اقدامات دولت در منطقه موفقیت‌آمیز نبوده است

افکارنیوز: ثبت نام از متقاضیان نامزدی برای دوازدهمین دوره ریاست جمهوری آغاز شده و همین امر پای سیاسیون را به این عرصه باز کرده و حضور خیلی از افراد و چهره های سرشناس و نام آشنا در این بخش به چشم می خورد. حال اینکه با آغاز ثبت نام از نامزدهای انتخاباتی حال و هوا و فصل نو و جدیدی در کشور در حال رقم خوردن است و هریک از کاندیدهاتورها برای حضور هرچه قدرتمند تر در این عرصه و همایش سیاسی کشور و همان ماراتن انتخابات، خود را آماده برای رقابت سالم می کند تا افتخاری دیگر در سند ملی کشور به ثبت برسد. اولین سوالی که در ذهن مخاطب برای انتخاب رئیس جمهور و همان فرد اصلح شکل می گیرد تشریح کارکرد و اقدام رئیس جمهور دوره گذشته و خواسته هایش است. حجت الاسلام حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور فعلی، بر مسند ریاست جمهوری دولت یازدهم نشسته و به عنوان یکی از نامزدهای انتخاباتی دوره بعدی مطرح است . ایشان در 10 خرداد 92 در برنامه تلویزیونی انتخاب ایرانی در خصوص سیاست خارجه و ارتباط با کشورهای همسایه به تشریح مسائلی که جز برنامه های کاریش بود، پرداخت. در این حوزه بر تصحیح روابط و ایجاد رابطه صمیمانه با 15 کشور همسایه تاکید داشت چرا که این امر به امنیت ملی کمک می کند و در صورت عدم ارتباط درست یک تهدید ملی تلقی می شود. در همین خصوص و برای تشریح برنامه های سیاست خارجی این دولت با «حسن هانی زاده»، کارشناس مسائل خاورمیانه به گفتگو نشستیم و آنچه میخوانید ماحصل این گفتگو است. اقدامات دولت یازدهم در راستای شعار اینکه «باید روابط خود بویژه با کشورهای همسایه را تصحیح کنیم چراکه همسایگان مزیتهای فراوانی دارند و اولین کمربند امنیت ملی و یا خدای نکرده تهدید ملی خواهند بود، با همه آنها ارتباط صمیمانه برقرار کنیم» چه میزان این شعار دولت یازدهم عملی و محقق شد؟ اقدامات دولت یازدهم در طی نزدیک به 4 سال گذشته در بخش سیاست خارجی در دو محور سیاسی و منطقه ای قابل تجزیه و تحلیل است و تلاش دولت برای این بخش، تلاش قابل قبولی است که نتیجه و برون داد آن را می توان در مساله برجام و حل برخی مشکلات بین ایران و اروپا جستجو کرد و در یک جمله می توان اینگونه گفت، دولت در بخش سیاست خارجی ایران و اروپا خوب عمل کرده و توانسته خیلی از مخاطرات و تهدیدهای سیاسی را بخواباند در حالی که در منطقه شیوه کار خوبی را به کار نگرفته است. در بخش اول اقدامات دولت در بخش سیاست خارجه با اروپاست که خوشبختانه در طول سال­های اخیر و بعد از توافق برجام 130 هیئت بلند پایه کشورهای اروپایی و آسیای مرکزی در تهران حضور پیدا کردند. ماحصل این حضور منجر به انعقاد و امضای قراردادهای اقتصادی و سیاسی شد، که این بخش از تلاش برای ارتباط با اروپا با موفقیت همراه بوده است البته برجام را در چند بعد سیاسی و اقتصادی می توان تشریح کرد که بازهم متاسفانه دولت در بعد اقتصادی برجام نتوانست دستاوردهای خوبی را برای ملت به ارمغان بیاورد. چنانکه شاهد این مساله هستیم که کشورهای عضو 1+5 و بویژه کشور آمریکا علی رغم انجام و پایبندی ایران به تعهداتش و متوقف کردن خیلی از فعالیت­ها، به تعهدات خودشان عمل نکردند و همچنان به روند کاریشان همچون قبل از تفاهم ادامه می دهند که این امر مشکلات اقتصادی را به بار آورد که اگر در طی مدت باقیمانده دولت نتواند اقدام و فعالیتی در زمینه اقتصاد و بهبود بخشی آن انجام دهد، پیروزی اش در انتخابات دوره بعدی با مشکل مواجه خواهد بود. و در بخش دوم اقدامات دولت در منطقه را شامل می شود که متاسفانه اقدام و تلاش دولت در این بخش در منطقه موفقیت آمیز نبوده چرا که؛ ایران در مساله عراق و سوریه درگیر شده و در این بخش شاهد پیشی گرفتن کشورهای عرب منطقه از ایران هستیم چنانکه جریان سازی گسترده ای را علیه ایران به راه انداخته و شیوه های دفاعی را در منطقه اتخاذ کرده اند که در این بین نیز از تهاجم های عربستان سعودی علیه ایران نمی توان صرف نظر کرد و متاسفانه در این بخش از عملکرد خوب و مطلوب دولت در دستگاه دیپلماسی می توان نام برد. دولت یازدهم در منطقه و ارتباط با کشورهای همسایه چقدر توانست بر ثبات امنیت ملی و برقراری ارتباط خوب و صمیمانه با 15 کشور همسایه اقدام کند؟ ایران و دولت در حوزه منطقه ای به جز ارتباط با کشورهای عراق، لبنان و سوریه متاسفانه نتوانسته گام قابل قبولی بردارد و به بهبود روابط با برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس اقدام کند و متاسفانه مانور سیاسی ایران در منطقه محدود بوده است این امر درحالی شکل گرفته که ایران با کشورهای اروپایی توانسته فضای دلپذیرتری را ایجاد کند و با توجه به اقدامات فوق ایران باید در حوزه منطقه ای در غرب آسیا و آسیای مرکزی، بلوک بندی جدیدی را ایجاد کند تا بتواند به ارتباطات خوبی در منطقه دست یابد. دولت یازدهم در بخش سیاست خارجه و ارتباط با همسایگان چه نقاط قوت و چه نقاط ضعفی داشته است؟ از جمله نقاط قوت دولت یازدهم ایجاد ارتباط با کشورهای اروپایی، ایجاد فضای مناسب تعاملی و بهبود بخشی به فضای غبار آلود نسبت به گذشته، استفاده موثر از دستگاه دیپلماسی رسمی و رسانه ای، راه اندازی ایستگاه های پروازی از تهران به مقصد اروپا، حضور هیئت های بلند پایه کشورهای اروپایی در ایران و آزادسازی اموال بلوکه ایران می باشد و نقاط ضعف دولت به اعمال اقدامات ضعیف در منطقه اشاره دارد چراکه در پیشامد فاجعه منا در حج سال گذشته، عربستان توانست با برخی از کشورهای عضو شورای حکام خلیج فارس به صورت تهاجمی، رسانه ای و سیاسی فضایی ایجاد کند که به خوبی سیاست­ها را به سمت خودش جهت دهی و از این گردونه به خوبی عبور کند. اقدام دولت در تأثیرات پس از برجام در بخش سیاست خارجی چه کشورهای اروپایی و چه کشورهای منطقه را چگونه می بینید؟ سیاست خارجی و امنیت ملی کشور با بهبود فضای تعامل ارتباط مستقیم دارد تا آنجا که می تواند امنیت ملی و داخلی را پایدار نگه دارد. یکی از راه های برون داد از برجام این است که در حوزه امنیت ملی به حوزه آسیب پذیری کمتری دست پیدا کنیم، وضعیت انسجام بهتری پیدا کند و تهدید خارجی کمتر باشد که متاسفانه دولت یازدهم در بخش منطقه ای بخوبی نتوانست از فضا و بحران­های منطقه ای عبور و نسبت به حذف رقبای خود از صحنه اقدام کند. از دیدگاه شما برجام برای دولت و کابینه روحانی، اتفاق و اقدام خوبی تلقی می شود یا خیر؟ دولت اگر نتواند با پیگیری هایش برجام را در منطقه عملیاتی کند قطعا با چالش جدی مواجه خواهد بود چرا که متأسفانه دولت فعلی از تیم اقتصادی قوی و کارآمدی برخوردار نیست و نتوانسته در واقع از اقتصاد مقاومتی که همان اقتصاد داخلی است، به خوبی بهره گیرد و اگر دولت یازدهم نتواند تا 6 ماه آینده وضعیت بهبود و کنترل اقتصاد را ایجاد و نسبت به مهار تورم و حل مشکل و معظل بیکاری اقدام کند، پیروزی اش عرصه بعد پیروز نخواهد شد. با توجه به فاجعه منا که در حج سال گذشته اتفاق افتاد، عملکرد عربستان را در حج سال گذشته و امسال تشریح کنید؟ حقیقتا ایران در مساله حج سال گذشته و فاجعه منا در دستگاه دیپلماسی نتوانست شرایطی را علیه عربستان ایجاد کند و با سکوتی که در عرصه جهانی اختیار کرد قصد تغییر فضا را داشت تا عربستان را منزوی کند اما عربستان با سیاست عملی که از خود داشت همه چیز را به نفع خودش کرد. و در مراسم حج امسال نیز، عربستان از حضور زائران ایرانی در این مراسم سیاسی - دینی ممانعت کرد و امسال زائری از ایران به این سفر مشرف نخواهد شد در صورتیکه دولت در فاجعه سال گذشته می توانست خوب کار کند اما عربستان با دیپلماسی خوب عمل کرد و ابتکار عمل سیاسی از خود به خرج داد و با این اقدام همه امور را به دست خود گرفت.