لرستان روی خط «لانینو»
روند وقوع سیل در سال‌های اخیر حاکی از آن است که اکثر مناطق کشور در معرض تهاجم سیلاب‌های مخرب قرار دارند و ابعاد خسارت و تلفات جانی و مالی سیل در حال افزایش است.
خبرگزاری ایسنا: این در حالیست که سال گذشته در لرستان به دلیل وقوع سیل شاهد ویرانی انارستان‌ها و باغات یاقوت سرخ کوهدشت، غرق مهدی مرادی پسربچه 5 ساله دلفانی، روی آب رفتن بساط خاله‌بازی آدرینا، سیلاب تلخ شوراب، قربانی شدن 8 نفر خسارت به 3000 واحد مسکونی و.... بودیم. امسال نیز پیش‌بینی‌های هواشناسی حاکی از آن است که لرستان با خطر وقوع سیل و خشکسالی مواجه است و طبق نظر کارشناسان این حوزه بروز توأم دو سانحه طبیعی خشکسالی و سیل یکدیگر را تقویت می‌کنند به گونه‌ای که در اثر وقوع خشکسالی‌های شدید، پوشش گیاهی و رطوبت خاک از بین می‌رود که این خود عامل تسهیل کننده جریان یافتن سیلاب‌های مخرب است و از سوی دیگر بروز سیلاب‌های شدید نیز باعث از بین رفتن اراضی زراعی و شسته شدن خاک‌های حاصلخیز می‌شود که این امر اثرات خشکسالی را در این منطقه تشدید می‌کند. تجربه بارش‌های سیل‌آسا در سال‌های اخیر و خسارات ناشی از این سیلاب‌ها در لرستان بیانگر آن است که برای مقابله با این حوادث مدیریت بحران به تنهایی پاسخگو نبوده و بهتر است با بروزرسانی اطلاعات مورد نیاز برای کاهش خسارات مخرب در این زمینه از مدیریت آبخیزداری و آبخوان‌داری
بهره برد و امیدواریم این بار مسئولین استانی نگذارند حادثه تلخ دیگری رقم بخورد، چراکه مهم‌ترین راهکار و راه نجات لرستان از خشکسالی و سیل اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری است. امسال لرستان میزبان "لانینو" است رضا آریایی، مدیرکل مدیریت بحران لرستان گفت: امسال لرستان با پدیده‌ای به نام "لانینو" که مقابل "النینو" است مواجه خواهد بود، این پدیده همراه با خشکی هوا و کم‌بارشی است. وی با اشاره به اینکه بارش‌های امسال در استان به شکل سال گذشته پیش‌بینی نشده است، ادامه داد: اینکه یک سال با افزایش بارش و سال دیگر با کاهش بارش‌ها مواجه باشیم، اهمیت طرح‌های آبخیزداری را بیشتر می‌کند. آریایی اظهار کرد: بارندگی‌های امسال منجر به وقوع سیلاب‌های مخرب و پرخسارت خواهد شد و باید دستگاه‌های ذیربط روی ذخیره نزولات آسمانی و ایجاد تأخیر در حرکت آنها اقدامات لازم را انجام دهند. مدیرکل مدیریت بحران لرستان با اشاره به اینکه از سال گذشته تاکنون این دستگاه یک میلیارد تومان در حوزه آبخیزداری استان هزینه کرده است، اضافه کرد: در ارتفاعات مشرف به پل شوراب به دلیل از بین رفتن پوشش گیاهی احتمال وقوع سیلاب بالا بود و سال 93، 5 نفر جان
خود را در آنجا از دست دادند و به همین دلیل با همکاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بندهای کوچک خاکی و سدهای تأخیری احداث کرده‌ایم تا در مسیر حرکت آب تأخیر ایجاد شود. آریایی یادآور شد: در منطقه "تخت‌چان" پلدختر، "گل باغی" و "سراب احمد" دلفان، بخش‌هایی از شهرستان دوره چگنی، ورودی رومشکان و.... طرح‌های آبخیزداری در حال تکمیل هستند؛ تثبیت زمین در "لنج‌آباد" دورود از دیگر طرح‌های این دستگاه برای مقابله با سیلاب است. وی خاطرنشان کرد: در ارتفاعات مشرف به شهر کوهدشت که در سال 94 از آنجا سیلاب سرازیر شد، بندهای کوچک خاکی بازسازی شده است. لرستان نیازمند اجرای طرح‌های آبخیزداری مدیرکل مدیریت بحران لرستان افزود: با وجود شرایط پیش‌بینی شده لرستان نیازمند اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری است تا بار دیگر شاهد وقوع حوادث تلخ نباشد. آریایی بیان کرد: دستگاه‌های اجرایی مرتبط باید اقدامات پیشگیرانه لازم با سیل و خشکسالی را انجام دهند و کوتاهی در این قضیه بازی با جان و مال مردم است. خروج حجم عمده بارش‌ها به صورت سیلاب از استان رضا میرزایی، کارشناس ارشد آب زیرزمینی و دانشجوی دکترای زمین‌شناسی نیز درباره تأثیر
آبخیزداری و آبخوان‌داری بر سفره‌های آب زیرزمینی استان لرستان به ایسنا گفت: عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری، علاوه بر تغذیه سفره‌های زیرزمینی، افزایش ذخایر منابع آبی، تأمین نیازهای آبی و حفظ کیفیت آب، می‌تواند ده‌ها کارکرد مختلف دیگر از جمله تقلیل فرسایش خاک، جلوگیری از خسارات احتمالی سیل، ممانعت از ورود رسوبات به پشت سدها و افزایش عمر مفید آنها، تقویت پوشش گیاهی و ازدیاد تولیدات زراعی، مرتعی، جنگلی و دامی و به تبع آن نتایج اقتصادی و اثرات اجتماعی به همراه داشته باشد. میرزایی بیان کرد: براساس آمار ایستگاه‌های باران‌سنج شرکت آب منطقه‌ای، در سال آبی 95-94 میزان بارندگی استان لرستان تاکنون برابر 822 میلی‌متر و حجم بارش‌ها حدود 23 میلیارد مترمکعب بوده است. وی افزود: اگرچه مقدار بارش‌ها در سال جاری آبی به علت عملکرد پدیده النینو نسبت به سال گذشته حدود 73 درصد و نسبت به میانگین آمار بلندمدت استان حدود 59 درصد افزایش داشته ولی به علت نوع و شدت بارش‌ها، نبود تأسیسات ذخیر‌ه‌سازی و سازه‌های آبخیزداری، تغذیه سفره‌های زیرزمینی به صورت جزیی انجام شده و حجم عمده بارش‌ها به صورت سیلاب از استان‌ها خارج شده است. این
دانشجوی دکترای زمین‌شناسی بیان کرد: استان لرستان بیش از یک دهه دچار خشکسالی بوده و تغذیه آبخوان‌ها در یک دوره نسبتاً طولانی نامناسب بوده، لذا با بارش‌های سال آبی جاری، جبران کمبود آب سفره‌های زیرزمینی امکان‌پذیر نمی‌باشد. تعطیلی فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری در بخش‌هایی از استان میرزایی اظهار کرد: متأسفانه طی سال‌های اخیر به علت عدم تخصیص اعتبار، انجام اقدامات آبخیزداری در مقایسه با سال‌های گذشته بسیار کاهش یافته، به طوری که در اکثر زیرحوضه‌های آبخیز استان که بخش اعظم مساحت قسمت علیای حوضه‌های کرخه و دز را تشکیل می‌دهد، در بخش‌هایی از استان فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری چند سالی است که به طور کامل تعطیل شده است. وی ادامه داد: در صورتی که اقدامات آبخیزداری کافی در استان صورت نگیرد، بارش‌های آسمانی به جای نفوذ و پیوستن به آب‌های زیرزمینی، وارد رودخانه‌ها می‌شوند و علاوه بر بروز سیلاب و تخریب بخشی از منابع و زیرساخت‌ها، باعث انتقال رسوبات حاصل از فرسایش به پشت سدهای کرخه و دز می‌شود. تنها راه علاج خشکیدگی جنگل‌های استان اقدامات آبخیزداری است این کارشناس ارشد آب زیرزمینی گفت: با توجه به خشکیدگی
بخشی از جنگل‌های لرستان و تأثیر منفی خشکسالی‌های متوالی سال‌های گذشته بر جنگل‌ها و مراتع، وضعیت تعدادی از زیرحوضه‌های آبخیز استان بحرانی است و تنها راه علاج‌بخشی آنها، انجام اقدامات آبخیزداری است. میرزایی تصریح کرد: منبع اصلی آب‌های زیرزمینی، بارش‌ها و نزولات جوی است، لذا اقدامات آبخیزداری، فرصت نفوذ را فراهم می‌سازد و باعث تغذیه سفره‌های زیرزمینی آب، افزایش آبدهی چاه‌ها و چشمه و نهایتاً توسعه منابع آبی می‌شود. اقدامات آبخیزداری و آبخوان‌داری در استان یک ضرورت انکارناپذیر است وی افزود: برای تقویت منابع آبی لرستان و افزایش عمر مفید سدهای دز و کرخه در پایین‌دست، انجام اقدامات آبخیزداری و آبخوان‌داری در استان لرستان، یک ضرورت انکارناپذیر است. اجرای 13 پروژه آبخیزداری تا پایان سال جاری شیرزاد نجفی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان به ایسنا گفت: امسال 13 پروژه آبخیزداری و آبخوان‌داری شامل احداث سازه سنگین ملاتی در حوزه قلعه‌گل خرم‌آباد، سیف‌آباد الشتر، آمیران پلدختر، پل اَجم چگنی، کاکاوند غربی نورآباد، درب گنبد کوهدشت و... در استان اجرا می‌شود. وی بیان کرد: اجرای طرح‌های آبخیزداری در سرکانه خرم‌آباد،
شهرستان دورود، حوزه بیدستان ازنا، چم‌سلطان الیگودرز، پایدارسازی زمین لغزشی لنج‌آباد دورود و.... نیز از دیگر برنامه‌های ما برای تأمین آب و جلوگیری از فرسایش خاک در سال جاری در استان است. نجفی اضافه کرد: 13 طرح آبخیزداری مذکور با اعتباری معادل 4.5 میلیارد تومان تا پایان سال جاری اجرایی می‌شوند. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان ادامه داد: در سال جاری تاکنون عملیات 4 پروژه آبخیزداری شهرستان دورود، درب گنبد کوهدشت، سیف‌آباد الشتر و بیدستان ازنا آغاز شده است. وی خاطرنشان کرد: با اجرای پروژه‌های مذکور مشکلی در حوضه آبخیزداری در سال جاری برای شهرستان‌های استان به وجود نخواهد آمد. متأسفانه در سال‌های گذشته موضوع سیل و مدیریت کاهش خسارت آن در لرستان چندان مورد توجه قرار نگرفته بود و در سال گذشته با وقوع سیلاب توجه مسئولین استانی به آن جذب شد. به هر حال سیل و خشکسالی با همه پیچیدگی‌ها قابل شناخت بوده و می‌توان در جهت مهار و کاهش خسارت آن و حتی بهره‌برداری اقتصادی از آن، راهکارهای مناسب را اجرایی کرد که یکی از مهم‌ترین راه‌حل‌ها در این زمینه اجرای عملیات آبخیزداری است و با توجه به پیش بینی های صورت گرفته
مسئولین لرستان باید به فکر راهکارهای اساسی برای مقابله با سیلاب‌های احتمالی باشند.
دیدگاه تان را بنویسید