چرا بلیط هواپیما گاهی نایاب میشود؟

 یکی از مسائلی که همه ساله در اوج ایام سفر برای مسافران رخ می‌دهد، کمیاب و نایاب شدن بلیط هواپیما در بعضی تاریخ‌ها یا در برخی مسیرهای پرتردد است. این موضوع که بیشتر در سفرهای نوروزی و در مسیر تهران مشهد و تهران شیراز رخ می‌دهد باعث شده برای خرید بلیط هواپیما در این بازه زمانی و مسیرها، دست‌به‌دامن بلیط های چارتری و لحظه آخری با قیمت‌های گزاف شویم. این موضوع که هم در مجلس و هم در بین مسافران موجب اعتراضات زیادی شده، ظاهراً از نظر ایرلاین‌ها خیلی دور از منطق نیست؛ چرا که ایرلاین‌ها باید هزینه تعمیرات و نگهداری هواپیماهای فرسوده را از طریق فروش بلیط های خود به دست بیاورند و جدیداً باتوجه‌به نرخ ثابت بلیط هواپیما از سال 1400 تا 1402، تعمیر هواپیمای زمین‌گیر به‌صرفه نیست و این موضوع خودش باعث کمبود بلیط هواپیما می‌شود. البته اصل موضوع تنها این مورد نیست!

در ادامه به بررسی کامل این موضوع می‌پردازیم و راهنمایی برای خرید بلیط هواپیما در زمان‌هایی احتمال کمیاب شدن افزایش میابد برایتان آماده کرده‌ایم که مطالعه و استفاده از آن خالی‌ازلطف نیست.

افزایش تقاضا برای سفر

 یکی از مهم‌ترین دلایل کمبود و نایاب شدن بلیط هواپیما، افزایش تقاضای مسافرانی است که تمایل دارند با هواپیما سفر کنند. باتوجه‌به این که کمتر از 200 ناوگان فعال در فرودگاه‌های ایران وجود دارد که مجموع صندلی‌ها به 25080 می‌رسد، هرچه مسافران بیشتر شوند، سخت‌تر بلیط پیدا می‌شود. مسافرانی که در تعطیلات نوروزی به دنبال بلیط هواپیما تهران شیراز انواع و اقسام سایت‌های آنلاین را بررسی می‌کنند، به طور مشهود متوجه نبود بلیط و یا بلیط با هزینه‌های سرسام‌آور می‌شوند.

وقتی تقاضا برای سفر در مسیری زیاد می‌شود، امکان رزرو بلیط به‌آسانی قبل نیست و حتی ممکن است کل تعطیلات نوروز مسافر قادر به پیداکردن بلیط هواپیما نباشد.

افزایش تعداد هواپیماهای زمین گیر، کمبود تعداد هواپیماهای فعال

 هواپیماهای ایران به 344 فروند می‌رسد؛ اما تنها 178 فروند آن در حال حاضر فعال هستند و این به معنای افزایش تعداد هواپیماهای زمین‌گیر در فرودگاه‌هاست. ایرلاین‌ها نسبت به تعمیرات هواپیماها اقدامی نمی‌کنند چرا که معتقدند هواپیما نیاز به تعمیر و هزینه‌های نگهداری دارد و باتوجه‌به ارزان‌بودن قیمت بلیط هواپیما، صرفه اقتصادی برایشان ندارد. وقتی تعداد هواپیماهای فعال کمتر شود، امکان جابه‌جایی مسافران نیز کمتر می‌شود و در نتیجه در مسیرهای پرتردد، بلیط هواپیما نایاب می‌شود.

مخصوصاً که در برخی ماه‌های سال مانند تعطیلات، سال‌به‌سال مسافران هوایی زیادتر می‌شوند و مردم ترجیح می‌دهند زمان کمتری را در مسیر سفر بمانند؛ یا برخی سفر ماشینی را هزینه بر تر از سفر هوایی می‌دانند و به سفر با هواپیما ترغیب می‌شوند؛ نتیجه تمام این موارد، نایاب شدن بلیط هواپیما در مسیرهای مختلف است.

افزایش هزینه نگهداری و تعمیرات هواپیماهای زمین گیر

باتوجه‌به این که قطعات هواپیما وارداتی است و با دلار محاسبه می‌شود، تعمیرات هواپیماهای زمین‌گیر هزینه‌ی بسیار زیادی را می‌طلبد. همچنین هر بار که قطعه‌ای را سفارش دهند باید با دلار نرخ روز هزینه را بپردازند که باتوجه‌به تحریم‌های شدید اقتصادی عملاً تأثیر منفی بر ایرلاین‌ها می‌گذارد. جدای از هزینه قطعات، وقتی قطعه‌ای عوض شود باید امنیت هواپیما تضمین شود و بررسی‌های فنی به طور مرتب انجام بپذیر که خود نیروی انسانی متبحر و ابزارهای موردنیاز را می‌طلبد و این یعنی بودجه بیشتر که ممکن نیست.

قیمت گذاری دستوری توسط دولت و محدودیت های اقتصادی شرکت ها

برخی ایرلاین‌ها معتقدند قیمت‌گذاری که توسط دولت انجام می‌شود، قیمت‌گذاری دستوری است و خدمات ارائه شده توسط هر ایرلاین هزینه‌های متفاوتی را می‌طلبد، در نتیجه بدون اطلاع و غیرقانونی نرخ بلیط‌های خود را افزایش می‌دهند و یا به‌صورت چارتری و بیزینس به فروش می‌رسانند که موجب اعتراض مسافران همیشگی مسیرهای پرتردد می‌شود. این مسافران که به طور مداوم در مسیرهای خاص در رفت‌وآمد هستند هر روز شاهد گران‌تر شدن بلیط‌ها یا حتی نایاب شدن آنها می‌شوند که اعتراضشان هم مدت زیادی برای بررسی نیاز دارد.

نقص فنی هواپیماها در فصل گرم و سرد سال

 در هوای بسیار گرم، هر بار که هواپیما در آسمان پرواز می‌کند نیاز به بررسی‌شدن از نظر فنی دارد؛ چرا که نور مستقیم خورشید ممکن است سلامت قطعات را تحت‌تأثیر قرار دهد. همچنین سفر در فصل سرد سال نیز بر هواپیما اثراتی دارد. این موارد نیاز به بررسی‌های متعدد از نظر فنی دارند که هزینه‌هایی را در بر دارد.

هواپیماهایی که پس از یک پرواز دچار نقص فنی می‌شوند، روی سایر پروازهای آن روز هم اثر منفی می‌گذارند و در نتیجه تعداد زیادی از سفرها با تأخیر انجام شده و یا پرواز لغو می‌شود. گاهی گرمای هوا باعث می‌شود یک هواپیما به طور کامل برای مدتی غیرقابل‌استفاده شود و این به معنای کم‌شدن ظرفیت در جابه‌جایی مسافران است. تحریم‌ها باعث می‌شوند صنعت هوانوردی امکان خرید هواپیمای جدید نداشته باشد و هواپیماهای قدیمی هم با نقص فنی متعدد ازرده‌خارج شوند.

تاثیر بازار سیاه روی کمیاب یا نایاب شدن بلیط هواپیما

 از دیگر علت‌های نایاب شدن بلیط در مسیرهای تهران به شهرهای مختلف مثل بلیط هواپیما تهران مشهد که هر روزه در هر فصل از سال جزو پرترددترین مسیرهای کشور است، فروش بلیط در بازار سیاه به قیمتی چندین برابر از نرخ مصوب دولت است. برخی شرکت‌های چارترکننده در زمان تعطیلات و مناسبت‌های خاص مثل ولادت امام رضا که مسیر تهران مشهد مسافر زیادی دارد، بلیط ها را در بازار سیاه به فروش می‌رسانند که باعث کم‌شدن بلیط هواپیما برای فروش با نرخ مصوب می‌شود و مسافران تنها در صورتی می‌توانند بلیط را تهیه کنند که مبلغ زیادی را برای آن در نظر گرفته باشند.

البته قانون با چنین مسائلی برخورد خواهد کرد؛ اما تجربه ثابت کرده رانت و دلالی در فروش محصولات متنوع غیرقابل‌کنترل است و فرقی ندارد محصول کالایی فیزیکی باشد یا خدماتی نظیر بلیط هواپیما. مسئول هواپیمایی کشور از تمام مسافران درخواست کرده در صورت مشاهده چنین قانون‌شکنی‌هایی در سایت هواپیمایی کشور از قسمت انتقادات و پیشنهادها، اعتراض خود را ثبت کنند.

مبارزه جدی دولت با شرکت هواپیمایی و سایت های گران فروش

اخیراً باتوجه‌به افزایش قیمت خودسرانه برخی شرکت‌های هواپیمایی، با آنها مبارزه جدی شد و حتی دفتر دو ایرلاین در فرودگاه مهرآباد برای مدتی پلمب شد. همچنین سال گذشته با سایت‌هایی که به طور غیرقانونی بلیط هواپیما را بالاتر از نرخ مصوب به فروش می‌رساندند مبارزه جدی شد و به حالت تعلیق درآمدند. در نتیجه‌ی این رسیدگی‌ها قیمت بلیط هواپیما تا حدی کنترل شد؛ اما کمبود بلیط هواپیما در مسیرهای پرتردد به طور کامل رفع نشده و بلکه به‌خاطر لغو مجوز شرکت‌های متخلف، کمبود بلیط هواپیما شیراز بیشتر از قبل هم شده است.

رقابت کم در شرکت های هواپیمایی

شرکت‌های هواپیمایی فعال در زمینه ارائه خدمات مسافربری هوایی تعداد زیادی ندارند و این موضوع باعث عدم رقابت آن‌ها در زمینه ارائه خدمات بیشتر و فروش بلیط باقیمت مناسب‌تر می‌شود. در واقع آنها می‌دانند مسافرانی که بلیط فوراً نیاز دارند حاضرند هر بهایی را بپردازند پس پیشنهادهای ویژه برایشان رو نمی‌کنند تا آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهند و رقابتی بین ایرلاین‌های مختلف وجود ندارد.

عدم فروش بلیط هواپیما توسط ایرلاین ها برای افزایش قیمت بلیط

از دیگر مسائلی که به طور فراوان به آن اشاره می‌شود، عدم فروش بلیط توسط ایرلاین‌ها برای واردکردن فشار به مسئولان مربوطه و گران‌کردن بلیط هواپیما است. درواقع فشاری که از سمت مردم به مسئولان مربوطه در صنعت هوانوردی وارد می‌شود، منجر به رضایتشان به افزایش قیمت بلیط می‌شود. اما مسئولین به طور جدی‌تر شرکت‌های گران‌فروش را جریمه می‌کنند و نهایتاً این لجبازی بین ایرلاین‌ها و سازمان هواپیمایی کشوری، موجب نایاب شدن بلیط هواپیما شده که بیشتر آسیب در این کشمکش را مسافرانی می‌بینند که نیاز فوری به بلیط هواپیما در مسیرهای پرتردد دارند.

راهنمای خرید بلیط هواپیما در زمان نایاب شدن بلیط

از آن جا که متوجه شدیم افزایش تقاضای سفر باعث نایاب شدن بلیط می‌شود، بهتر است راهی را پیدا کنیم تا دچار مشکل نشویم. راه‌هایی نظیر استفاده از سایت و اپلیکیشن‌های سفری یا استفاده از روش جایگزین سفر، شاید تا حدودی انتخاب‌های بیشتری پیش رویمان بگذارد.

استفاده از روش جایگزین سفر

درصورتی‌که تفریحی به سفر می‌روید و زمان کافی برای سفر دارید، شاید بهتر باشد بخشی از مسیر را با قطار طی کنید و بخشی دیگر را با هواپیما، یا در صورت امکان از دیگر روش‌های سفر زمینی استفاده کنید. این کار باعث کمتر اذیت‌شدن و معطلی برای یافتن بلیط می‌شود.

پیدا کردن مرجع مناسب برای خرید بلیط هواپیما

 یافتن سایتی که بتواند امکانات زیادی را در اختیارمان قرار دهد تا دیگر دغدغه پیداکردن بلیط هواپیما را نداشته باشیم از دیگر راه‌های داشتن سفری لذت‌بخش است.

 برخی از سایت‌ها امکان رزرو بلیط هواپیما به‌صورت خودکار را به مسافر می‌دهند. در این قابلیت بدون این که نیاز باشد به طور مداوم سایت‌های مختلف را بررسی کنید، تنها باید حساب خود را شارژ کنید تا بلیط در بازه‌ی زمانی که از قبل تعیین کردید برایتان به‌صورت خودکار رزرو شود.

 از دیگر امکاناتی که یک سایت مرجع باید داشته باشد امکان اطلاع‌رسانی موجود شدن بلیط است. در این صورت بدون نگرانی به زندگی و کار خود می‌رسید و درصورتی‌که بلیط هواپیما در مسیر مد نظرتان موجود شود به شما اطلاع‌رسانی می‌شود. معمولاً اطلاع‌رسانی به‌صورت پیامک یا ایمیل است؛ اما برخی شرکت‌ها امکان برقراری تماس را هم به مسافر می‌دهند و با تماس تلفنی به او موجود شدن بلیط را اطلاع‌رسانی می‌کنند.

شاید هنوز از سفر خود مطمئن نباشید و تنها بخواهید رنج قیمت بلیط ها را بررسی کنید. وجود یک تقویم خرید می‌تواند کمک بسیار زیادی به شما بکند. با استفاده از تقویم می‌توانید بلیط ها را در بازه‌ی زمانی دو هفته تا 1 ماه بررسی کنید و ارزان‌ترین بلیط را زودتر از موعد رزرو کنید تا در تعطیلات و ایام پیک سفر دچار مشکل نشوید.