خودروهایی که هوای پایتخت را می‌بلعند

روزنامه دنیای اقتصاد: خودروهای مزاحم هوای پایتخت، با معیار «میزان نمره منفی در تست آلایندگی» معرفی شدند. نتایج معاینه فنی خودروهای سواری در تهران طی 11 ماه اول سال‌جاری نشان می‌دهد از بین 19 مدل خودروی داخلی و وارداتی، کمترین آمار مردودی در سنجش «سقف مجاز انتشار ذرات آلاینده هوا»، مربوط به ال 90 بوده است. نمره نسبتا مناسب این مدل خودروی تولید داخل، با دو برند وارداتی، برابری می‌کند. بیش از 95 درصد خودروهای تست‌شده در این سه مدل، نمره قبولی در شاخص آلایندگی را کسب کرده‌اند. «وانت»، بیشترین مزاحمت را دارد. بررسی فراوانی نمره مردودی خودروها در تست آلایندگی آزمون معاینه فنی، ضمن معرفی خودروهایی که بیشترین مزاحمت را به لحاظ میزان انتشار آلاینده‌های هوا برای تهران ایجاد کرده‌اند، حاکی از آن است که میزان آلایندگی برخی خودروهای وارداتی این جامعه آماری از داخلی‌ها بیشتر است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، بررسی داده‌های حاصل از معاینه فنی خودروهای مراجعه‌کننده به مراکز مجاز معاینه فنی پایتخت منجر به فهرستی شد از خودروهایی که دچار بیشترین و کمترین نقص فنی بوده‌اند و حاوی اطلاعات جالبی است. این بررسی برای نخستین بار 19 گروه خودروی سواری ایرانی و خارجی را که شامل مدل‌های داخلی و برندهای خودروسازی خارجی هستند، به لحاظ میزان نقص فنی «آلایندگی» در زمان مراجعه به مراکز معاینه فنی، با یکدیگر مقایسه کرده است. سید نواب حسینی‌منش، مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران روز گذشته در یک نشست خبری ضمن تشریح این اطلاعات آماری که از بررسی داده‌های ناشی از معاینه فنی 870 هزار خودروی مراجعه‌کننده به مراکز معاینه فنی گردآوری شده است، خودروی تندر 90 را به‌عنوان دارنده کمترین مردودی در تست آلایندگی خودروها اعم از خارجی و داخلی و در مقابل وانت نیسان و وانت پیکان را به‌عنوان دو خودرویی که به ترتیب حائز بیشترین میزان مردودی در تست آلایندگی بوده‌اند، معرفی کرد. هرچند با توجه به جامعه آماری نسبتا محدود خودروهای مراجعه‌کننده به مراکز معاینه فنی و نیز مقایسه آمار مردودی هر خودرو صرفا با تعداد خودروهای هم‌مدل خودش در آزمون معاینه فنی، قضاوت درباره این آمار باید با قدری احتیاط صورت بگیرد، اما براساس داده‌های موجود می‌توان مزاحم‌ترین خودروها برای کیفیت هوای شهر تهران را وانت نیسان و پس از آن وانت پیکان معرفی کرد. براساس گزارش ستاد مرکزی معاینه فنی شهر تهران، 28 درصد از خودروهای وانت نیسان و 6/ 25 درصد از خودروهای وانت پیکان مراجعه‌کننده به مراکز مجاز معاینه فنی در تست آلایندگی مردود شده‌اند. همچنین 15 درصد از خودروهای پراید یعنی حدود 36 هزار دستگاه از این مدل خودرو که به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده‌اند نیز در آزمون آلایندگی مردود شده‌اند. خودروهای پژو آردی، سمند، رانا و روآ نیز به ترتیب در مراتب بعدی بیشترین آمار مردودی در تست معاینه فنی قرار گرفته‌اند اما رتبه هشتم از این نظر به مدل‌های مختلف مزدا که یک برند خارجی است، اختصاص یافته و پس از آن انواع خودروهای تویوتا و ام‌وی‌ام 530 در مراتب بعدی قرار گرفته‌اند که آمار تعداد خودروهای آلاینده در هر یک از این گروه‌ها نسبت به کل خودروهای هم‌مدل مراجعه‌کننده به مراکز معاینه فنی، بیش از 5 درصد بوده است. این آمار همچنین 9 گروه خودرو که وضعیت بهتری به لحاظ تعداد خودروهای مردود در تست آلایندگی معاینه فنی را داشته‌اند ارائه می‌دهد که براساس آن کمترین مردودی به خودروی تندر 90 اختصاص دارد و بعد از آن خودروهای برند کیا و هیوندا قرار دارند. نکته قابل توجه این است که براساس اطلاعات مذکور، در این جامعه آماری وضعیت خودروهای خارجی نسبت به یک خودروی تولید داخل یعنی تندر 90 بدتر ارزیابی شده و آمار مردودی‌های خودروهای هیوندای و پس از آن کیا بالاتر از این خودروی تولید داخل بوده است؛ هرچند این اختلاف آماری بسیار جزئی بوده و کمتر از سه درصد از هر سه گروه این خودروها در جامعه آماری این بررسی، در آزمون آلایندگی مردود شده‌اند. این مقایسه حاکی است خودروهای سوزوکی، لیفان، ام‌وی‌ام 110، پژو پارس، پژو 206 و پژو 405 نیز در مراتب بعدی کمترین نمره مردودی قرار دارند و تعداد مردودی هر یک از آنها نسبت به کل خودروهای مراجعه‌کننده هم‌مدل به مراکز معاینه فنی، کمتر از 5 درصد بوده است. از این رو می‌توان گفت 9 گروه خودروی مذکور نسبت به 10 خودروی اول این جدول، مزاحمت کمتری برای هوای تهران ایجاد کرده‌اند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، باید توجه داشت که آمار مذکور به هیچ وجه نمی‌تواند معرف میزان کیفیت تولید هر گروه از خودروهای مذکور باشد؛ چراکه شاخص‌های مهم دیگری از جمله نحوه استفاده از خودرو و رفتار مصرف‌کننده، کیفیت سوخت، انجام سرویس و تعمیرات دوره‌ای و به‌طور کلی فرآیند نگهداری خودرو در قبولی یا رد خودرو در هر یک از تست‌های آزمون معاینه فنی نقش دارد. مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهر تهران در ادامه این نشست با اشاره به اینکه بیش از یک‌میلیون و 100 هزار خودرو در طول 11 ماه نخست امسال گواهی معتبر معاینه فنی دریافت کرده‌اند، گفت: این آمار در تهران سال گذشته تنها 500 هزار خودرو بوده که به‌دنبال اجرای فاز نخست طرح ترافیکی «کاهش»، امسال با افزایش قابل‌توجهی روبه‌رو شد. به گفته وی، بیشترین خودروهایی که در این جامعه آماری به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده‌اند به ترتیب شامل پراید با 27 درصد و پژو 206 با 14 درصد بوده است و پس از آن خودروهای تولید ایران‌خودرو اعم از پژو 405، سمند و پژو پارس بیشترین مراجعه را به مراکز معاینه فنی داشته‌اند. وی به مقررات کنونی که خودروهای جدید را تا پنج سال از اخذ معاینه فنی معاف کرده است، اشاره کرد و گفت: این قانون در شرایطی تصویب شده که پایایی استانداردهای کارخانه‌ای خودروها زیاد نیست و بعد از گذشت مدتی، خودروها از وضعیت استاندارد اولیه خارج می‌شوند. وی در تایید این اظهارات خاطرنشان کرد: سال گذشته یک میلیون و 100 هزار خودرویی که بعد از پنج سال به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده بودند، بیش از 3 نقص فنی داشته‌اند که مهر تاییدی بر غلط بودن روند فعلی الزام معاینه فنی است و ضرورت اصلاح قانون و تغییر زمان پنج سال به دو سال را برای شروع معاینه فنی خودروهای جدید اثبات می‌کند. وی در پاسخ به «دنیای اقتصاد» درباره سرنوشت طرح «کاهش» که به‌واسطه آن قرار بود طی سه فاز از تردد همه خودروهای کاربراتوری در محدوده طرح زوج و فرد جلوگیری شود و پس از یک سال معطلی، شورای‌عالی ترافیک با اجرای نسخه ناقصی از آن موافقت کرد، گفت: فاز اول این طرح که اجرای آن از نیمه دوم امسال آغاز شد و طی آن فعلا خودروها ضمن رعایت شرط همخوانی شماره پلاک با روز هفته، تنها در صورت برخورداری از معاینه فنی امکان تردد در محدوده زوج و فرد را دارند، فقط یک شمایل کوچک و کلی از طرح کاهش است و قرار نبود که طرح این‌گونه اجرا شود؛ بلکه از ابتدا قرار بود محدودیت تردد در مرکز شهر براساس میزان آلایندگی خودروها وضع شود. حسینی‌منش افزود: شهرداری تهران آمادگی اجرای مراحل بعدی را دارد، اما سایر نهادهای مرتبط هنوز زیرساخت‌های آن را فراهم نکرده‌اند. افق طرح کاهش این است که تردد همه خودروهای کاربراتوری که تعداد آنها حدود 400 هزار دستگاه است و 10 درصد از کل خودروهای پلاک تهران را تشکیل می‌دهند اما مسبب 40 درصد از آلودگی هوا هستند، در محدوده اجرای طرح به کلی ممنوع شود. اما به گفته حسینی‌منش اینکه رسیدن به نقطه مطلوب طی چند مرحله و به چه شکلی صورت گیرد، در دست مطالعه قرار دارد و منوط به تصمیم وزارت کشور و شورای‌عالی ترافیک خواهد بود.