کشورخوار در خانه، زمین‌خوار در خاورمیانه

رئیس‌جمهور امریکا ظاهراً قصد ندارد از شگفتی‌سازی توسعه‌طلبانه دست بردارد. دونالد ترامپ که فقط هفت روز از ریاست‌جمهوری‌اش گذشته، ظرف چند هفته اخیر دست روی سه کشور و منطقه گذاشته؛ «گرینلند، کانادا و کانال پاناما» و این‌طور که به نظر می‌رسد قصدی هم برای کوتاه آمدن مقابل دست‌اندازی ارضی‌اش به آنها ندارد، به خصوص که او شنبه شب هم به امریکایی‌ها وعده داد: «ما ممکن است یک کشور بسیار بزرگ در زمان نه‌چندان دور باشیم؛ آیا دیدن چنین چیزی خوب نیست.» 

به گزارش «جوان»، اغلب گفته می‌شود در دنیای جدید، کشورگشایی در مقایسه با قبل اهمیت به مراتب کمتری دارد، ولی ادعا‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا درباره کانادا، گرینلند و قصد او برای دستیابی به حاکمیت کانال پاناما نشان داد که کشورگشایی همچنان طرفدارانی دارد که ممکن است بعد از دو قرن، کره خاکی را با واقعیت‌های جدیدی روبه‌رو کند. ترامپ روز شنبه در سخنرانی در میان هوادارانش در لاس‌وگاس که در واقع فرصتی برای قدردانی از پیروزی انتخاباتی او در نوادا بود، گفت که ایالات متحده «ممکن است به زودی کشوری بزرگ شود.» او گفت: «ما ممکن است در فاصله زمانی که چندان دور نیست، یک کشور بسیار بزرگ‌تر باشیم. دیدن چنین چیزی خوب نیست؟ سال‌ها و دهه‌هاست که اندازه (کشور) ما از لحاظ فوت مربع همان‌قدری است که بوده؛ شاید هم عملاً کوچک‌تر شده‌ایم، اما ممکن است به همین زودی کشور بزرگ‌تری داشته باشیم.» همین چند هفته قبل بود که فاش شد ترامپ در یک ضیافت سه ساعته با جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، وقتی با این درخواست روبه‌رو شد که امریکا علیه کانادا تعرفه اعمال نکند، گفت: «با این حساب کانادا می‌تواند پنجاه‌ویکمین ایالت امریکا و ترودو هم فرماندارش باشد.» اغلب منابعی که روز ۱۳ آذر‌ماه ۱۴۰۳، این خبر را منتشر کردند، از عبارات پیشنهاد عجیب ترامپ استفاده کردند و حتی فاکس‌نیوز، شبکه نزدیک به جمهوریخواهان نوشت که ترودو و سایر افراد حاضر در میز شام، با «اضطراب و دستپاچگی» به این شوخی خندیدند، ولی حالا با گذشت تنها چند هفته از این پیشنهاد، کمتر کسی درباره جدی بودن قصد ترامپ برای الحاق کانادا تردید دارد. رئیس‌جمهور امریکا روز جمعه، در حالی که فقط پنج روز از ورودش به کاخ سفید گذشته بود، وعده کرد تبدیل کانادا به پنجاه‌ویکمین ایالت امریکا، مزایای زیادی برای شهروندان کانادایی به همراه خواهد داشت: «اگر کانادا به ایالتی از امریکا تبدیل شود، شهروندان کانادایی یک کاهش مالیاتی بسیار بزرگ خواهند داشت، همچنین آنها پوشش بهداشتی و خدمات درمانی بهتری خواهند داشت. من فکر می‌کنم مردم کانادا این موضوع را دوست خواهند داشت.» ترامپ در مورد گرینلند هم موضعی مشابه اتخاذ کرده و از قصد خودش برای خرید گرینلند صحبت کرده است، جزیره‌ای که به عنوان بخش نیمه‌خودمختار دانمارک، بزرگ‌ترین جزیره جهان است و اهمیت استراتژیک بسیار زیادی دارد. ترامپ که معتقد است گرینلند برای تلاش‌های نظامی ایالات متحده در ردیابی کشتی‌های چینی و روسی بسیار مهم است، روز شنبه در هواپیمای مخصوص رئیس‌جمهور به خبرنگاران گفت: «فکر می‌کنم ما آن (گرینلند) را در اختیار داشته باشیم.» به گفته او، ۵۷ هزار ساکن این جزیره نیز «می‌خواهند با ما (ایالات متحده امریکا) باشند.»

 روز شنبه منابع گزارش کردند که او یک تماس تلفنی پرتنش با نخست‌وزیر دانمارک داشته؛ تماسی که در آن، خانم فردریکسن گفته است «گرینلند فروشی نیست.» ادعای مالکیت برکانال پاناما، سومین جایی است که باعث مناقشه ترامپ در روز‌های اول ریاست‌جمهوری او شده است. وی در مراسم تحلیف گفت: «چین کانال پاناما را اداره می‌کند. ما آن را به چین ندادیم، بلکه به پاناما واگذار کردیم و حالا آن را پس می‌گیریم.» ترامپ علاوه بر این سه کشور و منطقه، نام خلیج مکزیک را رسماً به خلیج امریکا و قله دنالی در آلاسکا را به کوه مک‌کینلی تغییر داد. وزارت کشور دولت ترامپ گفته که طبق دستور رئیس‌جمهور، خلیج مکزیک اکنون رسماً به عنوان خلیج امریکا شناخته می‌شود و بلندترین قله امریکای شمالی بار دیگر نام کوه مک‌کینلی را به خود خواهد گرفت. 

 مسئله امریکایی‌ها این نیست

اینکه تبعات مناقشاتی که ترامپ با متحدان خود مطرح می‌کند، چه خواهد بود به درستی روشن نیست ولی بسیاری هشدار می‌دهند که ادعا‌های ارضی که او در مقام رئیس‌جمهور قدرتمندترین کشور مطرح می‌کند، نظم جهانی فعلی را به خطر می‌اندازد. نارش کاوشیک در شبکه ان‌دی‌تی‌وی نوشت: «اگر ترامپ تهدید‌های توسعه‌طلبانه خود را انجام دهد، انجام این کار برای سایر قدرت‌ها آسان‌تر خواهد بود و نظم جهانی فعلی را به خطر می‌اندازد. چین استفاده از زور برای تصرف تایوان را رد نکرده است. همچنین تقریباً با همه همسایگان خود بر سر ادعا‌های ارضی اختلاف دارد.» او می‌گوید: «بعید است روسیه بدون وادار کردن اوکراین به واگذاری اراضی خود از آن خارج شود و این کار، دیگر همسایگانش را عصبی می‌کند. اقدام ترامپ همچنین می‌تواند اسرائیل و دیگر قدرت‌های خاورمیانه‌ای را هم جسور کند.» 

آورن بلیک، ایده گسترش‌طلبی ترامپ را ریشه‌دار در عقیده «حق الهی» می‌داند که در اندیشه‌های تاریخی امریکایی‌ها وجود دارد. او در واشینگتن‌پست می‌نویسد «او بخش بزرگی از سخنرانی افتتاحیه خود را در این هفته به بازپس‌گیری کانال پاناما اختصاص داد و حتی از مفهوم سرنوشت آشکار استفاده کرد؛ این ایده توسعه ایالات متحده اجتناب‌ناپذیر است و یک حق الهی است.»

 با این حال، بلیک می‌گوید توسعه‌طلبی چیزی نیست که افکار عمومی امریکا حامی آن باشند. او می‌گوید: «این چیزی نیست که امریکایی‌ها از رئیس‌جمهور جدید خود می‌خواهند. به نظر نمی‌رسد حتی بسیاری از جمهوریخواهان دنبال آن باشند. به نظر می‌رسد امریکایی‌ها حداقل هنوز در آرمان‌های توسعه‌طلبانه ناگهانی ترامپ سهیم نیستند.» نظرسنجی‌ها نیز دیدگاه بلیک را تأیید می‌کنند. اخیراً یک نظرسنجی دانشگاه «یواس‌ای‌تودی- سافولک» نشان داد که بحث دست‌اندازی‌های ارضی، یک اولویت بزرگ برای امریکایی‌ها نیست. در حالی که از هر ۱۰ نفر چهار نفر گفتند که ادعای گرینلند و کانال پاناما «ایده خوبی» است، فقط ۱۱ درصد گفتند که دولت ترامپ باید هر کاری که ممکن است برای تحقق آن انجام دهد. همچنین نظرسنجی مشترک «اکونومیست - یوگاو» نشان می‌دهد که امریکایی‌ها با ۹ درصد اختلاف (۴۲ درصد تا ۳۳ درصد) با «جست‌وجوی مالکیت» بر کانال پاناما، با ۱۹ درصد اختلاف (۴۷ به ۲۸) با مالکیت بر گرینلند و با ۴۲ درصد اختلاف (۶۰ به ۱۸) مخالف هستند. 

رئیس‌جمهور امریکا طرح کوچاندن مردم غزه را کلید زد

دونالد ترامپ موضوع انتقال مردم غزه به کشور‌های همسایه را پیش کشید؛ موضع‌گیری که روی دیگر سکه موضع تندرو‌های صهیونیست در راستای کوچاندن فلسطینیان است. مقاومت فلسطین، ضمن مخالفت شدید با اظهاراتی از این دست، تأکید دارد که جلوی این خواسته ترامپ می‌ایستد. 

«پایان دادن به جنگ‌ها»، یکی از انبوه وعده‌های رئیس‌جمهور امریکا در دوران مبارزات انتخاباتی است. حالا در شرایطی که آتش‌بس در غزه در آخرین روز‌های ریاست‌جمهوری جو بایدن محقق شد، ترامپ همچنان با اظهاراتی نامتعارف پیگیر تحقق این وعده است. او طرح کوچاندن فلسطینیان ساکن غزه را که پیش‌تر با مخالفت قاطع مقاومت فلسطین مواجه شده بود، بار دیگر روی میز گذاشت. وی در این مورد گفت: «من می‌خواهم مصر و اردن مردم غزه را بپذیرند. شما درباره ۵/۱ میلیون نفر (در غزه) صحبت می‌کنید و ما می‌توانیم کل آن منطقه را تخلیه کنیم... من ترجیح می‌دهم با برخی از کشور‌های عربی همکاری کنیم و در مکانی دیگر برای مردم غزه مسکن بسازیم! جایی که آنها شاید بتوانند برای یک بار هم که شده در صلح زندگی کنند. این انتقال ممکن است موقت باشد یا طولانی‌مدت.» دونالد ترامپ روز شنبه گفته بود که با عبدالله دوم پادشاه اردن درباره انتقال فلسطینی‌ها از نوار غزه به کشور‌های همسایه گفت‌وگویی داشته است و با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر نیز صحبت خواهد کرد. چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهور امریکا با اشاره به پاکسازی غزه، وضعیت کنونی غزه را «آشفتگی کامل» توصیف و اضافه کرد: «نمی‌دانم. باید اتفاقی بیفتد، اما در حال حاضر به معنای واقعی کلمه (غزه) یک منطقه تخریب شده و تقریباً همه چیز ویران شده است و مردم در آنجا می‌میرند، بنابراین من ترجیح می‌دهم با برخی از کشور‌های عربی مواجه شوم و در مکان دیگری مسکن بسازم که فکر می‌کنم آنها می‌توانند در آرامش زندگی کنند.» اگرچه برخی چهره‌ها، خارج از کابینه صهیونیست‌ها از جمله غادی شنتی، سرلشکر ذخیره و فرمانده پیشین منطقه مرکزی ارتش این رژیم به‌روشنی تصریح کرده‌اند که طرح ترامپ غیرقابل اجرا است، با این حال، او با این موضع‌گیری، عملاً به تندرو‌های صهیونیست، قوت قلب داد و صدا‌هایی از کابینه بنیامین نتانیاهو برای وی کف زدند. بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی صهیونیست‌ها در این مورد گفت: «ایده کمک به ساکنان غزه برای یافتن اماکن دیگری برای داشتن یک زندگی جدید یک ایده بزرگ است. من نتانیاهو و کابینه برای تضمین اجرای ایده انتقال تعداد زیادی از مردم غزه به کشور‌های همسایه همکاری خواهم کرد.» علاوه بر او «ایتامار بن‌گویر» وزیر مستعفی امنیت داخلی هم ضمن تبریک به دونالد ترامپ گفت: «یکی از خواسته‌های ما از نخست وزیر اسرائیل تشویق به مهاجرت داوطلبانه است. زمانی که رئیس‌جمهور بزرگ‌ترین قدرت جهان، پیشنهاد مهاجرت داوطلبانه فلسطینی‌ها را می‌دهد، عاقلانه است که دولت ما آن را تشویق و اجرا کند.» 

 حرکت در مسیر توطئه بزرگ

گزارش رسانه‌های صهیونیست نشان می‌دهد، اظهارات رئیس‌جمهور جدید امریکا، بخشی از یک طرح بسیار گسترده است. کمیته پیگیری جریان‌های ملی و اسلامی فلسطین اظهارات ترامپ را شدیداً محکوم کرد و آن را بخشی از توطئه‌ای بزرگ برای کوچاندن مردم فلسطین دانست که با برنامه‌های جناح راست افراطی صهیونیستی همسو است. کمیته مذکور خواستار وحدت موضع فلسطینی‌ها و تسریع در تحقق وحدت ملی شد و تأکید کرد که باید راهبرد ملی منسجمی تدوین شود و با کشور‌های عربی و اسلامی هماهنگی‌های لازم برای مقابله با این طرح‌های خطرناک انجام گیرد. دیده‌بان حقوق بشر اروپا- مدیترانه نیز با محکوم‌کردن سخنان ترامپ اعلام کرد که کوچ اجباری فلسطینی‌ها یک جنایت بین‌المللی است. فلسطینی‌ها نباید از طریق کوچ اجباری‌شان به خارج از وطن خود بهای کشتار دسته‌جمعی را بپردازند و اسرائیل قدرتی پابرجا با اشغالگری باقی بماند. طرح‌ها برای انتقال اجباری ساکنان غیرنظامی که تحت اشغال قرار دارند، مغایرت آشکاری با کنوانسیون چهارم ژنو دارد و به منزله جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است. 

 تشویق صهیونیست‌ها به جنایات بیشتر 

تصاویر منتشر شده از باریکه غزه حاکی از این است که ساکنان غزه از صبح دیروز منتظر تأیید صهیونیست‌ها برای حرکت آنها به شمال نوار غزه هستند. پیش‌تر آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی گفته بود که محور نتساریم که نوار را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند، همچنان بسته است و تا زمان آزادی اربیل یهود، شهروند غیرنظامی اسرائیل، نتساریم برای انتقال باز نخواهد شد. حازم قاسم، سخنگوی جنبش حماس روز یک‌شنبه در گفت‌و‌گو با تلویزیون «العربی» اظهار کرد: «جلوگیری رژیم اشغالگر از بازگشت آوارگان به شمال غزه نقض فاحش توافق آتش‌بس است و با وجود ارسال بیانیه‌ای در راستای تأکید بر زنده بودن اربیل یهود (اسیر زن صهیونیست)، رژیم صهیونیستی وقت‌کشی می‌کند. از طرف‌های میانجی می‌خواهیم رژیم اشغالگر را تحت فشار گذاشته و آن را وادار کنند اجازه بازگشت آوارگان را بدهد.» سخنگوی حماس تأکید کرد: «تماس‌های مستقیمی با میانجی‌ها برای رسیدن به یک راه‌حل و بازگشایی محور نتساریم برقرار است.» حازم قاسم تأکید کرد: «اظهارات ترامپ خطرناک و همسو با مواضع بلوک راست افراطی اسرائیل است و پیشنهادش تأیید نخواهد شد و هرگز هیچ فلسطینی آن را نخواهد پذیرفت.» باسم نعیم یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس هم همان روز گفت: «همان‌طور که مردم ما در چندین دهه همه طرح‌های آوارگی و وطن جایگزین را شکست داده‌اند، پیشنهاد ترامپ نیز شکست خواهد خورد.» جنبش جهاد اسلامی نیز به نوبه خود این پیشنهاد را محکوم کرد و آن را تشویقی برای ارتکاب جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت خواند. این گروه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما اظهارات رئیس‌جمهور امریکا را که در چارچوب تشویق به ادامه ارتکاب جنایات جنگی و وادار کردن مردم به ترک سرزمین‌شان است، به شدت محکوم می‌کنیم.»

منبع: روزنامه جوان