ايرانيان، نخستين کسانی که لوله‌کشی آب داشته‌اند!

ایسنا: از آنچه که از دوران ساسانيان به جا مانده است؛ مي توان به خوبي دريافت که در اين دوران توجه ويژه‌اي به آبرساني کشاورزي و شهري شده است، اين در حالي است که متاسفانه کارهاي مهم پژوهشي در نشان دادن پيشرفت‌هاي دوران ساسانيان انجام نشده است؛ يکي از دستاوردهاي ارزشمند ساسانيان در زمينه فناوري که حتي امروز نيز تحسين برانگيز است، « لوله کشي آب شهري و کشاورزي» بوده است که شايد براي نخستين بار در جهان پديد آمده باشد. ايرانيان از گذشته‌هاي دور از لوله کشي آب آشاميدني بهره‌مند بوده‌اند؛ با اين سيستم لوله کشي، آب آشاميدني به درون خانه‌ها آورده مي‌شد. بايد اذعان داشت که لوله کشي آب در دوران ساسانيان بر پايه يافته‌هاي بسيار پيشرفته دانش آن روز انجام گرفته است. محمدرضا همزه‌اي، استاد مردم شناسي دانشگاه رازي کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، منطقه کرمانشاه، در اين باره توضيح داد: مردم در دوران ساسانيان با اين فناوري، چشمه‌هايي که در پايين شهر قرار داشته اند را لايروبي کرده و با ايجاد حفره، آن را با ساروج اندود مي‌کرده‌اند و درست همانگونه که امروزه با لوله‌هاي فلزي انجام مي‌شود، آب چشمه‌ها را به سمت شهر مي‌آورده‌اند؛ آنگاه به جاي اتصال‌ها و يا جوشکاري امروزي براي چسباندن لوله‌ها به هم، روش اتصال لوله‌هاي سفالي از راه ساخت جفتي نر و ماده انجام مي‌گرفته است. وي افزود: آنها پس از اتصال تنبوشه‌هاي نر و ماده، دور آنها را با ساروج که ماده‌اي ساخته شده از آهک، گچ، سفيد تخم مرغ و چيزهاي ديگر بود، مي پوشاندند. همزه‌اي عنوان كرد: اين کوزه‌هاي سفالي به شکل ويژه‌اي اتصال يافته‌اند؛ جالب اين‌که چون در بعضي مکان ها خانه‌ها در بلندي جاي داشتند، لوله‌کشي ستايش انگيزي به شکل مارپيچ انجام گرفته که برپايه دانش مهندسي پيشرفته‌اي بوده است؛ اين لوله کشي به گونه‌اي بوده تا از لحاظ آسايش و دسترسي به آب هيچ گونه دشواري نباشد. اين عضو هيات علمي دانشگاه رازي کرمانشاه بيان كرد: در اين نوع لوله کشي هنگام برداشت از آب به‌جاي استفاده از شير و فلکه‌هاي امروزي يک ابزار چوبي به‌کار برده مي‌شد که مانند چوب پنبه بكار گرفته شده در بطري‌هاي امروزي بوده است. همزه اي اظهار كرد: نمونه شگفت انگيزي که نشان دهنده لوله کشي کوزه‌اي براي آبياري کشاورزي، در روستاي پيروزآباد اسلام آباد غرب است، در واقع فناوري بکار رفته در دوران ساسانيان را به تصوير مي کشد و اين واقعيت را نشان مي دهد که بي گمان، دوران فرمانروايي حدود چهار صد ساله اين خاندان ايران، سرآمد پيشرفت کشاورزي در دوران باستان بوده است. وي گفت: موضوع بسيار مهمي که بايد يادآور شد، اين است که تلاش براي رسيدن به چنين فناوري آبرساني به جهت نياز فراوان به آب بوده است؛ اين نکته با توجه به اين‌که سرزمين هاي ساساني به هيچ وجه با کمبود آب مواجه نبوده‌اند جاي بسي تامل دارد.