برنامه ها و اقدامات وزیر پیشنهادی ارتباطات

سید ستار هاشمی؛ وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری ارتباطات دولت چهاردهم برنامه خود را برای مدیریت این وزارتخانه منتشر کرد.

این برنامه به شرح ذیل است:

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به عنوان متولی و سیاستگذار در زمینه توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در چارچوب سیاست‌های کلی نظام، می‌بایست برنامه راهبردی مشخصی در این حوزه، به منظور رفع چالش‌های موجود و همگام‌سازی رشد و توسعه کشور با تحولات جهانی داشته باشد. همچنین یک برنامه‌ای عملیاتی که با استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌های داخلی اعم از بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان، در تمامی ارکان نظام جاری و ساری گردد و علاوه بر بهبود و ارتقای شاخص‌های مهم توسعه دیجیتال در سطح بین‌الملل بهبود جای گاه کشور در منطقه، امکان بهرهمندی از خدمات دیجیتال و فناورانه را برای تمامی جامعه میسر سازد.

برنامه حاضر با راهبرد کلی توسعه فناوری، پیشران اقتصاد دیجیتال و دولت هوشمند و مبتنی بر اهداف کلی برنامه هفتم پیشرفت برای پاسخ به مطالبات عمومی و رفع چالش‌های موجود در 6 سرفصل توسعه ارتباطات و شبکه ملی اطلاعات، توسعه دولت هوشمند و کاربردی‌سازی فناوری‌های نوین (مانند هوش مصنوعی) در صنایع مختلف، توسعه اقتصاد دیجیتال، حمایت از توسعه محتوا و خدمات محتوایی در فضای مجازی، توسعه صنعت فضایی و توسعه پست هوشمند تهیه شده است که در ادامه به تفصیل ارائه می‌شود.

1- توسعه ارتباطات و شبکه ملی اطلاعات

با پیشرفت فناوری و افزایش نیاز به ارتباطات سریع و مطمئن، توسعه زیرساخت‌های ارتباطی به یکی از اولویت‌های اصلی در کشور تبدیل شده است. توسعه شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر فیبر نوری و شبکه‌های نسل جدید ارتباطی مانند G، 5 مقابله با تحریم‌های ارتباطی، و ارتقای شاخص‌های ارتباطی، از جمله گام‌های ضروری برای تحقق این هدف هستند. در واقع هدف از این برنامه‌ها، بهبود دسترسی آحاد جامعه به خدمات الکترونیکی و فضای مجازی، ایجاد عدالت ارتباطی، و حضور فعال در تعاملات بین‌المللی است.

اقدامات

• توسعه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر فیبر نوری (بند الف ماده 65 برنامه هفتم) و فراهم‌سازی اتصال و دسترسی پرسرعت و کمک به توسعه خدمات و محتوا با استفاده حداکثری از تجهیزات بومی

• راه‌اندازی صندوق توسعه شبکه تار (فیبر) نوری (بند ب ماده 66 برنامه هفتم) تأسیس صندوق توسعه شبکه فیبر نوری و جذب منابع مالی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی با تدوین مقررات مناسب به توسعه این شبکه و افزایش مشترکین فیبر نوری کمک خواهد نمود.

• توسعه شبکه ارتباطات همراه از طریق نسل جدید ارتباطی G 5 مقابله با تحریم‌های ارتباطی، مدیریت بهینه و استفاده از کلیه ظرفیت‌های طیف فرکانسی

• ارتقاء شاخص سرانه سرعت اتصال شبکه جهانی اینترنت و شبکه ملی اطلاعات

• راه‌اندازی مراکز قطب نگهداری، تبادل ترافیک و پردازش داده‌های بین‌المللی برای صادرات خدمات و افزایش

دسترسی مشتریان خارج بین‌الملل

• حضور فعال و مؤثر در تعاملات بین‌المللی در حوزه حکمرانی اینترنت (مانند نشانی IP، و نام‌های دامنه) و حوزه فضایی

• ارتقاء کمی و کیفی و تسهیل دسترسی آحاد جامعه به خدمات الکترونیکی و فضای مجازی و ایجاد عدالت ارتباطی در کشور

• هم افزایی با سایر وزارتخانه مانند نیرو جهت تأمین برق پایدار برای برنامه‌ها، وزارت راه و شهرسازی، منابع طبیعی، شهرداری‌ها و استانداری‌ها برای توسعه فیبر، احداث‌ایستگاه‌های مخابراتی و اجرای بهینه برنامه‌ها در کشور

ایجاد دسترسی عموم مردم در بستر شبکه ملی اطلاعات

2- توسعه دولت هوشمند و کاربردی‌سازی فناوری‌های نوین (مانند هوش مصنوعی) در صنایع مختلف

با پیشرفت فناوری‌های نوین و افزایش نیاز به خدمات دولتی کارآمد، ارزان و به موقع، توسعه دولت هوشمند و کاربردیسازی فناوری‌های نوینی همچون هوش مصنوعی، در صنایع مختلف اهمیت ویژه‌ای دارد. این اقدامات می‌تواند به بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها، افزایش شفافیت و ارائه خدمات بهتر به شهروندان کمک کند.

اقدامات

• تدوین طرح تحول دولت هوشمند و ایجاد، تقویت و استقرار دولت هوشمند

• ایجاد، تقویت و استقرار زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند و اتصال مراکز داده دستگاه‌های اجرایی به زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند (تبصره 1 بند الف ماده 107 برنامه هفتم)

• پیگیری و پایش روند اجرای برنامه ملی توسعه هوش مصنوعی (بند ج ماده 65 برنامه هفتم)

• طراحی و راهبری سامانه‌های مشترک و حذف سامانه‌های موازی دستگاه‌های اجرایی

• ارتقای شاخص‌های ملی و بین‌المللی توسعه دولت الکترونیک در کشور

• جایگزینی استعلام‌های الکترونیک آنلاین و آنی به جای کاغذی

• حذف بروکراسی اداری، کاغذبازی و مراجعه حضوری به ادارات

• تقویت همکاری‌های بین دستگاه‌های اجرایی، ایجاد کارگروه‌های مشترک و طراحی و اجرای خدمات دولت هوشمند جهت ارائه خدمات الکترونیکی به کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی

• توسعه توان پردازشی، ذخیره‌سازی و زیرساخت‌های نرم و سخت هوش مصنوعی

• کمک به توسعه کاربرد‌های هوش مصنوعی در صنایع و کشاورزی

• افزایش آمادگی اجرا، و ساماندهی و توسعه فناوری‌های نوظهور مانند کلانداده‌ها، اینترنت‌اشیاء، زنجیره بلوکی، هوش مصنوعی و علوم داده، و پردازش کوانتومی

• ارتقاء حریم خصوصی در فضای مجازی وتقویت امنیت زیرساختها‌ی سایبری

• توسعه بومی و محلی شهر هوشمند در استان‌های کشور شامل سامانه‌های ترافیک، زیرساخت و خدمات شهری، تدارکات و پشتیبانی

• تعامل سازنده با مرکز ملی و شورای عالی فضای مجازی و تقویت جایگاه تنظیم‌گری و حکمرانی فناوری اطلاعات و ارتباطات و برقراری تناسب بین مسئولیت‌ها و اختیارات وزارتخانه

• تقویت مرکز ملی تبادل اطلاعات کشور و زیرساخت‌های تعامل الکترونیک دستگاه‌های اجرایی

• ارتقاء امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و افزایش پایداری و تابآوری در مقابل تهدیدات و افزایش ضریب پایداری و امنیت ارتباطات از لایه زیرساخت تا لایه سرویس

• جلوگیری از وقوع جرایم مرتبط با سیم کارت‌های تلفن همراه

• تقویت توان نظارتی و حمایتی وزارت ارتباطات و کمک به دستگاه‌های اجرایی در برنامه‌ریزی و اجرای تدابیر امنیت سایبری

• شایسته سالاری و صلاحیت حرفه‌ای مدیران حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات

• ارتقای وضعیت معیشتی کارکنان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

3- توسعه اقتصاد دیجیتال

در عصر دیجیتال، توسعه اقتصاد مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، بهعنوان یکی از اصلی‌ترین محرک‌های رشد اقتصادی و اجتماعی شناخته می‌شود. با در نظر گرفتن سند راهبردی فضای مجازی و سند نظام اقتصاد دیجیتال، که گام بزرگی به سوی تقویت اقتصاد دیجیتال است، راهبرد‌های ذیل با هدف تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز، افزایش سهم تولید و صادرات کالا‌ها و خدمات دیجیتال و حمایت از نوآوری و کارآفرینی در حوزه ICT تدوین شده‌اند.

اقدامات

• تدوین سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی و سند نظام اقتصاد رقومی (دیجیتال) با محوریت مردمی‌سازی اقتصاد دیجیتال (بند الف ماده 66 برنامه هفتم)

• تأمین زیرساخت‌های توسعه اقتصاد دیجیتال اعم از ارتباطی و اطلاعاتی (ابری)، ذخیره‌سازی و پردازش سریع (بند پ ماده 66 برنامه هفتم پیشرفت)

• برنامه توسعه کسب و کار‌های مبتنی بر ارتباطات و فناوری اطلاعات (جزء 1 بند الف ماده 6 برنامه هفتم) و هوش مصنوعی

• ایجاد سکوی ملی شبکه توزیع کالا و محصولات (اعم از صنعتی، کشاورزی و تجارت الکترونیک) (جزء 5 بند د ماده 48 برنامه هفتم)

• راه‌اندازی شرکت ارتباطات بین‌الملل (بند ث ماده 65 برنامه هفتم)

• افزایش سهم تولید و عرضه کالا‌ها و خدمات دیجیتال از تولید ناخالص داخلی

• افزایش سهم ایران از انتقال (ترانزیت) پهنای باند بین‌الملل و مشارکت در اجرا و پیاده‌سازی و مالکیت کابل‌های بین‌المللی (زمینی و دریایی) با مشارکت کشورها‌ی همسایه و دارندگان محتوا در سطح بین‌الملل به نظور ارتقاء حداکثری نقش و بازی‌گری کشور در حوزه ترانزیت داده

• افزایش سهم ایران از اقتصادو کاربرد‌های فضاپایه و دارایی‌های مولد فضایی

• توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات

• افزایش صادرات خدمات نرمافزاری، سخت‌افزاری و هوش مصنوعی

• به کارگیری فناوری‌های نوین پولی و مالی در فضای مجازی (بانک، بیمه، اوراق و پرداخت)

• توسعه نظام دیپلماسی فضای مجازی

• توسعه نظام سرگرمی، بازی و غنابخشی به اوقات فراغت در فضای مجازی

• اجرای نظام‌های حمایتی از مشاغل فضای مجازی و کمک به اشتغالزایی و ایجاد فرصت‌های شغلی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و کمک به جذب و نگهداشت ومهاجرت معکوس نخبگان و متخصصین این حوزه

• صدور پروانه اپراتور‌های خدمات هوشمند، تعرفه‌گذاری و تنظیمگری خدمات

• حمایت از فروشگاه‌های مجازی و خرده فروشی الکترونیکی و کمک به افزایش سهم آن از کل بازار خرده فروشی کشور

• حمایت از شکل‌گیری وتوسعه سکو‌های خدمات فضای مجازی

• افزایش دسترسی کسب و کار‌های دیجیتال به داده‌ها و واسطه‌ی برنامه‌نویسی (API (جهت ایجاد نوآوری و ارائه خدمات دیجیتال شهری

• هدفمند کردن شرکت‌های نوآور و خلاق در راستای نیازها‌ی بروز حوزه ارتباطات و حمایت از این شرکت‌ها

• جذب سرمایه و حمایت از شرکت‌های نوآور و دانش بنیان

• راه‌اندازی بورس تخصصی و تسهیل پذیرش شرکت‌های دیجیتال در بازار اوراق، و پذیرش دارایی‌های نامشهود شرکت‌های دیجیتال از طریق تنظیمگری، مشوق‌های مالیاتی و جذب سرمایه‌گذاری

• حمایت از سکو‌های با محور توسعه اشتغال و زیستبوم تخصصی کارآفرینی و اشتغالزایی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات

• امکان استعلام برخط و صلاحیت و اهلیت معاملاتی اشخاص برای سکو‌های بخش خصوصی

• استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و مجموعه‌های دانشبنیان در تصمیمسازیهاو اجرای برنامه‌ها

• مقررات زدایی و فراهم ساختن زیرساخت‌های حقوقی و اجرایی توسعه اقتصاد دیجیتال

• جلب مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی با اولویت مناطق ویژه اقتصادی

• استعدادسنجی، آموزش و تربیت نیروی ماهر متناسب با نیاز و ظرفیت بازار اقتصاد دیجیتال با روش‌های مختلف نوین و زودبازده و نزدیکتر شدن فضای تحقیق و توسعه ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات دانشگاهی به فضای اجرایی

• اصلاح شیوه فیلترینگ در کشور از طریق اصلاح مقررات و شیوه مداخلات، کنترل‌های پسینی، گفتمان‌سازی در سطوح نخبگانی و آحاد مردم، ایجاد وفاق ملی بین گروه‌های مرجع، مذاکرات بین‌المللی، مبتنی بر اقتصاد دیجیتال

• واقعی‌سازی تعرفه خدمات بخش متناسب با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده و قیمت تمام شده

• تدوین و پیشنهاد نیاز‌های تقنینی و لوایح لازم به عنوان زیرساخت حقوقی توسعه اقتصاد دیجیتال

• تقویت توان نظارتی و حمایتی وزارت ارتباطات و کمک به دستگاه‌های اجرایی در برنامه‌ریزی و اجرای تدابیر امنیت سایبری

• شایسته سالاری و صلاحیت حرفه‌ای مدیران حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات

• ارتقای وضعیت معیشتی کارکنان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

4- حمایت از توسعه محتوا و خدمات محتوایی در فضای مجازی

تولید و توسعه محتوای بومی و خدمات محتوایی در فضای مجازی، نقش حیاتی در ارتقای فرهنگ، اقتصاد و هویت ملی دارد. دولت با حمایت از توسعه زیرساخت‌های فناورانه بومی و ارتقای سواد فضای مجازی می‌تواند به دنبال ایجاد یک فضای مجازی مفید و ایمن برای تمامی اقشار جامعه باشد. راهبرد‌های اشاره شده، با هدف تأمین زیرساخت‌های لازم، تدوین سیاست‌های حفاظت از داده‌های شخصی و توسعه اقتصاد مبتنی بر تولید محتوا تدوین شده‌اند.

اقدامات

• حمایت از تولید محتوا‌ها و خدمات بومی در فضای مجازی

• کمک به توسعه نظام‌های رسانه‌ای فضای مجازی

• تأمین و توسعه زیرساخت‌های فناورانه خط و زبان فارسی در فضای مجازی

• ترویج و ارتقای سواد فضای مجازی

• توسعه فضای مجازی مفید و ایمن برای کودک و خانواده

• تدوین سند سیاست‌ها و الزامات حفاظت و حمایت از داده‌های شخصی (تبصره بند ج ماده 66 برنامه هفتم)

• ایجاد زیرساخت نظارت مردمی بر قیمت و کیفیت محتوا و خدمات دیجیتال

• توسعه اقتصاد تولید محتوا و ایجاد الگو‌های اقتصادی جدید از طریق تسهیم درآمد بین تولیدکننده، توزیع‌کننده، ذخیره‌کننده و پردازشگر به منظور تشویق تولید محتوا‌های بومی

5- توسعه صنعت فضایی

صنعت فضایی به عنوان یکی از مهمترین شاخه‌های فناوری پیشرفته، نقشی کلیدی در توسعه علمی، اقتصادی و امنیتی کشور‌ها دارد. هدف از تدوین و اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های کلان در بخش فضایی، ارتقای جایگاه کشور در این حوزه استراتژیک است. در راهبرد‌های زیر افزایش تعداد سامانه‌های فضایی، ارتقای فناوری‌های ماهواره‌ای و بهره‌برداری اقتصادی از خدمات فضایی دنبال خواهد شد.

اقدامات

• اجرای برنامه‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌های کلان بخش فضایی کشور (ماده 67 برنامه هفتم) و اهداف سند 10 ساله فضایی کشور

• افزایش تعداد سامانه‌های فضایی و ماهواره‌های پرتابی به فضا

• توسعه زیرساخت‌های آزمایشگاه‌ی فضایی

• تثبیت ماهواره‌های سبک در مدار لایه لئو

• افزایش سطح پوشش ماهواره‌ای و تثبیت ماهواره‌های سنگین وزن در مدار لایه ژئو

• راه‌اندازی پایگاه‌های ملی پرتابه‌ای فضایی و‌ ایستگاه‌های زمینی بهره‌برداری از داده‌های فضایی و توسعه پرتابگر

• توسعه خدمات فضاپایه در صنایع مختلف، اقتصادی نمودن خدمات فضایی و توسعه اشتغال بخش فضایی

• کاربری منظومه‌های ماهوار‌های در فضای مجازی

• توجه به جایگاه بخش خصوصی به منظور مشارکت و سرمایه‌گذاری این بخش در صنعت فضایی کشور

• توسعه زیرساخت داده‌های محلی برای پایش، پیش‌بینی و مقابله با رویداد‌های اقلیم فضایی

• توسعه شبکه اقتصاد دانش بنیان صنعت فضایی کشور با تخصیص منابع و همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری

• سنجش از راه دور با دقت بالا

6- توسعه پست هوشمند

در دنیای امروز که فناوری و دیجیتال‌سازی به سرعت در حال پیشرفت هستند، نقش خدمات پستی به عنوان یکی از زیرساخت‌های حیاتی برای توسعه کسب و کار‌های اینترنتی بیش از پیش اهمیت یافته است. از این رو تبدیل شرکت ملی پست ایران به یک نهاد پیشران در زمینه توسعه کسب و کار‌های اینترنتی و اتصال و یکپارچه‌سازی شرکت پست به عنوان اپراتور تحویل فیزیکی کالا به زنجیره ارزش اقتصاد دیجیتال از طریق دیجیتالی کردن بسیاری از فرآیند‌ها، افزایش کارایی و کیفیت خدمات پستی یکی از اهداف اصلی خواهد بود.

اقدامات

• نوسازی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و بهره‌گیری از ابزار‌های نوین (مانند ربات‌ها برای مرتب‌سازی و تجزیه‌گری، صندوق‌ها و انبار‌های هوشمند و پهپادها) در امور پستی

• توسعه ظرفیت حمل و نقل ترکیبی و خدمات سکویی با مشارکت بخش خصوصی

• جذب سرمایه در خدمات نوین پستی

• برقراری همکاری‌های استراتژیک با شرکت‌های خصوصی و بین‌المللی برای بهبود کیفیت و تنوع خدمات پستی

• بهره‌برداری از ظرفیت‌های مشترک بین اپراتور‌های تلفن همراه و شرکت ملی پست برای ارتقای جایگاه پست در توسعه کسب و کار‌ها و ارائه خدمات نوین

• توسعه خدمات مالی داخلی و بین‌المللی توسط پست بانک

• سرمایه‌گذاری پست بانک در حمایت از کسب و کار‌های دیجیتالی خرد

• تأمین مالی طرح‌ها و برنامه‌های کلان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و اقتصاد دیجیتال توسط پست بانک

تسنیم