بیایید قضاوت کنیم!
هر سال محرم، موج انبوهی از نوستالژی‌ها و حسرت‌ها و یاد ایام در دل پیر و میان‌سال و برخی جوانان زنده میشود. حسرت سادگی عزاداری‌های قدیمی و روح حاکم بر آنها؛ حسرت خلوتی و درعین‌حال رونق روضه‌های خانگی، حسرت گرمای نفس روضه‌خوانانی چون کوثری و اکبر ناظم، و در یک کلام حسرت عزادار بودن عزاداران.
غرض این نوشتار این نیست که آسیب‌شناسی رفتار عزاداران حسینی را بکند یا قصد کند در یک محاجه بگوید که آنان که خربزه خوردند باید پای لرزش هم بنشینند ـ اگرچه می‌پذیرم که این حرف این زنگ را در گوش برخی می‌زند ـ بلکه مسأله اصلی‌اش آن است که بگوید زیست‌بوم و جهان زندگی ما یک کل منسجم است. کل منسجمی که نمی‌توانیم آن را پاره‌پاره کرده و جزئی را انتخاب کرده و جزئی از آن را طرد کنیم. واضح است که بین بسیاری از این اجزاء تلازم‌های علّی و غیرعلّی وجود دارد. نمی‌شود آتش را آورد و گرما و نورش را نیاورد که اگر این کار را کردیم یا باید مطمئن باشیم آتش نیاورده‌ایم و یا بدانیم پیامبر شده‌ایم!! طبعاً قصد ندارم در یک یادداشت کوتاه به دلالت‌های فلسفی و معرفتی جملاتی چون «قضاوت نکنیم» یا «ما نمی‌توانیم قضاوت کنیم» بپردازم و نشان دهم که جای این حرف‌های تبلیغاتی در عالم اندیشه و تفکر نیست؛ اما دوست دارم تذکری بدهم و قضاوتی کنم درباره کسانی که از یک‌سو قصد بر تساهل و تسامح در امور فرهنگی دارند و سیاست شُل دینی و اباحه‌گریِ فرهنگی را در پیش می‌گیرند و از سوی دیگر ژست دلسوزی برای عزاداری حسین بن علی را بر می‌دارند. واقعاً این آقایان نمی‌دانند که این رفتارها تابع مستقیم حرف‌های ایشان است ؟! واقعاً متوجه نیستند که هر تخمی بکاریم محصولش را در جشن و عزا یک‌جا و یکسان درو می‌کنیم ؟! متوجه نیستند که این قضاوت نکردن خود حکم به یک نسبی انگاری رادیکال اخلاقی است که امروزه نمی‌توانند با موضع دلسوزی‌شان برای عزاداری‌ها آن را جمع کرد؟! پس بهتر است که با خودمان و دیگران تعارف را کنار بگذاریم و اگر قصد داریم به‌عنوان یک فعال فرهنگی یا مصلح اجتماعی یا هنرمند متعهد کاری بکنیم، این شعارهای تبلیغاتی را که فقط برای سیاستمدار جماعت آن هم چهار سال یک‌بار تاریخ‌مصرف دارد، کنار بگذاریم و «قضاوت کنیم» و سعی کنیم در این قضاوت طرفدار حق باشیم. سعی کنیم حق را بفهمیم، در زندگی‌مان پیاده‌اش کنیم و با قول و فعلمان ترویجش دهیم. آن‌وقت است که حق داریم بر اساس یک معیار، نگران تهی شدن عزاداری‌ها از معنا باشیم و این نگرانی‌مان چیزی بیش از یک نوستالژی کودکی باشد. یاد آن معلممان به خیر که این شعر را برایمان خواند : من شدم خلق که با عزمی جزم، پای از بند هواها گسلم؛ گام در راه حقایق بنهم؛ با دلی آسوده، فارغ از شهوت و آز و حسد و کینه و بخل، مملو از عشق و جوانمردی و زهد، در ره کشف حقایق کوشم؛ شربت جرئت و امید و شهامت نوشم؛ زره جنگ برای بد و ناحق پوشم؛ ره حق پویم و حق جویم و پس حق گویم؛
دیدگاه تان را بنویسید