آغاز برداشت یارانه جدید /قدرت خرید مردم چه قدر رشد کرد؟

 بعد از اعلام رسمی رئیس جمهور در خصوص آغاز اجرای طرح تحولی دولت در خصوص عملیاتی شدن کامل اصلاح ارز ترجیحی عملاً وارد دور جدیدی از اقدامات دستگاههای مختلف اجرایی از وزارت جهاد کشاورزی تا وزارت اقتصاد درخصوص پیاده‌سازی این طرح شدیم، بر این اساس همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، بعد از تصویب قانون بودجه 1401 و تکلیف مجلس شورای اسلامی به دولت برای مدیریت یارانه ارزی مربوط به واردات کالاهای اساسی عملاً شاهد یک گردش بزرگ در جهت‌گیری سیاستهای اقتصادی کشور هستیم.

بر اساس گزارش بودجه خانوار، در دهک اول شهری (کم‌درآمدترین قشر) مصرف ماهانه مرغ یک خانوار چهارنفره 3 کیلوگرم، تخم‌مرغ 1.18 کیلوگرم، پنیر 580 گرم، انواع شیر 2.75 کیلوگرم و روغن خوراکی 2.2 کیلوگرم است.

تا پیش از این هر خانواده چهارنفره دهک اول شهری برای تأمین مرغ، تخم‌مرغ، پنیر،‌ شیر و روغن خود با قیمت‌های قبلی ماهانه 241 هزار تومان هزینه می‌کرد.

با اصلاح یارانه کالاهای اساسی، هزینه تهیه همان مقدار مواد غذایی به 568 هزار تومان افزایش یافته است که نشانه افزایش حدوداً 326هزار تومانی بار هزینه‌ای خانوارهای دهک اول شهری برای تأمین مرغ، تخم‌مرغ، پنیر،‌ شیر و روغن است.

دهک دوم شهری کشور ماهانه 4.16 کیلوگرم مرغ، 1.5 کیلو تخم‌مرغ، 780 گرم پنیر، 4 کیلوگرم شیر و 2.83 کیلوگرم روغن مصرف می‌کند.

تا پیش از این تهیه این سبد کالاهای اساسی برای دهک دوم شهری حدود 336 هزار تومان تمام می‌شد که با قیمت‌های جدید پس از اصلاح یارانه ارزی، به 803 هزار تومان افزایش یافته است؛ یعنی هزینه خرید همان مقدار ارزاق اساسی برای این قشر 466 هزار تومان بیشتر شده است.

این در حالی است که دولت به هر خانوار 4نفره دهک دوم هر نفر 400 هزار تومان و مجموعاً یک‌میلیون و 600 هزار تومان یارانه داده است که به‌طور خالص (پس از کسر یارانه‌های سابق) یک میلیون و 250 هزار تومان به یارانه این قشر اضافه شده است.

بدین ترتیب با کسر 466 هزار تومان افزایش برای خرید کالاهای اساسی فوق، نهایتاً 783 هزار تومان مانده خالص یارانه اضافه‌شده برای دهک دوم خواهد بود که به‌معنای افزایش قدرت خرید آنهاست.

در دهک سوم شهری نیز محاسبات نشان می‌دهد که با قیمت‌های جدید کالاهای اساسی، نهایتاً قدرت خرید آنها 706 هزار تومان بالا می‌رود.

هزینه خرید بسته ارزاق مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، شیر و روغن خوراکی برای دهک سوم شهری متناسب با میانگین مصرف ماهانه آنها طبق آمارها، پیش از این 375 هزار تومان بود که با قیمت‌های جدید تقریباً به 918 هزار تومان افزایش خواهد یافت؛ یعنی این دهک باید 543 هزار تومان پول بیشتری پرداخت کند اما از آن سو خالص یارانه دریافتی آنها یک‌میلیون و 250 هزار تومان بیشتر شده که بیانگر افزایش 706هزار تومانی قدرت خرید این قشر حتی با کسر هزینه‌های جدید است.

بنابراین می‌توان گفت که سه دهک کم‌درآمد شهری به‌طور متوسط با افزایش قدرت خرید 804هزار تومانی با توجه به فزونی قابل توجه یارانه دریافتی نسبت به گرانی کالاهای اساسی مواجه خواهند بود.

در دهک چهارم شهری نیز که هر نفر یارانه 300هزارتومانی  دریافت کرده‌اند، تهیه بسته ارزاق مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، شیر و روغن خوراکی با قیمت‌های جدید و به همان مقدار مصرف ماه‌های گذشته، 952 هزار تومان در ماه تمام می‌شود که افزایش حدوداً 554هزار تومانی نسبت به قیمت‌های سابق دارد.

اما هر خانوار 4نفره دهک چهارم به‌طور خالص 846 هزار تومان یارانه جدید دریافت کرده (یک‌میلیون و 200 هزار تومان منهای یارانه‌های قبلی) نهایتاً برای این دهک 291 هزار تومان پول هم باقی می‌ماند که به‌معنای افزایش واقعی قدرت خرید آنهاست.

برای دهک پنجم نیز با وجود افزایش قیمت کالاهای اساس شامل مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، شیر و روغن خوراکی، نهایتاً قدرت خرید این قشر 236 هزار تومان بالا خواهد رفت؛ برای دهک ششم نیز از خالص یارانه اضافه‌شده 234 هزار تومان باقی می‌ماند که بیانگر افزایش قدرت خرید آنهاست. برای دهک هفتم نیز نهایتاً 150 هزار تومان پول باقی می‌ماند، بر این اساس 4 دهک میانی با افزایش به‌طور متوسط 227هزار تومانی قدرت خرید مواجه خواهند بود.