تحليف ترامپ و چالش دموكراسی

۵ بهمن ۱۳۹۵ - ۰۶:۰۶

کد خبر: 619677

روزنامه اعتماد: ما دوراني را كه خيلي تعجب مي‌كرديم پشت سر گذاشتيم. الان امريكايي‌ها با آمدن ترامپ دوران خيلي تعجب كردن را آغاز كرده‌اند. در تبادل تجربه‌ها بايد بگوييم كه از الان تا چهار سال آينده توكل كنيد به خدا و از مواضع آقاي ترامپ تعجب نكنيد.

تجربه نشان مي‌دهد كه بايد به مواضع قدرتمندان و حاكمان عادت كرد. هرچه تعجب‌ها از مواضع فردي مثل ترامپ كمتر شود، حس انگيزش تعجب توسط حاكمان كمتر خواهد شد. روز جمعه پيش ميخكوب شده بودم پاي تلويزيون. مراسم تحليف و جابه‌جايي قدرت در امريكا بود. اصل اين اتفاق براي همه شيرين است و براي خيلي از نقاط دنيا يك آرزوي دست‌نيافتني است. با وجود همه مشكلات انتخابات اين دوره، در مراسم تحليف آقاي ترامپ همه‌چيز خوب بود وديدني. آقاي اوباما خيلي شيك و مجلسي ۸ سال رياستش را انجام داده بود و شال وكلاه كرده بود كه از كاخ سفيد برود. دوران اوباما براي دنيا دوران تلخي نبود. نه چانه‌اي براي بيشتر ماندن مي‌زد و نه غصه‌اي براي رفتن. كارنامه‌هاي آنان هست كه در تاريخ و ذهن مردم امريكا مي‌ماند. بعد از پايان كار هم البته محترم مي‌مانند و به زندگي عادي‌شان برمي‌گردند. همه رييس‌جمهور‌هاي زنده امريكا با همسران‌شان به مراسم تحليف دعوت بودند و غير از يكي كه مريض بود، همه آمده بودند. حتي آقاي كلينتون كه همسرش رقيب انتخاباتي ترامپ بود و تعداد راي مردمي‌اش بيشتر از رييس‌جمهور منتخب، بود.

اينها جلوه‌هاي زيبايي دموكراسي است. اما در اين ميان نگراني همه دنيا در اين است كه رييس‌جمهور جديد، ‌دستاوردهاي همان امريكاي مهد دموكراسي را در هم بريزد. در دوران تبليغات انتخاباتي، آقاي ترامپ خيلي حرف زد كه تعجب همه برانگيخته مي‌شد. اما گمان مي‌رفت كه تب دوران انتخابات است. در دوران انتخابات در هرجاي دنيا كه انتخاباتي باشد، همه آزادند. در ايران خودمان هم تنها وقتي كه چهره‌هاي رنگارنگ زيباي هموطنان‌مان بدون وسواس در رسانه ملي ديده مي‌شود يا حرف‌هاي غيرقابل تعجب مي‌شنويم ايام انتخابات است. آن ايام تنها فصلي است كه راي مردم مهم است.

ما دوراني را كه خيلي تعجب مي‌كرديم پشت سر گذاشتيم. الان امريكايي‌ها با آمدن ترامپ دوران خيلي تعجب كردن را آغاز كرده‌اند. در تبادل تجربه‌ها بايد بگوييم كه از الان تا چهار سال آينده توكل كنيد به خدا و از مواضع آقاي ترامپ تعجب نكنيد. تجربه نشان مي‌دهد كه بايد به مواضع قدرتمندان و حاكمان عادت كرد. هرچه تعجب‌ها از مواضع فردي مثل ترامپ كمتر شود، حس انگيزش تعجب توسط حاكمان كمتر خواهد شد. روز جمعه پيش ميخكوب شده بودم پاي تلويزيون. مراسم تحليف و جابه‌جايي قدرت در امريكا بود. اصل اين اتفاق براي همه شيرين است و براي خيلي از نقاط دنيا يك آرزوي دست‌نيافتني است. با وجود همه مشكلات انتخابات اين دوره، در مراسم تحليف آقاي ترامپ همه‌چيز خوب بود وديدني. آقاي اوباما خيلي شيك و مجلسي ۸ سال رياستش را انجام داده بود و شال وكلاه كرده بود كه از كاخ سفيد برود. اوباما نه چانه‌اي براي بيشتر ماندن مي‌زد و نه غصه‌اي براي رفتن داشت. كارنامه‌هاي آنان هست كه در تاريخ و ذهن مردم امريكا مي‌ماند.

بعد از پايان كار هم البته محترم مي‌مانند و به زندگي عادي‌شان برمي‌گردند. همه رييس‌جمهور‌هاي زنده امريكا با همسران‌شان به مراسم تحليف دعوت بودند و غير از يكي كه مريض بود، همه آمده بودند. حتي آقاي كلينتون كه همسرش رقيب انتخاباتي ترامپ بود و تعداد راي مردمي‌اش بيشتر از رييس‌جمهور منتخب، بود.

اما در اين ميان نگراني همه دنيا در اين است كه رييس‌جمهور جديد، ‌دستاوردهاي همان امريكاي مهد دموكراسي را در هم بريزد. در دوران تبليغات انتخاباتي، آقاي ترامپ خيلي حرف زد كه تعجب همه برانگيخته مي‌شد. اما گمان مي‌رفت كه تب دوران انتخابات است. در دوران انتخابات در هرجاي دنيا كه انتخاباتي باشد، همه آزادند. در ايران خودمان هم تنها وقتي كه چهره‌هاي رنگارنگ زيباي هموطنان‌مان بدون وسواس در رسانه ملي ديده مي‌شود يا حرف‌هاي غيرقابل تعجب مي‌شنويم ايام انتخابات است. آن ايام تنها فصلي است كه راي مردم مهم است. در امريكا هم تا حدودي چنين است و اين‌بار بيشتر. اما تصور مي‌رفت با راي آوردن شرايط عادي پيش بيايد و حرف‌هاي عجيب نشنوند. وقتي در نخستين سخنراني بعد از تحليف باز هم ترامپ همان حرف‌ها را زد، نخستين تعجب جدي و رسمي آغاز شد. اينكه ترامپ محور دنيا را امريكا بداند يا با نگاه به داخل، بر كوره نژادپرستي بدمد، براي ايران وكشورهاي جهان بد نيست. به اين دليل هم ترامپ براي دنيا بهتر بود. نگاه محور جهان بودن امريكا و دخالت در همه دنيا مشكل ايران و كشورهاي ديگر بود. اما دوران ديوار كشيدن دور همه كشورها حتي امريكا گذشته است. ترامپ هم نمي‌داند كه دور كشورش را نمي‌تواند ديوار بكشد و به همه دنيا دستور دهد كه امريكا را بزرگ‌تر دنيا بشناسند. در جهان فعلي و با ادبيات موجود، سخنراني آقاي ترامپ نژادپرستانه است. همين نگاه بود كه رگه‌هاي فشار بر زنان و اقليت‌ها را در ميان سخنان ترامپ به دنيا نشان مي‌داد. نگراني بين‌المللي و تظاهرات غير قابل باور زنان در بيشتر نقاط دنيا عليه ترامپِ يك روزه نشانه اين است كه براي مردم امريكا هم پذيرش عقبگرد از مباني دموكراسي غيرقابل قبول است. مشكل اصلي آقاي ترامپ اين است كه اينقدر رسيدن به كرسي رياست‌جمهوري برايش غيرقابل دسترس بوده كه هوز هم باور نمي‌كند رييس‌جمهور شده است و نطق انتخاباتي مي‌كند. تظاهرات وسيع و فوري زنان دنيا پديده عجيبي بود. در اين دوسه روزي كه ترامپ رييس‌جمهور شده است نطق و مصاحبه وتوييت و ميزان پايين تحملش باعث تعجب دنيا شده است. همه اينها نشانه اين است كه باور نكرده رييس‌جمهور شده است. ترامپ هر چه زودتر بفهمد رييس‌جمهور است، خودش ومردم امريكا زودتر موفق مي‌شوند. نگراني دنيا را مي‌توان درك كرد. در مهد دموكراسي دنيا، طرح بحث فراواني جمعيت از سوي عاليرتبه‌ترين مقامش، يا نوع رابطه با مديا البته ترس‌آور است. به نوعي هجوم به همه دستاوردهاي بشري است. اما دموكراسي هم مثل هر پديده خوب بشري خوبي‌ها وبدي‌هاي خودش را دارد. بشريت جز تن دادن به دموكراسي چاره‌اي ندارد. آلترناتيو دموكراسي، ديكتاتوري است. اگر بشر به اين نقطه برسد كه بداند درهر صورت ديكتاتوري بدترين گزينه است، به مشكلات دموكراسي هم تن مي‌دهد. مراسم تحليف ترامپ بيشتر از هر اتفاقي در دنيا اين نكته را تاكيد مي‌كرد كه حفاظت از مباني دموكراسي مهم‌تر از هر اتفاقي است. مراسم تحليف از اين نظر ديدني بود كه يكي از متشخص‌ترين رهبران امريكا، همه مراحل تشريفاتي و پروتكل را براي رقيبي انجام داد كه بيشترين فاصله را با او داشت. تجربه ما مي‌گويد دنيا بايد تعجب‌هايش را از رفتار ترامپ به عادت به مواضعش تبديل كند تا زودتر آقاي ترامپ هم باور كند كه رييس‌جمهور شده است و مهم‌تر، براي اينكه ديكتاتوري به عنوان يك واقع نيكو مورد پذيرش افكار عمومي قرار نگيرد. مشكلي كه خيلي از مردم دنيا گرفتارش هستند.