امیرعبداللهیان: ایران اجازه نداد «بغداد» سقوط کند

خبرگزاری تسنیم: شرایط امروز خاورمیانه، شرایطی بسیار حساس و تعیین‌کننده به‌شمار می‌رود و نقش ایران به عنوان یک کشور تعیین‌کننده و پرنفوذ در اتفاقات منقطه، همواره مورد توجه ابرقدرت‌های جهان و همچنین کشورهای عربی قرار گرفته است. حسین امیر عبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بین‌الملل و معاون سابق عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه به بیان موضوعات مختلف درباره این اتفاق پرداخت. دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بین‌الملل در این بازدید درباره شرایط کنونی ایران در منطقه، اتفاقات مختلف خاورمیانه و شرایط کشورهای عربی به صحبت پرداخت. امیر عبداللهیان، متولد 1343 بوده و دارای دکترای روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران، کارشناسی‌ارشد روابط بین‌الملل از همین دانشگاه و کارشناسی روابط دیپلماتیک از دانشکده وزارت امور خارجه است. از سوابق شغلی حسین امیر عبداللهیان می‌توان به معاون عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه،‌ مدیرکل خلیج فارس و خاورمیانه، سفیر ایران در بحرین و رئیس ستاد ویژه عراق در وزارت امور خارجه و معاون سفارت ایران در بغداد اشاره کرد. وی که اعتقاد بسیاری به موضوع "دیپلماسی رسانه‌ای" دارد، همواره بر این مسئله تأکید می‌کند که امروز، نقش رسانه‌ها در این زمینه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و موضوع دیپلماسی رسانه‌ای به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل مدنظر باید در دستگاه دیپلماسی کشور وجود داشته باشد. به بهانه حضور امیرعبداللهیان در دفتر خبرگزاری تسنیم در اصفهان، گفت‌وگویی با وی ترتیب دادیم. وی در ابتدای این گفت‌وگو به بیان نقش رسانه در عرصه دیپلماسی پرداخت و اهمیت آن را در اتفاقات مختلف خاورمیانه و کشورهای عربی مورد توجه قرار داد. امیرعبداللهیان که پیش از این عنوان کرده بود 95 درصد از دیپلماسی بدون کار خبر پیش نمی‌رود، در این دیدار نیز به بیان دیدگاه‌های خود در این باره پرداخت که همین موضوع، سرآغاز صحبت‌های خبرنگاران خبرگزاری تسنیم در استان اصفهان، با این دیپلمات بود. یکی از جملاتی که همیشه از قول شما نقل شده، به اهمیت کار رسانه در حوزه دیپلماسی اشاره دارد. چه‌قدر به این موضوع معتقدید؟ امیرعبداللهیان: من همیشه می‌گویم که در عرصه دیپلماسی کار ما بدون خبر هیچ معنایی ندارد و به جرأت می‌توان گفت که 95 درصد از کار ما به دلیل پیچیدگی‌های موجود آن در عرصه دیپلماسی رسانه‌ای پیش می‌رود. یادم می‌آید خبرنگار یکی از رسانه‌ها نزدیک به 3 ماه در تلاش بود که با بنده درباره موضوعی مصاحبه کند و روزی این جمله مرا برایم ارسال کرد و از من سئوال پرسید که آیا به این جمله خود اعتقاد دارید؟! حالا واقعا اعتقاد دارید؟ امیرعبداللهیان: بله اتفاقاً در هفته اخیر به یکی دیگر از خبرگزاری‌ها رفته‌ام و عمیقا به این جمله‌ام معتقدم. البته باید بگویم نمی‌دانستم تسنیم در استان‌ها نیز چنین ظرفیت‌های مناسبی را ایجاد کرده و خوشحال هستم که این خبرگزاری در استان‌های خود نیز فعالیت‌های مناسبی را پیش گرفته و از کادر خوبی بهره می‌برد. بدون شک خبرگزاری شما نیز می‌تواند در این زمینه به عنوان یک خبرگزاری ابتکار عمل را به دست بگیرد و در استان‌های خود نیز موضوع آموزش را مدنظر قرار دهد. اتفاقا رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال‌های گذشته و از ابتدا، تأکید بسیاری بر موضوع کادرسازی داشته‌اند و این موضوع در وزارت امور خارجه نیز مورد توجه ایشان قرار داشت. بحث از نقطه خوبی شروع شد، حالا که به کادرسازی در دستگاه دیپلماسی اشاره کردید چه تعریف عینی از الگوی دیپلمات انقلابی داریم؟ امیرعبداللهیان:اگر بخواهم به این سئوال پاسخ دهم، باید به جمله حضرت آقا اشاره کنم که ایشان روزی فرمودند «من دیپلمات نیستم، من انقلابی هستم»؛ برداشت من از این موضوع آن است که اتفاقاً مقام معظم رهبری، در کنار سایر ویژگی‌های برجسته خود، برجسته‌ترین دیپلمات هستند و انقلابی‌ترین رهبری را در عرصه‌های کلان منطقه‌ای و جهانی دارند. اگر بخواهیم از یک نمونه دیپلمات انقلابی یاد کنیم، در کنار سایر ویژگی‌های والا و ممتاز رهبر معظم انقلاب، می‌توان گفت که ایشان خودشان نمونه بارز یک دیپلمات انقلابی و یک سیاست‌مدار برجسته انقلابی هستند. نمی‌خواهم که به این مسئله تنها از دید داخل نگاه کنم بلکه باید گفت که این باور، از بیرون مرزهای ایران مورد توجه همگان قرار دارد و افراد بسیاری آن را بر زبان می‌آورند. اینکه ایشان سکان‌دار انقلاب اسلامی با همه فراز و نشیب‌های آن در چند دهه گذشته باشند، بدون اینکه در سخت‌ترین شرایط از اصول خود عقب‌نشینی کنند، نشانه این مسئله است. چقدر این توجه را در ماموریت های دیپلماتیک خود به عینه دیدید؟ امیرعبداللهیان: یکی از تجارب خود من در تحولات 6 سال گذشته حوزه بیداری اسلامی، این موضوع را ثابت می‌کرد؛ در واقع در این دوران چند چیز به من کمک می‌کرد که بتوانم کار خود را پیش ببرم و چند عامل سبب شده بود که جمهوری اسلامی ایران در هر نشست بین‌المللی و منطقه‌ای، مرکز توجهات قرار گیرد. یادم می‌آید روزی از وین همراه با آقای ظریف بر می‌گشتیم و در نشست بین‌المللی سوریه که در سال گذشته حدوداً 4 دور برگزار شد، همراه وزیر خارجه بودم. در یکی از این مراحل آقای ظریف همراه با آقای روحانی عازم پاریس و ایتالیا بودند و صبح قبل از حرکت آنها در فرودگاه، عملیات داعش در پاریس انجام شد که منجر به لغو این سفر شد. در آن نشست من از روز قبل به وین رفتم و از ساعت 9 صبح، جلسه شروع شد. قرار بود آقای ظریف به همراه رئیس جمهور، در نشست حضور پیدا کنند که با لغو سفر دکتر روحانی، آقای ظریف، ساعت 14 خودش را به نشست رساند. به خوبی یاد دارم آن زمان من به او گفتم که واقعاً عزتی که جمهوری اسلامی ایران به خاطر شهدای خود و داشته‌های خود ایجاد کرده، برای من بسیار غرورانگیز بود. آن روز دیدم در جلسه‌ای که 25 وزیر خارجه در آن گرد یکدیگر نشسته‌اند و وزرای خارجه آمریکا، روسیه، عربستان و کشورهای دیگری با ادعاهای خود حضور دارند، وقتی برخی وزرا صحبت می‌کردند، کسی به آن‌ها توجهی نمی‌کرد. اما سطح من در آن نشست معاون وزیر خارجه بود و با وجود این، به خاطر عزتی که نظام جمهوری اسلامی ایران در جهان دارد، وقتی به صحبت می‌پرداختم، همه به دقت این سخنان را گوش می‌کردند و وزیر خارجه آمریکا، با حساسیت بالایی به صحبت‌های من گوش می‌داد که متوجه شود موضع ما در آن نشست چیست. پیام این موضوع چه چیزی می‌تواند باشد؟ امیرعبداللهیان: این مسئله نشان می‌دهد مهم نیست ما چه کسی هستیم، بلکه مهم این است که نماینده چه کشوری هستیم و چه عقبه‌ای پشت سرمان قرار دارد و من این موضوع را در عرصه‌های مختلف به خوبی حس می‌کنم. در واقع وقتی در این میدان وارد می‌شوم، به خوبی متوجه می‌شوم که داشته‌های جمهوری اسلامی چه سرمایه عظیمی برای ما فراهم کرده که حرف و نظر ما با وجود همه کارشکنی‌ها مورد توجه قرار گرفته است. در رأس این اتفاقات، درایت شخص رهبر معظم انقلاب و هوشمندی و مواضع ایشان قرار گرفته که این موضوع نیز با اعتراف همه بزرگان جهان همراه بوده است.

امیرعبداللهیان: دقیقاً؛ یادم می‌آید، روزی محمد حسنین هیکل، خبرنگار و روزنامه‌نگار برجسته مصری که اتفاقاً سال گذشته درگذشت، با من صحبت می‌کرد. من در این سال‌ها، چهار، پنج بار با او ملاقات داشتم. به خوبی یاد دارم او همواره به من می‌گفت که شما باید قدر رهبر معظم انقلاب را بدانید چراکه ما چنین رهبری را در هیچ جای دنیا و در جهان معاصر نداریم. او می‌گفت که من همواره به دقت صحبت‌های رهبر انقلاب را دنبال می‌کنم و جدای از مواضع سیاسی ایشان، کارهای هدف‌گذاری شده ایشان که به نتیجه رسیده، بسیار برایم جالب توجه است. یکی از نکات مدنظر این خبرنگار برجسته مصری، آن بود که به گفته او "امام خامنه‌ای در حوزه علم در ایران تمرکز زیادی کرده‌اند و من از مصر، از ملاقات‌ها، نظرها، برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و رهنمودهای ایشان، متوجه می‌شوم که چقدر رهبر انقلاب اسلامی بر توسعه علم و فناوری در ایران تمرکز دارند و به نظرم شاید خیلی از سیاسیون پرمدعای ما در داخل به این ظرایف توجه نداشته باشند." خیلی از عرب‌ها از واژه "امام" برای ایشان استفاده می‌کنند و به اعتقاد این خبرنگار مصری، دومین حوزه شاخص مدنظر مقام معظم رهبری، تقویت بنیه دفاعی ایران است. هیکل معتقد بود که تجربه ایران از حمله و تجاوز عراق و فشارهایی که دشمنان به ایران می‌آوردند، منجر به اقتدار دفاعی ایران شد و این دو موضوع زمینه‌ای را فراهم کرد تا ایران در حوزه مسائل هسته‌ای مورد توجه قرار گرفت ولی با تکیه به همان اقتدار "یک در مقابل شش" پشت میزمذاکره با کشورهای بزرگ دنیا نشست. شاخص ترین دلیلی که رهبر معظم انقلاب به عنوان یک سیاست‌مدار بزرگ در جهان معاصر مطرح هستند، چیست؟ امیرعبداللهیان: مواضع انقلابی حضرت آقا؛ "سیاستمدار انقلابی بودن" در روحیه ایشان به خوبی به چشم می‌خورد؛ ایشان دارای تجربه وسیعی در این حوزه هستند و این تجربه از دوران مبارزات‌شان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی گرفته تا دوران دفاع مقدس و ریاست جمهوری نشأت گرفته است. این موضوع سبب شده ایشان در عالی‌ترین سطوح، همه مراحل دیپلماتیک را تجربه کرده و آموزش دهند. بنابراین فکر می‌کنم عرصه دیپلماسی امروز یک هنر موسع و گسترده است و تنها در وزارت خارجه کشورها خلاصه نمی‌شود. به همین دلیل است که ما در حوزه‌های آکادمیک از دیپلماسی رسانه‌ای، پارلمانی، علمی وغیره یاد می‌کنیم یعنی دیپلماسی امروز آنقدر رشد کرده و در هم تنیده است که مفهوم گسترده‌ای پیدا کرده است. جمهوری اسلامی ایران در مسیر دیپلماسی انقلابی و ارتباط با کشورهای مختلف جهان در کدام قسمت مسیر قرار دارد؟ امیرعبداللهیان: به‌نظر من در عرصه دیپلماسی و معرفی انقلاب اسلامی و تبیین ظرفیت‌های بالای انقلاب در عرصه‌های علمی و فناوری، دفاعی، حوزه گفتمان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی؛ جمهوری اسلامی ایران توانسته پیام خود را نهادینه کند و شاید بالاترین مزیت ما به موازات پیشرفت‌های علمی، فناوری و پیشرفت‌های دفاعی، گفتمان منطقی انقلاب اسلامی است که به ما ظرفیت فوق‌العاده‌ای را اعطاء کرده و این ظرفیت در حوزه‌های مختلف نفوذ ما را به‌دنبال داشته است.

امیرعبداللهیان: من در دوره کاری خود در وزارت خارجه و تجربه بیست و چندساله‌ام، با بحران‌های بسیاری مواجه شدم و بحران‌ها خیلی به من کمک کرد که بیشتر یاد بگیرم. اگرچه شاید در بحران‌ها خیلی اذیت شدم اما این موضوع به من کمک کرد که بیشتر یاد بگیرم و بهتر مسائل را ببینم. شاید بتوان گفت که نخستین مورد آن، بحران عراق از دوره پس از پایان جنگ بود که خود من در آن دوران وارد وزارت خارجه شده بودم. آن زمان مسائل خیلی زیادی در رابطه با عراق داشتیم و تقریباً همه کشور متمرکز بر این موضوع بود که چگونه اسرای خود را آزاد کنیم، چگونه پیکر شهدا به کشور بازگردد و چگونه در موضوع گروهک منافقین و تهدیدات تروریستی دوره صدام و بعثی‌ها اقدام کنیم و همه درگیر آن بودند. آن دوران همه دستگاه‌های نظامی، سیاسی و امنیتی درگیر بودند و وقتی شما وارد یک بخش کوچکی از آن می‌شدی، فرصت می‌کردی که یاد بگیری چراکه بالاخره آن دوران، شروع کار ما بود. آن مقطع، زمانی بود که از آغاز حمله عراق به کویت شروع می‌شد و مرحله‌ای بود که آمریکایی‌ها به تعبیر خودشان برای آزادی عراق و مسائل بعد از آن، عملیات کردند. یک تجربه به دورانی بر می‌گشت که باید پرونده‌های معوقه جنگ را در عرصه دیپلماسی دنبال می‌کردیم و تلاش‌های بسیار زیادی از سوی افراد مختلف علاوه بر مقامات سیاسی و نظامی صورت گرفت؛ در آن مقطع دکتر ولایتی به همراه آقای ظریف نقش زیادی در بحث پذیرش قطعنامه داشتند و آن زمان ما هنوز در دانشگاه روابط بین‌الملل دانشجو بودیم و مسائل بسیاری مدنظر بود؛ مقطع دوم آن برای من فرصتی شد که نخستین مأموریتم را در عراق و آن هم عراق دوره صدام گذراندم. پس در واقع نخستین تجربه شما در عراق شکل گرفت؟ امیرعبداللهیان: بله. در واقع نخستین مأموریت دیپلماتیک من در عراق بود که به همراه خانواده راهی این کشور شدم. مسئله مدنظر من این است که در تمام این مراحل بحرانی نکته‌ای که برای من جالب بود، نوع هدایت رهبر انقلاب در مسائل بود.وقتی صدام به کویت حمله کرد، آمریکایی‌ها می‌خواستند صدام را از کویت بیرون کنند و با نزدیک به 30 کشور ائتلاف تشکیل دادند که فراموش نمی‌کنم یکی از بحث‌های جدی مجلس ما در آن زمان، این مسئله بود. در آن زمان صدام، طاها یاسین رمضان را به ایران فرستاد؛ همانطور که می‌دانید صدام در آستانه اشغال کویت، در پی مکاتبات صورت گرفته بین روسای جمهور وقت دو کشور، اسرای ما را آزاد کرد؛ شاید در کنار تلاش‌های دیپلماتیک، مهم‌ترین عنصری که سبب شد عراق به یک باره 19 هزار اسیر ما را برگرداند، تصمیمی بود که صدام برای حمله به کویت گرفته بود و می‌خواست از پرونده ایران به نوعی خودش را خلاص کند. از سوی دیگر او می‌دانست که به یک کشور عربی حمله می‌کند و نیاز داشت که جایی را داشته باشد تا برای مواقع ضروری، پشتوانه‌ای برای آن فراهم کند. صدام می‌فهمید که با اشغال کویت، با وجودی‌که این کار با چراغ سبز آمریکا انجام شد، ممکن بود که آمریکا حرکت دیگری درباره آن انجام دهد. با مطالعه بحث‌های مختلف در آن زمان، مشخص می‌شود که آن دوران التهابات بسیاری وجود داشت. صدام در آن دوران طاهایاسین رمضان را به ایران فرستاد تا حرکت‌هایی شکل بگیرد. آن دوران در مجلس بحث این بود که "آمریکا می‌خواهد با یک ائتلاف، آن را از کویت خارج کند و پس از 6 ماه به اشغال کویت توسط ایران خاتمه دهد" با توجه به این موضوع، نتیجه‌گیری‌هایی از سوی برخی گرفته می‌شد که "در حال حاضر وقت آن رسیده که برای مبارزه با آمریکا، ما در کنار صدام بایستیم " در آن مقطع خطیر، مقام معظم رهبری با حفظ مواضع اصولی ما و محکوم‌کردن جنایت صدام در کویت، اجازه ندادند که ما در کنار صدام حسین قرار گیریم و این واقعاً یک تصمیم استراتژیک و بسیار مهمی بود که در آن عرصه گرفته شد. دومین مقطع تاریخی چه زمانی بود؟ امیرعبداللهیان: مقطعی که آمریکایی‌ها برای سرنگونی صدام وارد شدند، درست دورانی که تاریخ مصرف او برای آن‌ها پایان یافت. در آن زمان، صدام احساس می‌کرد باید به سراغ ایران بیاید چراکه از نگاه او در آن شرایط هیچ‌کس به جز ایران ضد مداخلات آمریکا نیست و فکر می‌کرد اگر به سراغ ایران بیاید، ما در کنار او قرار خواهیم گرفت. آن زمان نیز ایران با سیاست بسیار روشن و واضح، نه به آمریکا کمک کرد، نه از اشغال عراق توسط این کشور حمایت کرد و نه اجازه داد که صدام بخواهد از موضع ضدآمریکایی ما سوءاستفاده کرده و ایران را درگیر جنگ کند. در واقع در دو مرحله، دو جنگ تحمیلی با درایت مقام معظم رهبری از سر کشور کوتاه شد. با این تصمیمات تاریخی، ایران از فضای اشتباهات طرف‌های مقابل و بازیگران پرمدعای خارجی، در راستای تأمین حداکثری امنیت کشور و منطقه استفاده کرد. هنوز که هنوز است، دوستان کویت، مقامات کویت و خاندان حاکمیت فعلی در این کشور به نیکی از مواضع دقیق و حکیمانه جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران‌ها به نیکی یاد می‌کنند.

امیرعبداللهیان: دقیقاً. این مواضع حکیمانه در بحران‌ها و تحولات در حوزه بیداری اسلامی در 6 سال گذشته ادامه پیدا کرد و باید به خوبی دید که در این شرایط دستاوردهای ما چه بود و دستاوردهای طرف‌های مقابل چه بود. کاملاً مشخص است که این تحولات توسط محور آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی به خون کشیده شد و آن‌ها سعی کردند در آن انحراف ایجاد کنند. تسنیم:تاثیرِ نظام جمهوری اسلامی ایران در معادلات جهانی مورد اذعان کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه است، چرا در عین حال برخی اصرار دارند این را به "مداخله" تعبیر کنند؟ امیرعبداللهیان: یادم می‌آید نخستین بار که عادل جبیر وزیر خارجه عربستان شده بود، در جده حدود 15 دقیقه با من صحبت کرد. او در این دیدار مدعی بود که ایران در تحولات منطقه در هر حوزه‌ای دست دارد. باید بگویم که حرف او حرف نادرستی نبود و من به او گفتم شما به ما می‌گویی که ایران در این تحولات دست دارد و با این کار، ما را به مداخله متهم می‌کنید؛ او از واژه «تَدَخُّل»، «interference» استفاده می‌کرد، من به او گفتم که برداشت شما درست است چراکه جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی ایران در منطقه نفوذ دارد که این نفوذ، بسیار عمیق است، با این حال، شما باید فرق نفوذ و دخالت را بررسی کرده و مورد توجه قرار دهید. نفوذ ما به دلایل مختلف فرهنگی، تاریخی، انقلابی و حمایت از ملت‌ها است و اتفاقاً یکی از دلایل نفوذ ما به‌دلیل عدم دخالت در امور کشورها است. شما ببینید در تحولات منطقه، آمریکایی‌ها از آن طرف می‌آمدند و با هواپیماهای خود عملیات انجام می‌دادند اما به صورت مداوم بیانیه صادر می‌کردند که جمهوری اسلامی ایران در امور عراق دخالت می‌کند. آمریکا که کل عراق را اشغال کرده بود، ایران را که به‌دنبال تأمین امنیت مرزهای خود بود را به دخالت در مسائل عراق متهم می‌کرد. به‌نظر می رسد نفوذ معنوی انقلاب اسلامی برای دشمنان ما قابل درک نیست؟ امیرعبداللهیان: باید قبول کنیم که امروز ما واقعاً در عرصه‌های مختلف نفوذ داریم و در عرصه تحولات 6 سال اخیر منطقه آن چیزی که جمهوری اسلامی ایران در منطقه از آن برخوردار بوده و هست، نفوذ معنوی این نظام است. به هر حال، این نفوذ معنوی ساده به دست نیامده و از شهدای هسته‌ای تا شهدای دفاع مقدس، انقلاب اسلامی تا شهدای مدافعین حرم و مدافعین حوزه مقاومت، ظرفیت و نفوذ ایجاد می‌کند. من وقتی سوریه، لبنان، عراق می‌روم، برخوردهای مردم این کشورها را می‌بینم، نفوذ نظام را به خوبی مشاهده می‌کنم چراکه آن‌ها همواره بین آنچه آمریکا برای آن‌ها صورت داده و آنچه ایران برای این کشورها انجام داده، مقایسه می‌کنند. نمونه مشهود این مقایسه‌ها در حوزه‌های ماموریتی شما چه بوده است؟ امیرعبداللهیان: مردم عراق همواره عنوان می‌کنند دستاورد آمریکا برای این کشور، اشغال بود و اگر درایت رهبران دینی، سیاسی و مرجعیت عراق نبود، مشخص نیست که امروز شرایط این کشور در چه وضعیتی قرار داشت. مردم این کشور امروز نگاه می‌کنند در حوزه‌هایی که عمران و آبادانی وجود دارد، پای ایران به چشم می‌خورد. از نگاه این مردم، در حالیکه عرب‌ها، غربی‌ها، آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها همه به‌دنبال تغییر وضعیت عراق بودند، جمهوری اسلامی ایران در کنار مردم این کشورها بود. وقتی موصل سقوط کرد و بغداد نیز در حال سقوط بود، ایران اجازه نداد این اتفاق صورت گیرد. در این اتفاقات، از شخص سردار سلیمانی تا ساختارهای نظامی امنیتی و ساختارهای سیاسی در اختیار ایران و مجموعه ظرفیت‌ها در خدمت مردم منطقه قرار گرفت، بدون اینکه تعرضی به حکومت‌ها داشته باشیم. همه این موارد، ظرفیت ویژه‌ای را برای ایران ایجاد کرد که امروز با وجود اینکه تصویرهای خشنی از وضعیت منطقه می‌بینیم، کشوری که از ابتدا، همه این تصویرها را نادرست دانست و تلاش کرد که این تصویرها متوقف شود و همه چیز در مسیر حل و فصل سیاسی قرار گیرد، جمهوری اسلامی ایران بود. زمانی که هیلاری کلینتون و سعودالفیصل می‌گفتند معارضه سوریه باید مسلح شود و پول هزینه کردند تا این اتفاق صورت گیرد، جمهوری اسلامی ایران از حل سیاسی صحبت کرد و این حل سیاسی به نفوذ و تصمیماتی که در چارچوب‌های کارشناسی کشور طی می‌شود، باز می‌گردد. این تصمیمات در شورای عالی امنیت ملی در حوزه‌های حساس مورد جمع‌بندی قرار می‌گیرد؛ از سوی دیگر نقش ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی در تصویب و تأیید نقطه‌نظرات کارشناسی در مقاطع بحرانی بسیار مهم است که ایشان با تجربه، درایت و لطف الهی که شامل حالشان می‌شود، این مسیر را هدایت کرده و پیش برده‌اند.