رسانه ملی در قبضه برنامه های تکراری گفتگو محور

سرویس فرهنگی فردا؛ اشرف السادات موسوی: شاید اگر رمضان 95 مقارن با مسابقات فوتبال یورو 2016 نمی شد قطعا رسانه ملی آماج نقدهای تندی قرار می گرفت که به سبب زیر حد متوسط بودن اغلب برنامه ها و مجموعه های مناسبتی نثارش می شد.

با این حال جذابیت تماشای فوتبال آن هم از نوع اروپایی اش(!) سبب ساز آن شده است که مخاطبان این رسانه همه کمبودهای سرگرم سازی در این ماه را به پخش زنده فوتبال ببخشند.

اما چرا رسانه ملی نتوانسته در کنار پخش فوتبال در تولید برنامه های مناسبتی این ماه موفق باشد؟

دلیل اصلی اش بازمی گردد به همان کمبود بودجه که دیگر مثنوی تکراری تمامی مدیرانی شده است که در پنج سال اخیر در رسانه ملی مسئولیت داشته اند. از مدیران رده بالا تا مدیران میانی و مدیران پایین تر مرتب بر طبل بی پولی می کوبند و ادعا دارند اگر بودجه بیشتری به سازمان تزریق می شد اوضاع بهتر بود.

بازگشت به سلوک سه دهه قبل

یقینا بی پولی رسانه ملی است که باعث شده در ماه رمضان چندین و چند برنامه گفتگومحور از شبکه های مختلف آن روی آنتن برود.

از "دعوت" و "شیدایی" گرفته که از شبکه های اول و دوم روی آنتن می روند تا "گنجینه رمضان"، "جشن رمضان" و "باغ رمضان" که در شبکه های 4 و 5 و تهران پخش می شوند صرفا یک پلاتوی ثابت-حالا در لوکیشنی بسته یا فضای باز- در کنار یکی دو مجری و نهایتا چند مهمان است که می شود ابزار اصلی مورد نیاز برای تولید برنامه مناسبتی!

در این بین حتی لازم نیست به فکر کنترل این باشیم که احیانا مهمانان مان در روزهای گذشته از شبکه های دیگر روی آنتن رفته اند و تنها الویت مهم فقط و فقط روی آنتن رفتن برنامه در ساعت تعیین شده است.

فضای گپ و گفت در چنین برنامه هایی نیز عمدتا شامل اندکی خاطره گویی، کمی لطیفه پردازی و مقادیری اندرزگویی است و البته که در جای جای برنامه هم ردپای اسپانسرهایی که حامی تولید بوده اند چه به صورت تیزر یا زیرنویس حس می شود!

این الگویی است کم خرج و اقتصادی که می توان با آن حتی گاهی بدون برنامه ریزی و متکی بر بداهه های مجریان، برنامه تولید کرد.

الگوی تکراری دهه های قبل

الگویی که اگر بخواهیم ریشه یابی اش کنیم به جنگ هایی می رسیم که در دهه های شصت و هفتاد در رسانه ملی تولید می شدند و البته از میانه دهه هفتاد و با رشد تولید محصولات نمایشی حضورشان در رسانه ملی کمرنگ شد اما در عوض شبکه های ماهواره ای فارسی زبانی که در آن روزها به تازگی در داخل قابل دریافت بودند به کرات از آن استفاده می کردند.

حالا در میانه دهه نود هرچند بعضی از همان چهره ها در جایی دیگر همچنان بر استفاده از چنین الگویی اصرار می ورزند اما شبکه های ماهواره ای تازه تاسیسی چون جم برای جلب مخاطب به جای این ساختار متکی بر حرافی، به دنبال تولید محصول نمایشی رفته اند! یعنی آنها الگوی موفق دهه های قبل ما را برای جلب مخاطب برگزیده اند و ما در حال بازنشر الگوهای تاریخ مصرف گذشته دهه های قبل خود هستیم.

چرا اینجاییم؟

اما چرا به اینجا رسیدیم؟ و برای برون رفت از آن چه می شود کرد؟

توسعه کمی بی دلیل صداوسیما در دو دهه گذشته و افزودن بر دامنه کارمندان آن بی توجه به قابلیت حرفه ای آنها، اصلی ترین عامل حرکت کند و پررخوت رسانه ملی در این سالهاست.

اگر ده سال قبل مدیران رسانه ملی به جای افزودن بر دامنه کارمندان حقوق بگیر، کار تولید خود را به شرکتهای تولید محصول خارج از سازمان می سپردند و حتی در برابر واگذاری تامین بخشی از بودجه به تولیدکنندگان آنها را در سود پخش تیزرها شریک می کردند امروز رسانه ملی به جایی رسیده بود که این تهیه کنندگان سریالها بودند که اسباب درآمدزایی آن را موجب می شدند.

اما این اقدام رخ نداد و نتیجه اش چه شد؟ وابستگی هر چه بیشتر تولیدکنندگان به سازمان و سازمان به بودجه دولتی که نتیجه اش چیزی نیست جز آن که در ماه رمضان 95 که باید دوران شکوفایی تولید محصولات جذاب در رسانه ملی باشد از شبکه ای به شبکه دیگر فقط جنگ های پر از تکرار است که آنتن را پر می کند و مدیران هم چرایی آن را بی پولی می دانند...

به سراغ استعدادهای بیرون از سازمان بروید

آیا راه گریزی از این وضع است؟ آیا می توان شرایطی را فراهم کرد که برای رمضان 96 از شر این همه برنامه های گفتگومحور بی خاصیت رهایی بیابیم و به جایش لااقل سه سریال سرگرم کننده سطح بالا داشته باشیم؟

چاره راه فقط و فقط رفتن به سمت کیفیت گرایی است. باید قبول کنیم همه استعدادهای تولید محصول این مملکت همان هایی نیستند که این روزها در سازمان کارمندی می کنند.

در جای جای ایران چهره هایی وجود دارند که گاهی فقط یک حمایت جزیی از آنها می تواند اسباب یک شکوفایی چندین ساله را فراهم کند.

رسانه ملی باید یک بار برای همیشه تصمیم بگیرد از آزمودن آزموده هایی که مرتب آزموده شده اند و جز اتلاف منابع سودی برای سازمان نداشته اند دست بردارد و در جهت سپردن کار به چهره های مستعد بیرون از سازمان گام بردارد.