یارانه معیشتی چقدر شد؟/ تسهیلات جدید برای کسانی که یارانه معیشتی می گیرند + جزئیات مهم

به گزارش سایت خبرآزاد عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در آیین تجلیل از عملکرد شبکه بانکی در «طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی و بازسازی مناطق سانحه دیده در حوادث غیر مترقبه» گفت: نظام بانکی علی رغم شرایط سخت اقتصادی ناشی از فشار تحریم ها و شیوع کرونا و یارانه معیشتی عملکرد خوبی در راستای کمک به اقشار مختلف مردم به ویژه طبقات محروم آسیب دیده داشته است.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به پرداخت یک میلیون و ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات از ابتدای سال جاری تاکنون توسط بانک ها گفت: از این میزان ۳۰ درصد سهم بخش صنعت بوده است.

وی افزود: عملکرد شبکه بانکی نقش مهمی در رشد مثبت اقتصادی شش ماهه اول سال جاری داشته است.

همتی با اشاره به اقدامات نظام بانکی در طرح نوسازی و بهسازی واحدهای مسکن روستایی گفت: تاکنون حدود دو میلیون خانه در این طرح، نوسازی و بهسازی شده اند و همچنین نظام بانکی از سال ۹۲ تاکنون ۳۵۰ هزار فقره تسهیلات معادل ۱۳ هزار میلیارد تومان بابت حوادث غیر مترقبه پرداخت کرده است.

وی افزود: در مجموع ۴۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات از محل منابع داخلی بانک ها در راستای مسکن روستایی و حوادث غیر مترقبه پرداخت شده است.

همتی تاکید کرد: بازسازی و بهسازی و نوسازی حدود ۲.۳ میلیون واحد مسکن روستایی برابرِ کمک به تحول زندگی حدود ۱۰ میلیون نفر از اقشار روستایی است.

رییس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه نظام بانکی کشور از ابتدای سال جاری تاکنون ۷۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات بابت مساعدت به آسیب دیدگان از شیوع ویروس کرونا درنظر گرفته است، گفت: بانک ها در این شرایط سخت تمام مساعی خود را برای ارایه کمک به مردم به کار بستند.

وی تاکید کرد: دراین راستا ۳۸۴ هزار فقره تسهیلات معادل ۹ هزار میلیارد تومان به واحدهای اقتصادی آسیب دیده از کرونا، ۲۱۵ هزار فقره وام کمک ودیعه مسکن معادل ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و همچنین ۲۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه به سرپرستان خانوار یارانه بگیر پرداخت شده است؛ لذا بانکها در سال جاری نقش خود را در کمک به دولت و مردم به خوبی ایفا کرده اند.

همتی با بیان اینکه درآمد نفتی کشور در دوسال اخیر به شدت کاهش یافته و کمتر از ۲۰ درصد سالهای معمولی بوده است گفت: هرگونه قضاوت در خصوص عملکرد بانک مرکزی و سیستم بانکی در مورد تورم و ارزش پول ملی باید با توجه به شرایط سخت تحریم ها صورت گیرد.

همتی ادامه داد: آنچه از سال١٣٩٧ تاکنون در حال رخ دادن است از نظر حجم دشواریها به هیچ وجه باهیچ دوره تاریخى قابل مقایسه نیست تا توفیق یا عدم توفیق کنترل تورم را بتوان ارزیابی کرد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه نظام بانکی پایدار و مقتدر به عملکرد خود ادامه خواهد داد، افزود: عمده جهت گیری نظام بانکی در پرداخت تسهیلات، حمایت از اقشار آسیب دیده، محروم و روستایی است.

وی با اشاره به وقوع زلزله در منطقه سی سخت گفت: خوشبختانه دستورالعمل های لازم در خصوص کمک به مردم زلزله زده سی سخت به سرعت و در کمتر از یک هفته صادر شده و فرآیند پرداخت تسهیلات به آنها به زودی آغاز خواهد شد.

​ مراسم تودیع محمدحسین صابر مدیر عامل سابق سازمان هدفمندی یارانه‌ها و امید حاجتی مدیر عامل جدید امروز (دوشنبه) با حضور رییس سازمان برنامه و بودجه برگزار شد.

مدیر عامل جدید سازمان هدفمندی پیش از این رئیس سازمان برنامه و بودجه اهواز بود و با حکم محمدباقر نوبخت به این سمت منصوب شد.

 پرداخت یارانه‌ها یکی از سیاست‌های پرداختی دولت از سال ۸۹ بوده که با افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت بنزین از آذر سال گذشته پرداخت یارانه معیشتی بنزین نیز به آن افزوده شد. در حال حاضر دولت به طور ثابت دو یارانه نقدی و معیشتی بنزین را در روزهای دهم و بیستم هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌کند.

با شیوع ویروس کرونا و فشار اقتصادی که این بیماری روی اقتصاد و به خصوص اقشار ضعیف ایجاد کرده، دولت در یک سال اخیر پرداخت یارانه معیشتی کرونا را در دو مرحله در دستور کار قرار دارد.

موضوع پرداخت یارانه نقدی در سال آینده نیز یکی از موضوعاتی است که مجلس و دولت روی آن اتفاق نظر ندارند، در واقع دولت می‌گوید بودجه پرداخت یارانه را ندارد ولی مجلس اصرار دارد که مبلغ یارانه‌ها را بیشتر کند.

مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری وابسته به سازمان برنامه و بودجه در گزارشی اعلام کرده است: پرداخت یارانه نقدی به مردم از محل درآمدهای صادرات فرآورده‌های نفتی در سال‌های اخیر باعث تشدید کسری بودجه دولت در نتیجه فشار تحریم‌ها بر صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی شده که نتیجه آن بالا ‌رفتن نرخ تورم به‌ ویژه در سال‌ جاری بوده است.

مشکل پرداخت یارانه‌ معیشتی چیست؟

مسئله پرداخت یارانه یکی از موضوعات پربحث اقتصاد ایران طی سال‌های اخیر بوده است. فرشاد فاطمی، اقتصاددان نیز معتقد است که هدفمندسازی یارانه‌ها در سال ۸۹ ناتمام ماند. طبق نظر او پس از شروع پرداخت یارانه نقدی باید یارانه تمام کالاها حذف می‌شد و یارانه نقدی هدفمند پرداخت می‌شد، اما هیچ کدام انجام نشد. یعنی هم یارانه کالاها برگشت و حجم زیادی در بودجه برای یارانه کالا در نظر گرفته شد.

به گفته او وضعیت ایران در حال حاضر مثل سال ۸۹ و حتی بدتر است چرا که هم یارانه نقدی و هم یارانه کالا پرداخت می‌شود. اگر چه یارانه ۴۵ هزار تومانی دیگر رقمی نیست اما همچنان بار مالی آن وجود دارد و سیاست‌گذار نیز آزادی عمل ندارد. از سوی دیگر به واسطه تحریم‌ها، محدودیت منابع صادرات نفت ایجاد شده و هزینه‌های شیوع ویروس کرونا فشار اقتصادی روی خانوارها با درآمد ناپایدار افزایش یافته است.

یارانه‌ معیشتی باید چه تغییری کنند؟

فرشاد فاطمی با اشاره به این که سال آینده از لحاظ سیاست‌گذاری اقتصادی سالی بسیار دشوار است می‌گوید: تجربه نشان داده تصمیم‌های سخت را در شرایط سخت و نایابی منابع راحت‌تر می‌توان گرفت. امیدواریم که دولت جدید با سیاست‌گذاری مشخص بتواند برای چهار سال آینده با برنامه‌ریزی برای یارانه‌ها تعیین تکلیف کند.

چند سالی می‌شود که موضوع حذف سه دهک از یارانه‌بگیران در بودجه می‌آید اما اجرایی نمی‌شود، در این خصوص فاطمی معتقد است اجرای طرح حذف یارانه‌بگران در گفتن ساده اما در اجرای آن بسیار سخت است.

مشمولان یارانه معیشتی چگونه باید شناسایی شوند؟

این اقتصاددان عنوان می‌کند که طبق تجربه سیاست‌های توزیع یارانه‌ای در سراسر دنیا، در یک فرایندی که برایشان هزینه دارد افرادی که مستحق برخی از کمک‌های دولت هستند ثبت کنند و نظام تامین اجتماعی آنها را شناسایی می‌کنند.

پیشنهاد فرشاد فاطمی در خصوص پرداخت یارانه‌ها این است که به جای سیاست حذف چند دهک که اجرایی نیز نمی‌شود، باید سیاستی اتخاذ شود که مشخص باشد چه افرادی با چه مشخصاتی مشمول دریافت کمک‌های دولتی هستند، این کمک‌ها با چه فرایندی سخت‌گیرانه‌ای پرداخت می‌شود و چگونه تداوم مشمول بودن افراد مشخص می‌شود.

طبق اعلام سازمان هدفمندی یارانه ها، شانزدهمین مرحله یارانه معیشتی ساعت ۰۰: ۲۴ روز یک شنبه مورخ ۱۳۹۹/۱۲/۱۰به حساب سرپرستان خانوار واریز می شود.

همانند دوره های قبل، خانواده های یک نفره ۵۵ هزار تومان، خانواده های دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، خانواده های سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، خانواده های چهار نفره ۱۷۲ هزار تومان و خانواده های پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان یارانه معیشتی دریافت خواهند نمود.

لازم به ذکر است سومین قسط از پرداخت دومین مرحله وام یک میلیون تومانی کرونایی از حساب سرپرستان خانوارهایی که این وام را دریافت کرده اند از این ماه کسر خواهد شد.

مجتبی یوسفی عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ در تشریح بخشی از مصوبات جلسه اخیر کمیسیون تلفیق، گفت: در بحث محرومیت زدایی در تبصره (۱۸) لایحه بودجه ۵۰ هزار میلیارد تومان اختصاص داده شد و این منابع با نظر شورای برنامه‌ریزی استان، جهت اشتغال و محرومیت زدایی هزینه می‌شود که ۳۲ هزار میلیارد تومانش در حوزه اشتغال و ۱۸ هزار میلیارد تومان در حوزه زیرساخت با اولویت مناطق محروم صرف خواهد شد.

یارانه معیشتیوی با بیان اینکه موضوع دیگر بیمه فراگیر بود، افزود: مصوب شد حدود ۸ میلیون خانواری که تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند، از سال آینده به تدریج از لحاظ درمانی، بازنشستگی و دریافت مستمری تحت پوشش قرار گیرند.

عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ با بیان اینکه عده‌ای از مردم امکان ثبت‌نام برای اخذ یارانه نقدی را نداشته‌اند یا یارانه آنها به ناحق قطع شده، ادامه داد: با مصوبه کمیسیون تلفیق دولت مکلف شد در اولین فرصت در سال آینده سامانه را برای ثبت‌نام این افراد فعال کند.

یوسفی اضافه کرد: در بحث حمایت از تولید و صنعت و کسب و کارهای خرد که به دلیل شیوع کرونا و شرایط بعد اقتصادی و مسائل ارزی دچار مشکل شده‌اند، در لایحه بودجه ۱۴۰۰ کاهش مالیات از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد پیش‌بینی شد.

نماینده اهواز در مجلس با بیان اینکه در حوزه آب و فاضلاب منابع خوبی پیش‌بینی شد، گفت: در لایحه بودجه سال آینده جدا از بودجه شرکت آب و فاضلاب ، ۲ هزار میلیارد تومان برای توسعه آب و فاضلاب شهری و روستایی اختصاص داده شد. همچنین هزار میلیارد تومان برای تجهیز آتش‌نشانی‌ها در نظر گرفته شد.

مصوبات کمیسیون تلفیق پس از تصویب در جلسه علنی و تایید شورای نگهبان و ابلاغ به دولت تبدیل به قانون می‌شود

با توجه به‌عدم تعیین تکلیف لایحه بودجه ۱۴۰۰ در مجلس، یکی از مسائلی که همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، میزان پرداخت یارانه‌های نقدی است که تفاوت نظر فاحشی میان آنچه که مجلس در نظر دارد و آن چه که دولت در لایحه بودجه پیشنهاد داده است. مهدی پازوکی استاد دانشگاه و اقتصاددان در گفت‌وگو با گسترش نیوز، در ارتباط با نحوه پرداخت یارانه در سال آینده اظهار نظر کرد. 

خطر کاهش ارزش یارانه‌ معیشتی وجود دارد

این استاد دانشگاه ضمن مردود دانستن پرداخت یارانه نقدی به تمام افراد جامعه، در پاسخ به پرسشی در ارتباط با کیفیت تراز نظام پرداخت یارانه‌ها در کشور، اظهار داشت: فلسفه ایجاد نظام پرداخت یارانه، کاهش فاصله طبقاتی میان افراد کمتر برخوردار و افراد ثروتمند است و پرداخت یارانه به تمامی افراد جامعه، اقدامی غلط و تورم‌زا و به دور از عدالت است و در نهایت باعث بی‌ارزش شدن مجموع یارانه‌های پرداختی به افراد کمتر برخوردار می‌شود. این موضوع چندان قابلیت دفاع ندارد منتهی برخی از دولتمردان با دلایل سیاسی روی تداوم این رویه غلط که میراث دولت پیشین برای آن‌ها بود، اصرار دارند و به همین جهت خطر کاهش ارزش یارانه هر فرد به زیر ۲ دلار نیز وجود دارد! 

مهدی پازوکی ادامه داد: دولت باید هرچه سریع‌تر وزنه‌های سنگینی را که به پای خودش بسته آزاد کند و تا جایی که امکان دارد، قیمت حامل‌های انرژی را اصلاح کند و آن‌ها را به بازار واگذار کند. یکی از استدلال‌های برخی از سیاسیون این است که افزایش قیمت حامل‌های انرژی و رساندن آن‌ها به سطح فوب، باعث می‌شود که فقرا و افراد کمتر برخوردار، زیر فشار اقتصادی بیشتری نسبت به وضع موجود قرار بگیرند که البته این مشکل هم راه حل دارد. دولت می‌تواند با حذف یارانه پردرآمدها و همچنین با شارژ اعتباری که از ناحیه افزایش درآمدهای ناشی از آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی خواهد داشت، میزان پرداختی یارانه نقدی به این افراد را به بیش از ۱۸۰ هزار تومان برای هر فرد تبدیل کند. 

یارانه معیشتی فسادآفرین نیست

این اقتصاددان افزود: البته این اقدام علاوه بر آثار مثبتی که در افزایش درآمد دهک‌های فرودست خواهد داشت، آثار تورمی هم نخواهد داشت زیرا پول جدیدی خلق نخواهد شد و همچنین دولت با این کار، بهترین شکل پرداخت یارانه را در دستور کار قرار می‌دهد زیرا در سایر اشکال پرداخت یارانه‌ای، احتمال بروز فساد بسیار بالاست اما در این شرایط افراد خودشان اقدام به مدیریت این منبع می‌کنند که برای یک خانوار ۴ نفره به رقمی بالغ بر ۷۲۰ هزار تومان در ماه خواهد رسید که دیگر نحوه هزینه‌کرد آن به صلاحدید افراد صورت می‌پذیرد و مصلحت‌سنجی‌های فسادآفرین دولتی نمی‌توانند باعث شکل‌گیری یک رانت انبوه برای ویژه‌خواران شود. 

یارانه معیشتی به ضرر فقرا! 

این استاد دانشگاه در پایان با بیان این که دولت باید اصلاح در سیستم کنونی پرداخت را بپذیرد، اذعان کرد: متاسفانه ارزش یارانه نقدی پرداختی به علت افزایش پایه پولی و تورم در کشور، همچنان سیر کاهشی دارد و فراگیر بودن میزان پرداختی‌ها علاوه بر شکل دادن به کسری بودجه شدید برای دولت، باعث ایجاد فشار بیشتر بر روی خانوارهای آسیب‌پذیر خواهد شد. همه افرادی که در حال حاضر یارانه نقدی و کمک معیشتی دریافتی می‌کنند مستحق این یارانه نقدی و سایر یارانه‌های نقدی دولت نیستند و دولت با این کار، در واقع یارانه را به ثروتمندان می‌دهد زیرا در شرایط تورمی فعلی، این دهک‌های آسیب‌پذیر خواهند بود که زیر بار فشار تورم روزافزون خرد خواهند شد و ظیفه ذاتی نهاد دولت این است که از وقوع چنین فاجعه‌ای هرچه زودتر جلوگیری به عمل بیاورد.

مجتبی یوسفی عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ در تشریح بخشی از مصوبات جلسه اخیر کمیسیون تلفیق، گفت: در بحث محرومیت زدایی در تبصره (۱۸) لایحه بودجه ۵۰ هزار میلیارد تومان اختصاص داده شد و این منابع با نظر شورای برنامه‌ریزی استان، جهت اشتغال و محرومیت زدایی هزینه می‌شود که ۳۲ هزار میلیارد تومانش در حوزه اشتغال و ۱۸ هزار میلیارد تومان در حوزه زیرساخت با اولویت مناطق محروم صرف خواهد شد.