سرویس سیاسی فردا- عراق پس از جنگ با ایران، با یک اقتصاد ویران و یک بدهی ۳۸۳ میلیارد دلاری رو به رو بود که بر اساس منابع مختلف، حدود ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار آن مربوط به هزینههای تهاجم به ایران بود (۱) .صدام معتقد بود که جنگ با ایران بیش از آنکه به سود عراق باشد به سود کشورهای حوزه خلیج فارس بوده و از این رو دولتهای عربی باید بدهیهای عراق را ببخشند.
علاوه بر این، عراق در پی آن بود که با کاهش تولید نفت، درآمد نفتی خود را افرایش دهد اما کویت پیشگام مخالفت با کاهش تولید در اوپک شده بود. این دلایل در کنار ادعای ارضی عراق بر تمامیت خاک کویت در نهایت منجر به آن شد تا عراق در ۱۱ مرداد ۱۳۶۹ با ۴۰ لشکر از مرزهای جنوب و جنوب غربی به کویت حمله کند و در عرض ۱۳ ساعت این کشور را اشغال نماید.
اشغال کویت با اعتراض جامعه جهانی رو به رو شد و سازمان ملل متحد تحریمهای سختی را علیه عراق به اجرا در آورد. ائتلافی با حضور آمریکا، انگلیس و ۲۰ کشور دیگر تشکیل شد و ۲۲ ماه پس از اشغال کویت، در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۶۹، لشکرکشی بیسابقه آمریکا به عراق آغاز شد. از عملیات حمله آمریکا به عراق در سال ۱۳۶۹ (۱۹۹۱ میلادی) به عنوان طوفان صحرا یاد میشود. این نبرد بنا بر گفته دانشنامه جنگ و صلح بزرگترین نبرد قرن بیستم پس از جنگ جهانی دوم از لحاظ تعداد تجهیزات و متحدان است. این حمله در تاریخ ۲۶ دیماه ۱۳۶۹ آغاز شد و ارتش صدام در بهمن ماه سال ۱۳۶۹ از کویت بیرون رانده شد و بخش جنوبی عراق را تا رود فرات اشغال گردید. مورخان این نبرد را بزرگترین نبرد قرن بیستم پس از جنگ جهانی دوم از لحاظ تعداد تجهیزات و متحدان دانستهاند.
۸۸/۰۰۰ تن بمب در ۱۱۰/۰۰۰ یورش هوایی
در جنگ نفت، آمریکا ۵۰/۰۰۰ موشک نظیر موشک تاماهاک کروز و راکت مجهز به اورانیوم تخلیه شده را به وسیله جنگندههای خود در بیش از ۱۱۰/۰۰۰ یورش هوایی بر سر عراق پرتاب نمود. هواپیماهای آمریکا بیش از ۸۸/۰۰۰ تن بمب یعنی ۷.۵ برابر بمبی که آمریکا بر روی هیروشیما پرتاب نمود، بر روی عراق ریختند. جنگندههای فیرچایلد ای-10 در حدود ۹۴۰/۰۰۰ گلوله ۳۰ میلیمتری اورانیوم تخلیه شده را به سمت عراقیها شلیک کردند.
در جنگ نفت بیش از ۱۰۰ هزار نفر از سربازان عراقی کشته و ۸۵/۰۰۰ از آنان اسیر شدند. طبق آمار ژانویه ۱۹۹۲، تعداد ۹۰ هزار نفر از ۳۰۰/۰۰۰ نفر سرباز مجروح عراقی، بعد از مدتی، جان خود را از دست دادند.
عراق براساس توافقنامهٔ آتشبس قبول کرد که همهٔ جنگافزارهای شیمیایی و بیولوژیک خود را از بین برده و به بازرسان سازمان ملل اجازهٔ بازرسی از پایگاههای خود را بدهد. تحریم تجاری سازمان ملل تا زمانی که عراق تمامی شروط را اجرا نکرده بود باقی میماند.
مرگ کودکان، نتیجه تحریم
تحریمهای سازمان ملل که به دلیل حملهٔ عراق به کویت وضع شده بودند و از صادرات نفت عراق نیز جلوگیری میکردند، همچنان بر جای خود باقیماندند. این تحریمها موجب سختی اوضاع زندگی و نابودی اقتصاد و زیربنای عراق شدند. تنها، قاچاق کالا در مرز سوریه و کمکهای انسانی باعث بهبود نسبی این بحران میشد. سازمانهای بینالمللی مانند یونیسف و بهداشت جهانی WHO) تخمین میزنند که این تحریمها بین ۵۰۰٬۰۰۰ تا ۲/۱ میلیون مرگ در پی داشتهاند. سازمان ملل در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۷۵ (۱۹۹۶) به دولت عراق اجازه داد تا مقدار محدودی از نفت خود را در ازای دریافت غذا و دارو به فروش برساند. درآمد محدودی که از بابت برنامهٔ نفت در برابر غذای سازمان ملل متحد بدست میآمد به عراق جاری شد.
مرض جنگ خلیج
در طول جنگ نفت، ۹۰/۰۰۰ نفر از نیروهای آمریکایی مبتلا به علائم مشخصه مرض جنگ خلیج شدهاند. البته باید اضافه نمود که این علائم بعد از گذشت سالها، بروز خواهد نمود. حال اگر تا سال ۱۹۹۷ ، ۹۰/۰۰۰ نفر از سربازان آمریکایی مبتلا به عوارض ناشی از اورانیوم شدهاند پس چند درصد از مردم عراق که مستقیما و بدون استفاده از هیچ نوع حفاظی در معرض و زیر موشکها و گلولههای محتوی اورانیوم تخلیه شده آمریکایی قرار داشتهاند، باید به این عوارض مبتلا شده و یا در آینده مبتلا شوند؟
بیماریها و علائم مشخصه در سربازان آمریکایی و مردم عراق شباهت زیادی به یکدیگر دارد. به طور مثال سرباز آمریکایی بعد از شرکت در جنگ نفت به آمریکا آمده و بچهدار شده است. بچه او ناقصالخلقه و به جای دو دست در دو طرف کتف، پنج انگشت دارد. دقیقا همین نقص را در بچههای عراقی که اولیاء آنها در معرض اورانیوم بودهاند مشاهده خواهید نمود.
جنگ، فرصتی برای خلاصی از زبالههای اتمی
جنگ نفت در حقیقت یک جنگ اتمی بوده است. وزارت دفاع آمریکا، (از ۵۰ سال قبل تا کنون) بیش از پانصد میلیون کیلوگرم اورانیوم تخلیه شده (زباله اتمی) را در انبارهای خود انباشته است. شعبه اصلاح زیست محیطی وزارت انرژی آمریکا این مواد سمی را به کشورهای دیگری انتقال داده است تا به عنوان یک بازیافت از آن در تولید سلاح استفاده نمایند.
اورانیوم تخلیه شده، از مواد اتمی رادیواکتیو میباشد و بسیار سمی است. این مواد در موقع اصابت به سرعت سوخته و به ذرات کوچک معلق در هوا تبدیل میشود که دهها مایل را سیر نموده و از طریق استشاق وارد ریه و دیگر اعضای بدن انسان میشود. این ذرات هوا، خاک و آب را نیز آلوده نماید. مؤسسه سیاست محیط زیستی ارتش آمریکا در یک گزارش خود مینویسد: «اورانیوم تخلیه شدهای که وارد بدن شده، توان آن را خواهد داشت که نتایج طبی(اختلالات جسمی) قابل توجهی را ایجاد نماید. خطر مربوط به وجود اورانیوم تخلیه شده در بدن، هم شیمیایی است و هم رادیواکتیوی».
این ماده رادیواکتیوی باعث مرگ سلول، تغییرات ژنتیکی(ناقصالعضو شدن) و سرطانهای گوناگون میگردد. اکنون افراد زیادی در بعضی از مناطق عراق دارای فرزندان ناقص الخلقه شدهاند و به این علت بعضی از عراقیها ازدواج نمیکنند. وجود اورانیوم تخلیه شده در آب و خاک و هوا، به محصولات کشاورزی نیز صدماتی وارد مینماید. در بعضی از نقاط عراق به علت بمبارانهای مختلف آمریکا، وجود ۱۴ نوع آفت محصول مشاهده گردیده است. در حال حاضر، آمریکا سلاح مجهز به مواد رادیواکتیو را در رده سلاح متعارف قرار داده و آمریکا و ناتو از آن در نقاط مختلف دنیا از جمله بوسنی، سومالیا و هایتی استفاده نمودهاند.
تجارت کودکان، سوغات آمریکا برای مردم عراق
طبق گزارش روزنامه انگلیسی گاردین (guardian)، در سال های تجاوز آمریکا به عراق بیش از ۱۵۰ کودک عراقی با قیمتهای متفاوتی بین ۲۸۶ دلار و ۵۷۲۰ دلار در بازارهای سیاه به فروش رسیده است. البته این روزنامه تصریح می کند که دستیابی به آمار واقعی در این زمینه بسیار مشکل است، اما چیزی که میتوان گفت این است که تجارت کودکان از سال ۲۰۰۵ میلادی به میزان بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.
بزرگراه مرگ
یکشنبه ۲۴ فوریه ۱۹۹۱ ، نیروهای متحد آمریکا از زمین ، دریا و هوا حمله ای را علیه رژیم صدام آغاز کردند که چند ماه قبل از آن کویت را اشغال کرده بود ، صدام ۲۶ فوریه اعلام کرد نیروهایش را از کویت خارج میسازد ولی همچنان قطعنامه های شورای امنیت علیه عراق را نپذیرفت ، در حالی که تانکها ، وسایل نقلیه زرهی و کامیون های عراقی در جاده ای که شمال کویت را به جنوب عراق در بصره متصل میساخت در حال حرکت بودند این جاده توسط نیروهای متحد آمریکا بمباران شد که به کشته شدن صدها سرباز عراقی منتهی شد ، تصاویری که از این جاده توسط عکاسان گرفته شد این جاده را به جاده مرگ مشهور ساخت و زمینه ساز فشار گسترده بر زمامداران کاخ سفید شد که دست به جنایات گسترده ای در عراق زده بودند. گفته می شود این تصاویر زمینه ساز عقب نشینی جرج بوش پدر از ادامه جنگ شد .
شکنجه و آزار زندانیان ابوغریب
در سال ۲۰۰۴، مجموعهای از تصاویر شکنجه زندانبانان آمریکایی زندان ابوغریب بغداد، بر روی اینترنت قرار گرفت و به سرعت پخش شد. انتشار این تصاویر به شدت به وجهه سیاسی و حقوق بشری ایالات متحده آمریکا در جهان لطمه وارد کرد.رسوایی این جنایتها ۱۸ آوریل سال ۲۰۰۴ از برنامه معروف تلویزیونی ۶۰ دقیقه که از شبکه SBS آمریکا تحت عنوان شکنجه در زندانهای عراق؛ نمونه زندان ابوغریب پخش شد.
ژنرال آنتونیو تاگوبا مسئول تحقیق در پرونده زندان ابوغریب در یکی از گزارشهایش مینویسد: «طی ماههای اكتبر تا دسامبر سال ۲۰۰۴ ارتش آمریكا شكنجههای جنونآمیز و وحشیانه و هولناكی مرتكب شد؛ و یكی از مقامات آمریكایی در تحلیل این شكنجهها و كسانی كه دست به آنها زده بودند، گفت كه بیشك این بربرها و متوحشها (خطاب به نظامیان آمریكایی) زندانیان عراقی را حیواناتی میپنداشته كه شایستگی ندارند، با آنها برخوردی انسانی داشت.»
بانوی 21 ساله سرجوخه «ليندی اينگلند» كه عكس او در حال كشيدن يک زندانی عراقی با طناب روی زمين در رسانه ها چاپ شده بود به تلويزيون كلرادو گفت كه در ابوغريب به دستور بالا شكنجه می دادند. وی می گوید به آنان گفته شده بود كه در آستانه کار تحقيق، وضعيت را برای زندانيان به صورت جهنم در آوريد تا هنگام بازجويی اعتراف كنند. لیندی اینگلند می گوید: «ما می دانستيم كه برای يک عرب و مسلمان، گرفتن عكس در حال برهنه بودن چقدر گران تمام می شود. اين عكس ها برای ارعاب در بازجويی بود.»
منابع: حضور - بهار ۱۳۷۱، شماره ۴ - نگاهی دیگر به بحران جنگ خلیج فارس
آمریکا بدون نقاب- سید هاشم میرلوحی- انتشارات کیهان- تهران: ۱۳۸۹
پینوشت:
۱- این بدهی بر اساس تحقیقات مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی واشنگتن محاسبه شده و شامل تعهدات مالی دولت سرنگون شده صدام نظیر قراردادهای ناتمام، تاوانهای جنگی و بدهی های خارجی است.
دیدگاه تان را بنویسید