گزارشی از مراسم یادبود 79 هنرمند درگذشته

ایسنا: مراسم یادبود 79 هنرمند درگذشته در سال 91 در حالی برگزار شد که هنرمندان حاضر در این مراسم مطرح کردند که «مسوولان فرهنگی باید تا زمانی که هنرمندان در قید حیات هستند از آنها یاد کنند.» در این مراسم که شامگاه 19 اسفند ماه با اجرای فرزاد حسنی برپا شد، مدیرعامل خانه هنرمندان در سخنانی مطرح کرد: درگذشت 79 هنرمند در سال 91 را به خانواده‌های این عزیزان و جامعه‌ی هنری کشور تسلیت می‌گویم و امیدوارم سایه‌ی پرمهر سایر هنرمندان فرهیخته‌ی کشور باقی بماند. مجید سرسنگی ادامه داد: همه‌ی ما از درگذشت این هنرمندان متاثر هستیم اما با این حال توفیق داشتیم که در این روزها یک مراسم یادبود برگزار کنیم. وی افزود: امروز نیاز حوزه‌ی فرهنگ، نهادینه کردن جریان‌های درونی است. امیدوارم چنین مراسمی نهادینه شده و سال‌های دیگر هم برگزار شود تا به نوعی قدردانی برای کسانی محسوب شود که سال‌ها عمر خودشان را در راه فرهنگ صرف کردند. سرسنگی: هنرمندان بیش از آنکه نیازمند اهدای نشان باشند به توجه نیاز دارند سرسنگی هم‌چنین گفت: سعی کردیم تمام هنرمندانی را که در سال 91 از دنیا رفتند در قالب یک کتابچه جمع کنیم و امروز طی یک مراسم، یادبودی برایشان برگزار کنیم. فارغ از این‌که برخی نام‌آشناتر بودند و برخی دیگر کمتر نامشان برده شده بود اما اگر غفلتی شده و نام کسی از قلم افتاده است پوزش می‌طلبم و امیدوارم سال آینده نقص‌ها برطرف شود. مدیرعامل خانه هنرمندان در بخش دیگری از سخنانش مطرح کرد: این روزها تب اهدای نشان به هنرمندان زیاد شده و این ارزشمند است اما هنرمندان بیش از آنکه نیازمند یک نشان باشند، نیازمند توجه هستند تا بتوانند با دغدغه‌ی کمتری کار حرفه‌ای انجام دهند و مسائل معیشتی و سلامتی‌شان حفظ باشد. او هم‌چنین گفت: تعدادی از این هنرمندان، معیشت سخت داشتند و با شرایطی نامساعد از دنیا رفتند. بنابراین از مسوولان انتظار و توقع می‌رود که پیش از اهدای نشان به این هنرمندان ببینند چگونه می‌توانند شرایطی فراهم کنند که تا این هنرمندان آثار بی‌بدیل خود را ارایه دهند. بلخاری: امسال برای هنرمندان بی‌رحمانه‌ای بود در بخش دیگری از این مراسم، حسن بلخاری در سخنانی مطرح کرد: امسال سال بی‌رحمانه‌ای برای هنرمندان بود؛ چرا که فرشته‌ی مرگ این‌گونه داس به دست گرفته و هنرمندان را درو کرده است. وی افزود: حیات برخی انسان‌ها به گونه‌ای است که قابلیت جایگزینی ندارد و برای برخی انسان‌ها به هیچ وجه نمی‌توان جانشین پیدا کرد، به این دلیل که آنها دارای روحیه‌ای منحصر به فرد هستند. هنرمندان هم بی‌شک در این گروه قرار دارند، گروهی که چون جهان فانی را ترک می‌کنند دیگر جایگزینی ندارند. بلخاری در بخش دیگری از سخنانش بخشی از کتاب میرعماد را انتخاب کرد و برای حاضران خواند. نوربخش: امیدوارم هیچ هنرمندی ما را ترک نکند حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی هم در این مراسم حضور پیدا کرد و ضمن قدردانی از سرسنگی برای برگزاری چنین مراسمی، توضیح داد: ما هم در خانه موسیقی هر سال از هنرمندان درگذشته‌ی این حوزه یاد می‌کردیم اما متاسفانه امسال جشن سالیانه‌ی ما به هر دلیلی لغو شد و این اتفاق نیفتاد. وی افزود: خوشبختانه این جلسه بهانه‌ای شده است تا یادی از اساتید هنر داشته باشیم و امیدوارم این سنت هر سال ادامه داشته باشد. امیدوارم هیچ هنرمندی ما را ترک نکند چون هنرمندان گنجینه‌های عظیم بشری به شمار می‌روند و کسانی هستند که در امر خالقیت با خدا شراکت دارند. نوربخش ادامه داد: این جلسات از چند جهت تذکری برای ما محسوب می‌شود، اول اینکه با هم مهربان باشیم و به هم عشق بورزیم. چطور است که وقتی عزیزی ما را ترک می‌کند، کدورت‌ها را فراموش می‌کنیم؟ پس باید در دنیا هم چنین رفتار کنیم. به هر حال دنیا جای ماندن نیست و از طرفی انتظار می‌رود که ارگان‌های دولتی در زمان حیات هنرمندان از آنها حمایت کنند. این هنرمند یادآور شد: این امر باید تذکری برای مسوولان فرهنگی هنری باشد که بعضی از هنرمندان در شرایط سختی جهان را ترک کردند؛ شرایطی که سزاوارشان نیست. نوربخش در پایان سخناش آرزو کرد تا سال 92 سال شکوفایی، سلامتی و زندگی باشد و دیگر شاهد این حجم عظیم فقدان هنرمندان نباشیم که بیشتر شبیه یک رکورد است. سینایی: هنرمند رنج بسیار می‌کشد به گزارش ایسنا، خسرو سینایی کارگردان سینما هم در بخش دیگری از این مراسم در سخنانی گفت: وقتی به من افتخار دادند و پیشنهاد شد که در چنین مراسمی چند جمله‌ای صحبت کنم اول برایم کار ساده‌ای به نظر آمد چرا که فکر می‌کردم 5 یا 6 هنرمندی هستند که می‌توانم درباره‌ی آنها صحبت کنم اما وقتی یک فهرست 79 نفره را دیدم، متوجه شدم اگر بخواهم درباره‌ی چند نفر صحبت کنم، شرمنده‌ی سایرین می‌شوم. وی افزود: در این مراسم دفترچه ساده‌ای را دیدم که اسم این عزیزان در آنها نوشته شده بود. دفترچه‌ای فارغ از نام‌هایی چون استاد، بی‌نظیر و ... و همه تبدیل به یک اسم ساده شدند. بنابراین می‌توانم این اسم‌ها را جمع کنم و تحت یک نام از آنها صحبت کنم و آن هم نام، هنرمند است. این کارگردان سینما هم‌چنین اظهار کرد: بالای فهرستی که به دست من دادند، نوشته شده بود «این همه نیست». اگر بخواهیم از همه‌ی این نیست‌ها بگوییم باید یک کتاب بنویسیم. پس باید بگوییم «این همه هست» از موسیقی، معماری، نقاشی، سینما و .... سینایی معتقد است: هریک از این هنرمندان به زعم خود در فرهنگ ما نقش داشته‌اند و به نحوی در این عرصه تاثیرگذار بوده‌اند. او هم‌چنین گفت: اغلب به جوانان جویای هنر می‌گویم که به خاطر ثروت به دنبال هنر نروند چرا که برای پول درآوردن راه‌های آسان‌تری هم هست. به آنها می‌گویم اگر به خاطر شهرت به دنبال هنر می‌روید رهایش کنید چرا که شهرت پس از مدت کوتاهی مایه آزار است. اما اگر به دنبال تعالی هستید می‌توانید هنر را انتخاب کنید. کارگردان «عروس آتش» ادامه داد: اگر به تاریخ بشریت نگاه کنیم می‌بینیم که هنرمندان چه نقش اساسی در زیباتر کردن جهان داشتند. فقط به سرزمین خودمان می‌پردازم، اگر تخت جمشید نبود، اگر فردوسی نبود، اگر میرعماد و خطاطی‌های آن نبودند و اگر شاعران و آهنگ‌سازان درگذشته نبودند! سینایی خاطرنشان کرد: می‌گویند هنرمند رنج بسیار می‌کشد این موضوع را راست گفته‌اند چرا که همچون درد زایمان است. اگر منجر به تولد شود تا آخر زیباست و اگر به هر دلیلی به نتیجه نرسد این‌گونه نیست. وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: هنرمند واقعی تا آخرین روزهایش در فکر آن است که شاهکاری بسازد و تا آخرین لحظه تلاش می‌کند. هنرمند چون چشمه‌ای جوشان است که اگر دریچه‌ای به روی آن بسته شود از دریچه‌ای دیگر بروز می‌کند. این کارگردان سینما در ادامه‌ی سخنانش بیان کرد: این 79 اسمی که در این فهرست آمده‌اند کسانی هستند که آثارشان به فرهنگ اعتلا می‌بخشد. ممنون آنها باشیم و به آنها احترام بگذاریم. در ادامه ایازی معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران در سخنانی یادآور شد: روزی که با آقای سرسنگی درباره‌ی چنین مراسمی صحبت می‌کردیم، اصلا فکر نمی‌کردیم که در سال 91 این تعداد هنرمند ما را ترک کرده باشند و از نظرم برگزاری چنین مراسمی پیشنهاد خوبی بود. وی افزود: خیلی مهم است که در این جلسات مروری داشته باشیم بر فعالیت‌های خودمان و ببینیم آیا وظایفمان را نسبت به هنرمندان انجام داده‌ایم یا خیر؟! هنرمندانی که به هر نحوی آثارشان را عرضه می‌کنند اما مسائلی وجود دارد که گاهی مشکلاتی را برای آنها فراهم می‌کند که ما شاهد هستیم. معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران اظهار امیدواری کرد تا روزی را شاهد باشیم که مسائل و مشکلات هنرمندان حل شود و مسوولان هم با مدیریتشان این موضوعات را حل و فصل کنند. ابراهیم حقیقی: کاش به فکر هنرمندان زنده باشیم ابراهیم حقیقی نیز در بخش دیگری از این مراسم گفت: کاش فکر هنرمندان زنده باشیم. هنرمندان تفاوت مهمی با همه‌ی انسان‌ها دارند. آنها وقتی از دنیا می‌روند یادگارهایی به جا می‌گذارند که زندگی را زیبا نگه می‌دارد و انسان‌ها را تلطیف می‌کند. این گرافیست هم‌چنین خاطرنشان کرد: بخشی از این 79 هنرمند درگذشته، هنرمندان تجسمی هستند و وظیفه‌ی خود می‌دانم که یادی از آنها بکنم. آنها که با حسن رفتار، سلوک، اخلاق و آثاری که باقی گذاشتند جاودانه شدند و اجازه دادند ما انسان‌ها باز هم زیبایی را ببینیم. او اضافه کرد: کاش این خانه برقرار بماند و خانه هنرمندان مثل خانه سینما نشود، کاش قدر هنرمندان دانسته شود. این گرافیست پیشکسوت در بخش دیگری از سخنانش یادی از فریده لاشایی کرد و گفت: او با سختی‌ها جنگید و آثار زیادی را به جای گذاشت. حتی آخرین اثرش را روی تخت بیمارستان کار کرد. شهریار سرمست، طراح گرافیستی شوخ‌طبع بود. بیژن نعمتی‌شریف هنرمندی با مجسمه‌های پر از رنگ بود، آثاری که انگار برای مهد کودک ساخته‌ بود و پر از شادمانی هستند. وی افزود: فخری گلستان که بجز سفالگری‌هایش اولین بانویی بود که به آموزش کودکان بی‌سرپرست پرداخت. محمود جوادی‌پور از اولین کسانی بود که طراحی گرافیک را بنیان گذاشت و اولین گالری نقاشی را در تهران تاسیس کرد. حقیقی از منصور حسینی نیز یاد کرد و ادامه داد: وقتی وارد سالن شدم یاد سمندریان افتادم که چندی پیش مجسمه‌اش به همت خانه هنرمندان ساخته شد و انسانی با شرافت بود. فهیمه راستکار با لبخند همیشگی‌اش در ذهنم می‌ماند. مسعود بهنام که چه آثار ماندگاری از سینمای ایران را صداگذاری کرد. ایرج راد: در بسیاری مواقع کوتاهی کردیم ایرج راد به عنوان آخرین سخنران مراسم یادبود هنرمندان درگذشته گفت: این هنرمندان نه تنها از خاطر ما محو نخواهند شد بلکه نسل در نسل در خاطره ما حضور دارند و تاثیر آنها در فرهنگ این مملکت دیده خواهد شد، آنها که شرایط سختی داشتند و هیچ‌ گاه دم نزدند. مدیرعامل خانه تئاتر اضافه کرد: یاد سخنی از «میلر» افتادم که می‌گفت: « من خواهان احساس گناه شما نیستم بلکه خواهان احساس مسوولیت شما هستم که می‌توانستید با آن کاری انجام دهید.» منظورم هنرمندانی است که شاید اگر به آنها می‌رسیدیم ممکن بود سال‌های سال در عرصه‌ی فرهنگ و هنر حرکت کنند اما در بسیاری از مواقع کوتاهی کردیم و هنوز این کوتاهی وجود دارد. این هنرمند سینما و تئاتر در ادامه‌ی صحبت‌هایش گفت: فراموش نمی‌کنم آن عزیز هنرمندی را که به خاطر بدهی 15 میلیون تومانی، جنازه‌اش را در بیمارستان گرو گرفته بودند و یا کسانی که با بیماری‌های صعب‌العلاج دست و پنجه نرم می‌کنند و خانواده‌هایشان به خانه تئاتر می‌آیند، اشک می‌ریزند و من هم اشک می‌ریزم از این‌که کاری از دستم برنمی‌آید. راد با اشاره به تاسیس بیمارستان هنرمندان گفت: بیمارستانی برای هنرمندان در نظر گرفته شده بود و قرار بود که هنرمندان با در اختیار گرفتن کارتی در صورت بروز مشکل به این بیمارستان مراجعه کنند اما هنوز خبری از این بیمارستان نیست، امیدوارم خبری بشود. وی افزود: چندی پیش آقای انتظامی هم در تلاش بود که از طرف بهزیستی مکانی را برای هنرمندان در نظر بگیرد تا آنها دور هم جمع شوند و روزهای خوش را برای یکدیگر بازگو کنند. ایرج راد یادآور شد: قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) دیگر به انتها رسیده است. ظرف چند سال اخیر 500 هنرمند در این قطعه آرمیده‌اند. هنرمندان به دنبال پول و مال‌اندوزی نبودند بعضی هنرمندان از همان روزهای اول در سالن‌های سرد تئاتر تمرین می‌کردند و سر این‌که چطور دردشان را بازگو کنند سر هم داد می‌زدند. این هنرمند در پایان سخنانش یادآور شد: اگر در زندگی می‌گوییم کسی بازی می‌کند به خاطر این است که حقیقت را پنهان می‌کند. اما هنرمندان مقابل دوربین بازی می‌کنند تا حقیقت عریان شود. آنها تمام صداقتشان را به کار می‌گیرند و هیچ توقع مالی ندارند، آنها آرزو دارند که برایشان احترام و عزتی درخور شأن قائل شویم. در انتهای این مراسم که عزت‌الله انتظامی، کیومرث پوراحمد، فرهاد توحیدی هم حضور داشتند، هنرمندان در حیاط خانه هنرمندان به صورت نمادین نهال کاشتند.