دلایل علنی‌شدن مذاکرات ایران و طالبان
پیرمحمد ملازهی گفت: مطلوب ایران در رابطه با صلح و ثبات در افغانستان آن است که ابتکار عمل در دست آمریکایی‌ها نباشد و مذاکرات بین الافغانی باشد و دیگر کشور‌ها همکاری و میانجیگری کنند تا این مذاکرات به نتیجه برسد.
قدس آنلاین: در هفته‌های اخیر رایزنی‌ها و گفتگو‌ها میان طرف‌های مختلف برای ایجاد صلح و ثبات در افغانستان و مذاکره با طالبان افزایش یافته است؛ به گونه‌ای که از یک سو «زلمی خلیل‌زاد» نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان مذاکراتی را با نمایندگان طالبان، در ابوظبی انجام داده و از طرف دیگر دریابان علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی جمهور اسلامی ایران ضمن دیدار با مقامات افغانی اعلام کرد که ایران با اطلاع دولت افغانستان با طالبان مذاکراتی را داشته است.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز اعلام کرد که طی روز‌های اخیر هیئتی از طالبان در تهران حضور یافته و با مسئولان ایرانی در مورد صلح در افغانستان گفتگو کرده است.
"پیرمحمد ملازهی" کارشناس مسائل افغانستان و شرق آسیا در گفتگو با خبرنگار گروه بین الملل قدس آنلاین در ارتباط با مذاکرات اخیر ایران با دولت افغاستان و طالبان گفت: اینکه ایران و طالبان با یکدیگر تماس دارند، مسئله تازه‌ای نیست و در گذشته نیز به آن اشاره شده بود؛ آنچه در این تماس‌ها و مذاکرات‌ها جدید و تازه است، علنی شدن این موضوع است و مقامات ایرانی آن را به صورت رسمی اعلام کرده اند.
ملازهی در رابطه با ضرورت علنی شدن رابطه ایران با طالبان گفت: در مذاکراتی که چند روز پیش توسط «زلمی خلیل زاد» نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان در ابوظبی با نمانیدگان طالبان انجام شد، این رویکرد از سوی آمریکا وجود داشت که طالبان راه حل سیاسی را بپذیرد و در قدرت شریک شود، به گونه‌ای که ۱۳ ایالت شرق و چهار وزارتخانه در اختیار آن‌ها قرار گیرد. خلیل زاد تلاش می‌کند که آن‌ها را قانع کند که راه حل نظامی از سوی هیچ کس پذیرفته نیست و اگر این راه حل محقق شود ممکن است طالبان نیز برای ریاست جمهوری کاندید خود را معرفی کند و در اداره کشور شریک شود.
کارشناس مسائل افغانستان اظهار داشت: آنچه در مذاکرات نماینده آمریکا با طالبان و همچنین در مذاکراتی که قرار است روز‌های آتی در عربستان برگزار شود مهم است این است که برای این مذاکرات از ایران و روسیه دعوت نشد؛ بنابراین در این شرایط آقای شمخانی به صورت حساب شده ارتباط ایران با طالبان و حضور هئیتی از آن‌ها در تهران را علنی کرد که در واقع پاسخی بود به اقدام آمریکا و این پیام را داشت که ایران به عنوان کشور همسایه و دارای دغدغه‌های امنیتی مشترک نقش تاثیرگذاری را در روند صلح در افغانستان خواهد داشت و بدون مشارکت ایران طرحی محقق نخواهد شد.
وی در رابطه با محتوای مذاکرات مقامات ایرانی با طالبان و دولت افغانستان گفت: به طور رسمی بحثی در این رابطه اعلام نشده است، اما در واقع سیاست رسمی ایران آن است که دولت مرکزی افغانستان سردمدار مذاکرات صلح باشد و ابتکار عمل در دست آمریکایی‌ها و خارجی‌ها نباشد و این یعنی آنکه مذاکره میان دولت مرکزی و طالبان انجام شود و همسایگان افغانستان و یا کشور‌هایی مانند هند و روسیه که منافعی را برای خود در افغانستان تعریف کرده اند، در آن نقش داشته باشند.
ملازهی ادامه داد: به طور کلی نگاه ایران به صلح و ثبات در افغانستان، نگاهی منطقه‌ای بدون دخالت قدرت‌های خارجی است؛ اگر از این زاویه نگاه کنیم، مطلوب ایران آن است که ابتکار عمل در دست آمریکایی‌ها نباشد و مذاکرات بین الافغانی باشد و دیگر کشور‌ها همکاری و میانجیگری کنند تا این مذاکرات به نتیجه برسد.
کارشناس مسائل افغانستان در پاسخ به این سوال که چرا دولت افغانستان و طالبان به طور مستقیم وارد مذاکره نشده اند، گفت: از زمانی که آمریکا به افغانستان حمله کرد و قدرت از دست طالبان خارج شد، آن‌ها این تلقی را دارند که دولت کنونی افغانستان به نوعی دست نشانده آمریکاست و در حقیقت آن‌ها طرف جنگ را آمریکا می‌دانند؛ از همین رو شرط مذاکره خود با دولت را خروج نیرو‌های آمریکایی و ناتو از افغانستان اعلام کرده اند؛ ولی چنانچه مذاکرات پیش گرفته شده اخیر چه میان طالبان و آمریکا و چه طالبان و ایران به خوبی پیش رود و طالبان برای وجود راه حل سیاسی متقاعد شود مذاکره مستقیم دور از ذهن نیست؛ با این وجود باید توجه داشت که تمام این اتفاقات در کشوری باید محقق شود که سال‌ها درگیر جنگ بوده و این کار آسانی است.
ملازهی در ارتباط با اینکه تهدید حضور داعش در افغانستان برای طرف‌های متعدد تا چه اندازه می‌تواند حصول توافق صلح در این کشور را عملیاتی کند، گفت: این برداشت وجود دارد که احتمال دارد تا داعش پس از شکست در سوریه و عراق نیرو‌های خود را به افغانستان منتقل کند و به نوعی با آمریکا به این توافق برسد که در خارج از مناطق نفوذ واشنگتن و در مناطقی که آمریکا با دیگر کشور‌ها مانند روسیه، چین و ایران رقابت دارد، حضور داشته باشد؛ بنابراین گفته می‌شود هم روسیه و هم ایران به طالبان نزدیک شده اند تا از ظرفیت آن برای مقابله با تهدید‌های احتمالی داعش استفاده کنند.
این کارشناس مسائل افغانستان در پایان گفت: اگر امکان تحقق راه حل سیاسی برای صلح در افغانستان وجود داشته باشد، این راه حل به نفع تمام طرف‌ها خواهد بود؛ به نوعی افغانستان اگر ناامن باشد این قابلیت وجود دار که این ناامنی به کشور‌های همسایه نیز منتقل شود؛ بنابراین منافع ملی دیگر کشور‌ها ایجاب می‌کند تا صلح و ثبات در افغانستان برقرار شود، اما این که این مهم چگونه حاصل شود و ابتکار عمل دست چه کسانی باشد، حائز اهمیت است و از دید ایران باید این ابتکار عمل در اختیار خود افغان‌ها باشد.
دیدگاه تان را بنویسید