سوالی که اردکانیان از پاسخ به آن طفره رفت

خبرگزاری فارس: رود ارس یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های مرزی در شمال کشور است که از کوه‌های بینگول واقع در منطقه آناتولی کشور ترکیه سرچشمه می‌گیرد و بعد از گذر از مرز‌های کشور‌های ایران، ارمنستان و آذربایجان به رودخانه کورا در آذربایجان ملحق شده و به دریا خزر می‌ریزد.

طول این رودخانه بیش از هزار کیلومتر است که علاوه بر نقش بسیار اساسی در پایداری زیست‌محیطی این منطقه بسیار وسیع، نقش بسیار تعیین کننده‌ای در تامین آب مورد نیاز در حوزه‌های مختلف اعم از کشاورزی، صنعت و حتی شرب مردم این ۴ کشور دارد که هر کدام سهم مشخصی از آن دارند.

بر اساس قوانین بین‌المللی حق‌آبه هر کشور از این رودخانه بزرگ مشخص شده است و حتی حق‌آبه زیست‌محیطی خود رودخانه نیز در این تعهدات بین‌المللی مشخص شده است و هیچ کشوری حق ندارد خارج از حق خود در این سهم‌بندی دست‌درازی کند.

طبق قوانین داخلی کشور ما نیز سه استان آذربایجان غربی، شرقی و اردبیل نیز هر یک طبق سهم‌بندی مشخصی از این رودخانه برخوردار هستند و در سال‌های گذشته برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای برای تعیین جزئیات این سهم بندی در استان‌ها و میزان اختصاص آن به کشاورزی، شرب و ... انجام گرفته است.

حال در این بین مصوبه‌ای که برخی از نمایندگان استان اردبیل و حتی برخی از مسؤولان استان از آن به عنوان مصوبه محرمانه یاد می‌کنند باعث ایجاد سوالاتی در بین اذهان مردم استان اردبیل شده است که چرا در مورد موضوعی با این درجه اهمیت به صورت محرمانه تصمیم‌گیری شده است.

اشاره گزارش به مصوبه‌ای است که در مرداد ماه سال ۹۲ در اواخر دولت دهم انجام گرفته و تا سال گذشته و قبل از اعلام نظر یکی از نمایندگان استان مورد غفلت و بی‌توجهی قرار گرفته بود به طوریکه خبرگزاری ایرنا در گزارشی با عنوان «کاهش حق آبه استان اردبیل از ارس، از ادعا تا واقعیت» در این باره که در تاریخ هفدهم مهرماه سال قبل منتشر کرد از قول رحیم میدانی، معاون آبفای وزارت نیرو نوشت: «تصمیم جدیدی در مورد تغییر سهم حق آبه استان‌های حاشیه ارس اتخاذ نشده است و برنامه‌ای هم برای تجدیدنظر در این زمینه وجود ندارد».

در این گزارش از قول میدانی عنوان شده است: «در اواخر دولت دهم و طبق ابلاغیه رسمی معاونت آب و آبفای وقت وزارت نیرو سهم آب هر یک از استان‌های آذربایجان‌غربی، آذربایجان‌شرقی و اردبیل از رودخانه مرزی ارس در قالب حقابه جمهوری اسلامی ایران از رودخانه مذکور و براساس موازین علمی و کارشناسی مشخص شده است».

این اظهارات در حالی بیان می‌شود که حق‌آبه استان اردبیل از رود ارس بحثی جداگانه از حق‌آبه این استان و دشت مغان از سدخداآفرین است و مباحث مرتبط با این دو موضوع تداخلی با یکدیگر ندارد.

استاندار سابق اردبیل در این باره در گفتگو با خبرنگار فارس در اردبیل با تاکید بر اینکه حافظه تاریخی اردبیل اجازه نخواهد داد حق‌آبه ارس فراموش شود، اظهار کرد: دشت مغان به عنوان بهشت کشاورزی کشور نباید فدای مطالبه غیرعلمی و غیراصولی در بحث انتقال آب به شبستر شود و این مساله برای ما غیرقابل قبول است.

حافظه تاریخی اردبیل اجازه نخواهد داد حق‌آبه ارس فراموش شود

منصور حقیقت‌پور گفت: فرمول توزیع حق‌آبه اردبیل و آذربایجان شرقی از سد خداآفرین در وزارت نیرو از مدت‌ها قبل تعیین شده است که به قاعده ۶۲-۱۲ معروف است یعنی ۶۲ هزار هکتار برای اراضی پایین دست مغان۲ و ۱۲ هزار هکتار برای آذربایجان شرقی است.

وی ادامه داد: با استفاده از این حق‌آبه ۶۲ هزار هکتار از اراضی دیم در دشت مغان باید به اراضی آبی در دشت مغان تبدیل شود.

نماینده سابق مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: تمامی مسؤولان استان باید یکصدا از این میزان حق‌آبه استان در سد خداآفرین دفاع کنند، زیرا ما برای این میزان زیرساخت در استان تامین کرده‌ایم و برنامه‌ریزی ویژه‌ای برای توسعه کشاورزی در استان از روی این میزان حق‌آبه انجام گرفته است.

مشاور فعلی رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: حق‌آبه استان اردبیل نیز از رود ارس حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب است که علاوه بر حق‌آبه ما در سد خداآفرین می‌باشد که متاسفانه طی مصوبه در سال ۹۲ تضییع شده است و ما اجازه دست‌اندازی به این میزان نخواهیم داد.

هیچ استانی نمی‌تواند بیشتر از حق قانونی خود از ارس سهم داشته باشد

نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی در خصوص سفر وزیر نیرو به استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار فارس در اردبیل بیان داشت: ما موظف به دفاع از حقوق مردم استان اردبیل هستیم و در برابر انتقال غیراصولی و غیرقانونی آب ارس به سایر استان‌ها ایستادگی خواهیم کرد.

صدیف بدری با اشاره به اینکه هیچ استانی نمی‌تواند بیشتر از حق قانونی خود از ارس سهم داشته باشد افزود: وزیر نیرو باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن و بعد از بررسی‌های لازم به صورت شفاف در این زمینه اظهار نظر کند.

وی یادآور شد: وزیر نیرو بر این مساله تاکید دارد که کارشناسان وزارت نیرو در خصوص این موضوع به صورت علمی و بدون توجه به حواشی اظهار نظر خواهند کرد.

بعد از کش‌و‌قوس‌های فراوان در خصوص این موضوع رضا اردکانیان صبح ۲۱ تیرماه در حالی وارد اردبیل شد که شب قبل از آن طی پروازی وارد تبریز شده بود و برای تسریع در بازدید‌ها با هلی‌کوپتر وزارت نیرو به اردبیل سفر کرد.

رئیس مجمع نمایندگان استان اردبیل نیز بعد از این سفر در گفتگو با خبرنگار فارس در اردبیل، عنوان کرد: در جریان این سفر گزارش کلی از وضعیت استان به آقای اردکانیان ارایه شد و کمبود‌ها و کاستی‌ها به هماره نامه‌های درخواست رسیدگی به این مسایل به وی تقدیم شد.

وزیر نیرو برای بررسی مطالبات استان یک ماه فرصت خواست

میرحمایت میرزاده گفت: قرار شد تمامی درخواست‌های نمایندگان استان و مسؤولان مربوطه طی یک زمان‌بندی یک ماهه مورد بررسی قرار گیرد و وزارت نیرو نتیجه این بررسی‌ها بعد از یک ماه به اطلاع مجمع نمایندگان استان برساند.

وی افزود: نیاز داشتیم تا وزیر نیرو برخی از مشکلات استان را از نزدیک مشاهده کند و نظرات کارشناسان، مسؤولان و نمایندگان استان اردبیل را در این زمینه بشنود که خوشبختانه این مساله در این سفر محقق شد.

افکار عمومی استان باید نسبت به موضوع حق‌آبه اردبیل از ارس حساسیت نشان دهند

نماینده مردم پارس‌آباد و بیله‌سوار در مجلس شورای اسلامی نیز در این زمینه به خبرنگار فارس در اردبیل، گفت: حیات و ممات استان اردبیل در خصوص بحث آب بسته به رودخانه ارس است و لازم است افکار عمومی، به ویژه خبرنگاران و اصحاب جراید در استان نسبت به موضوع حق‌آبه اردبیل از ارس حساسیت نشان دهند.

شکور پورحسین تصریح کرد: دلیل اصلی حضور وزیر نیرو در استان اردبیل سوال بنده از وی در مجلس شورای اسلامی در خصوص بحث حق‌آبه ارس بود که متاسفانه در سال ۹۲ طی یک مصوبه غیرکارشناسی این حق استان تضییع شده بود.

وی افزود: طی جلساتی که قبل از این در وزارت نیرو در خصوص این بحث داشتیم معاون وزیر نیرو و کارشناسان این مجموعه به این مساله اذعان داشتند که تقسیم‌بندی حق‌آبه سه استان همجوار با ارس در سال ۹۲ کاملا غیرکارشناسی است.

نماینده مردم پارس‌آباد و بیله‌سوار در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید ابتدا مسؤولان امر قبول کنند که خطایی در این زمینه انجام گرفته تا بعد بتوانیم به دنبال راه‌حل‌های درست و پایدار باشیم.

پورحسین اضافه کرد: این سفر با توجه به مشکلات بسیار زیاد استان در زمینه تامین انرژی اتفاق بسیار خوب و مبارکی است و وزیر نیرو نیز بر این مساله تاکید کرد که آب مورد نیاز کشاورزی و شرب استان اردبیل و دشت مغان حتما تامین خواهد شد.

وی افزود: موضوع حق‌آبه استان اردبیل از رود ارس مساله قابل اغماضی نیست و وزیر نیرو باید در این زمینه توضیحات لازم را در کمیسیون ارایه کند در غیر این صورت این مساله با کمک مجمع نمایندگا استان در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.

این سفر برخلاف سفر وزاری دیگر کابینه دولت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، قطعی بی‌برنامه برق در روز‌های گذشته، عدم برخورداری بسیاری از روستا‌های استان به ویژه روستا‌های شهرستان گرمی از آب آشامیدنی، استفاده بیش از اندازه از منابع آب‌های زیرزمینی در دشت اردبیل، سد‌های نیمه‌تمام استان و در راس همه این‌ها حق‌آبه استان اردبیل از رود ارس مهم‌ترین موضوعاتی بودند که باید در این سفر مورد بررسی قرار می‌گرفت.

در این بین وزیر نیرو در تنها نشست بسیار کوتاه مطبوعاتی خود و در جواب دو خبرنگار استان که سوالاتی در زمینه حق‌آبه اردبیل از ارس و حق ضایع شده این استان بود جواب روشن و شفافی نداد و حتی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که در خصوص این موضوع و انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه و دشت شبستر بود، گفت: «چه توضیحی بدهم؟ آیا منظور شما کشور آذربایجان است یا استان آذربایجان؟»

وی در ادامه افزود: «اگر منظور شما استان آذربایجان است که آن هم کشور خودمان است»

سوالات پی در پی خبرنگاران در خصوص این موضوع و نحوه پاسخگویی وزیر نیرو که نشان از ناآشنایی وی با فضای رسانه‌ای دارد، این احساس را ذهن شاهدان این موضوع به وجود می‌آورد که اگر در ظاهر اقداماتی برای حل موضوع انجام می‌گیرد، در پشت پرده علاقه‌ای به رفع این مشکل و توجه به مطالبه مردم استان در بدنه وزارت نیرو وجود ندارد و اگر پیگیری‌های نماینده، ولی فقیه در اردبیل، نمایندگان پرتلاش استان و استاندار اردبیل نبود هیچ واکنشی به این تضییع حقوق مردم استان توسط وزارت نیرو انجام نمی‌گرفت.

امیدواریم تا یک ماه آینده پاسخ مناسبی به مطالبات مردم استان اردبیل در حوزه تامین انرژی داده شود و اصلی‌ترین مطالبه مردم استان در حوزه انرژی که بازگشت حق‌آبه اردبیل از رود ارس می‌باشد به نتیجه مطلوب نزدیک‌تر شود.