره منفی خودروهای گروه تجاری باری، روند رو به رشد 0.4 درصدی را نسبت به ماه قبل داشته است .

در نمودار روند تغییرات میانگین نمره منفی خودروهای گروه تجاری نیز کامیون بنز WH بیشترین درصد بهبود را داراست و تنها خودرویی که در این دسته روند نزولی داشته، کشنده ماز است .