تغییرات در کابینه به تسویه حساب سیاسی ختم می‌شود؟
آقای نوبخت خبر کناره گیری از دولت دوازدهم را داد؛ آقای واعظی تکذیب کرد. اعلام و رد یک خبر از پاستور برآیند جلسه هیات‌دولت بود. با وجود انتظار افکارعمومی مبنی بر تغییرات در رویکرد اقتصادی دولت ولــی کلیددار پاستور عــــزمی برای تحول‌خواهی ندارد؛ هرچند روایت‌های مختلف از جدال درونی گروه‌های قدرت در دولت به گوش می‌رسد.
صبح نو: آقای نوبخت خبر کناره گیری از دولت دوازدهم را داد؛ آقای واعظی تکذیب کرد. اعلام و رد یک خبر از پاستور برآیند جلسه هیات‌دولت بود. با وجود انتظار افکارعمومی مبنی بر تغییرات در رویکرد اقتصادی دولت ولــی کلیددار پاستور عــــزمی برای تحول‌خواهی ندارد؛ هرچند روایت‌های مختلف از جدال درونی گروه‌های قدرت در دولت به گوش می‌رسد.
گام نخست را کارگزارانی‌ها برداشتند؛ آنان بحران‌های دولت دوازدهم را به‌مثابه فرصت می‌نگرند. برای اولین بار روزنامه سازندگی از تغییرات گسترده در یاران حسن روحانی خبر داد و مهم‌ترین خانه تکانی دولت را تغییر جایگاه محمدباقر نوبخت دانست و در همین راستا نوشت: «سرانجام محمدباقر نوبخت از سازمان برنامه و بودجه می‌رود و احتمالاً غلامرضا تاج گردون جایگزین او می‌شود.» و مقصد بعدی یار همیشگی روحانی را وزارت علوم و آموزش عالی دانست. این خبر زودهنگام از تحولات دولت برای حزب کارگزاران سازندگی بهجت آفرین است.
تسویه حساب ممنوع؛ عافیت طلب نیستم خبر فوری بود؛ محمدباقر نوبخت مهم‌ترین عضو حزب اعتدال و توسعه و یار سیاسی حسن روحانی استعفا کرد. نخستین جلسه هیات دولت دوازدهم در مردادماه با این خبر فوری به پایان رسید. نوبخت در جمع خبرنگاران پیرامون تغییر در ریاست سازمان برنامه و بودجه با رد اثرگذاری مدیریت این سازمان بر بازار ارز، اعلام استعفاء کرد و در همین راستا اظهارداشت: «برخی نابسامانی‌ها در بازار ارز مشکلاتی برای مردم به وجود آورد و انتظار و مطالبه مردم این است که وضعیت اقتصادی به‌ویژه بازار ارز بهبود یابد؛ عده‌ای این موضوع بهبود بازار ارز را با ترمیم و تغییر کابینه و تیم اقتصادی دولت همراه دانستند، اما واقعیت این است که موضوع ارز با سازمان برنامه و بودجه ارتباطی ندارد؛ با این حال ترجیح دادم برای اینکه زمینه اصلاح و بهبود در کابینه پیش آید و دست رییس‌جمهوری باز باشد داوطلبانه درخواست کناره‌گیری کنم.» او بازتاب روایت کناره‌گیری را در دوگانه فراتر از «فداکاری/ تسویه‌حساب سیاسی» قرار داد و افزود: «عده‌ای گفتند که چنین اقدامی فداکاری است و برخی دیگر اعلام کردند برای تسویه‌حساب سیاسی، فضاسازی شده است؛ اکنون بیش از هر چیزی باید نگران مردم و وضعیت اقتصادی کشور باشیم؛ نظام با فشار‌های خارجی مواجه است.» محمدباقر نوبخت که پیش از این تلاش‌های فراوانی برای ارتقای قدرت حزب اعتدال و توسعه در دولت دوازدهم انجام داده بود؛ از لحظه شماری برای بازگشت به دانشگاه و حسرت حضور در جایگاه معلمی سخن گفت و بیان داشت: «لحظه شماری می‌کنم که بتوانم همه مسائل را واگذار کرده و به‌عنوان یک معلم در کلاس دانشگاه حضور یابم تا بار مسوولیت‌های مختلف از جمله پرداخت‌های جاری، عمرانی، یارانه و... از دوشم برداشته شود از این رو ترجیح دادم داوطلبانه از همه مسوولیت‌های دولت کناره گیری کنم.»
بار دیگر محمدباقر نوبخت با مورد توجه قرار دادن موضوع تسویه‌حساب سیاسی گفت: «من از باب اینکه دست آقای رییس جمهوری باز باشد و حتی اگر یک در هزار وضعیت با تغییر من بهتر می‌شود آمادگی دارم از دولت کنار بروم. با این حال اگر برخی فعالان سیاسی رضایت خدا را در نظر نمی‌گیرند، مراعات مردم را بکنند و دنبال تسویه حساب نباشند.» یاردیرین حسن روحانی از ناکامی تلاش‌هایش برای پذیرش استعفاء از سوی کلیددار پاستور خبر داد، ولی در کنایه هرگونه عافیت طلبی را رد کرد و اظهار داشت: «من نتوانستم آقای رییس جمهوری را برای این کار قانع کنم و امیدوارم ایشان تصمیم مقتضی را بگیرند و البته از طرفی اصرار بر ترک مسوولیت آن هم در شرایط فعلی یک‌جور فرصت طلبی به نظر می‌رسد و ممکن است عده‌ای بگویند افرادی به دنبال عافیت‌طلبی هستند.»
نیمه‌پنهان تسویه‌حساب سیاسی در خبر اعلام ترک مسوولیت و سپس عدم پذیرش استعفای محمدباقر نوبخت ناگفته‌های فراوانی پنهان شده است. مرجع ضمیر سخنان نوبخت کیست؟ عاملان تسویه‌حساب سیاسی چه کسانی هستند؟ اقدام محمدباقر نوبخت پیش دستانه بود؟ پاسخ به این سؤالات نیمه پنهان استعفای سخنگوی دولت دوازدهم را آشکار می‌سازد. حزب اعتدال و توسعه و حزب کارگزاران سازندگی مهم‌ترین قدرت‌های حزبی درون پاستور هستند. کارگزارانی‌ها به مدد قدرت پدرمعنوی در دولت یازدهم هدایت دولت را برعهده داشتند و نیرو‌های حزبی خود را به بدنه دولت تزریق کردند. پس از فقدان مرحوم هاشمی رفسنجانی، حزب اعتدال و توسعه در پاستور محوریت یافت و اقدامات نوبخت- واعظی جایگاه یاران حزبی را در برابر برادر بزرگ‌تر پیشین و رقیب حزبی فعلی ارتقا داد. اقدامات آنان تعبیر به کاهش اثرگذاری اسحاق جهانگیری، نماینده اصلاحات و کارگزاران سازندگی، در روند تصمیم گیری‌های دولت شد. پس از ناکامی اقتصادی دولت برای تحقق وعده‌های انتخاباتی نوک تیز انتقادات اصلاح طلبان برای فرار از مسوولیت پذیری سیاسی به سمت تیم حزب اعتدال و توسعه نشانه رفت.
در پایان نیمه پنهان روایت ترک مسوولیت محمدباقر نوبخت را در دو سطح می‌توان تحلیل کرد: ۱-ترک مسوولیت او اقدامی پیش دستانه و بازدارنده برای کاهش فشار‌های گروه فشار کارگزاران سازندگی با محوریت اسحاق جهانگیری برای حذف یاران همسو با حزب اعتدال و توسعه بوده است. این اقدام متناسب با شناخت نزدیک نوبخت از الگوی سیاست ورزی حسن روحانی رخ داده است.
۲- محمدباقر نوبخت توان و امکان مدیریت خبرسازی‌های رسانه‌ا‌ی و تسویه حساب‌های سیاسی در دولت با مدیریت کارگزارانی‌ها را نداشت و با این اقدام علاوه‌بر آشکارسازی تلاش‌های رقیب برای تصاحب کرسی‌های قدرت در قوه مجریه، از پذیرش تبعات مدیریتی کارگزارانی‌ها در آینده دوری جست.
دیدگاه تان را بنویسید