پاسخ‌های چمران به انتقاد‌ها علیه «چ»

تسنیم: مراسم تقدیر از ابراهیم حاتمی‌کیا و عوامل فیلم «چ» عصر روز گذشته در خانه موزه شهید چمران برگزار شد و مهدی چمران در این مراسم گفت: فلسفه جلسه امشب این است که دوستان همرزم شهیدم اول ماه در بنیاد شهید چمران و چندین بار در اینجا جمع می‌شویم و قرآن و دعای توسل می‌خوانیم. امشب این برنامه همیشگی را به تکریم هنرمندی که برای دفاع مقدس تلاش می‌کند، اختصاص دادیم. در موسسه اوج دختر شهید رودکی به ایشان گفتند بین ما بمانید و ما همین آرزو را داریم که این مشی فیلم‌های ارزشی ادامه پیدا کند. چمران ادامه داد: به نظرم فیلمسازی در این مورد یک فرصت الهی است که باید از آن استفاده کنیم و تقدیر خانواده شهدا و رزمندگان بزرگترین و با ارزش‌ترین جایزه است. وی همچنین یادآور شد: حاتمی کیا حدود 15 سال پیش به من پیشنهاد ساخت «چ» را داد و از آن زمان به بعد درگیر این موضوع بود و این فیلم بالاخره در سال اخیر ساخته شد. بخشی از این فیلم به ماجرای محاصره پاوه می پردازد که یکی از نقاط عطف انقلاب اسلامی است. پاوه، آخرین نقطه باقی مانده بود که به دست ضد انقلاب سقوط نکرده بود و اگر سقوط می‌کرد، کردستان را از دست می‌دادیم. خود حاتمی‌کیا پاوه را انتخاب کرد و همان طور که می‌دانید پاوه محاصره بوده و شهید چمران با بالگرد به پاوه و وسط حلقه محاصره می‌آید. چمران با اشاره به فیلم‌های قبلی که درباره چمران ساخته شده توضیح داد: در فیلم دیگری که سال‌ها قبل ساخته شده بود، نشان داده شده بود که شهید چمران با یک آهو و چند نفر با یک جیپ وارد پاوه شده‌اند، در صورتی که این درست نیست؛ زیرا آن زمان پاوه محاصره بود و هیچ‌کس حتی نفربر زرهی هم نمی‌توانست وارد شهر شود. شهید چمران با هلی‌کوپتر وارد شهر شد. در صحنه دیگر نشان می‌دهد که شهید چمران کشیده‌ای به یک رزمنده می‌زند که این صحنه هم اصلا یک شوخی است. برادر شهید مصطفی چمران در ادامه به برخی از سوالات مطرح شده درباره وقایع و شخصیت‌های فیلم «چ» که از سوی برخی خبرنگاران و دیگر شخصیت‌ها مطرح شده است، اشاره کرد و درباره نقش نیروی زمینی ارتش در واقعه‌ی پاوه اظهار کرد: پاوه یک شهر مرزی است و در این شهرها نمی‌توان ارتش مستقر کرد. در قبل از جنگ هم که حادثه‌ای در این شهرها رخ نمی‌داد، ارتش در آنجا مستقر نبود و تنها یک پاسگاه وجود داشت، بنابراین واقعیت این است که در آن زمان ارتشی وجود نداشته است که از این شهر دفاع کند. البته بعد از فرمان امام (ره)، ارتش و نیروهای زمینی به این شهر آمدند و در اینجا سوالی مطرح کردند که شهدای بزرگی چون شهید کشوری و شیرودی در فیلم نیستند. واقعیت این است که باید آنها در آن واقعه تاریخی حضور می‌داشتند تا در فیلم هم نشان داده شوند اما وقتی در واقعیت آن‌ها در آن زمان آنجا نبودند، دلیلی ندارد در این‌باره تاریخ‌سازی شود. وی ادامه داد: البته شهیدچمران در یکی از کتاب‌هایش از خلبانان بسیار تقدیر کرده است و از نقش آنها سخن گفته است اما در 72 ساعت محاصره پاوه، این عزیزان حضور نداشتند. البته بعدها آمدند و در شهر سنندج حتی شهید شیرودی از زیر پل این شهر هم عبور کرد که واقعه بی‌نظیری است. این عضو شورای شهر بیان کرد: سوال کردند که چرا سرلشگر فلاحی بدون آجدان به شهر رفته و چرا تا پایان واقعه آنجا نمانده است؟... در این رابطه باید بگویم که اولا اینکه سرلشگر فلاحی و شهید چمران با هم صمیمیت خاصی داشتند. واقعیت این است که سرلشگر فلاحی به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش همراه شهید چمران به پاوه رفتند و آنجا ماندند ولی وقتی دکتر چمران دید که وضعیت به چه شکل است و ممکن است با ماندنش شهید شود، به زور او را از شهر خارج کرد، چون ماندنش فایده‌ای نداشت. در آنجا فقط چند پاسدار کرد حضور داشت که فرمانده آنها شهید اصغر وصالی بود. بنابراین قرار شده بود سرلشگر فلاحی به کرمانشاه برود و هر دو ساعت، یک هلی‌کوپتر به شهر بفرستد و آذوقه، مهمات ببرد به همین دلیل او در پاوه نماند. مهدی چمران همچنین عنوان کرد: در این فیلم سعی شده بسیار به واقعیت نزدیک شویم. البته فیلم «چ»، فیلم مستند نیست ولی بر مبنای واقعیت ساخته شده است، با این حال اگر خبرنگاران و یا عزیزان نیروهای مسلح باز هم در این رابطه سوالی داشته باشند، من پاسخگوی آنها هستم تا نکته تاریکی در این زمینه وجود نداشته باشد. وی در بخش دیگری از سخنانش به نقش و جایگاه شهدا و لزوم حفظ ارزش‌های آنها اشاره کرد و در پایان گفت: حتی اگر ناسیونالیستی هم فکر کنیم و دین و مذهب را کنار بگذاریم، اگر بخواهیم کشور را حفظ کنیم، وظیفه داریم که از شهدا، تکریم کنیم و برای آنها بزرگداشت بگیریم تا نسل‌های بعدی تاریخ کشورشان را بدانند.