هنوز هم از انبوه عبرت‌های برجام درس نگرفتید؟

حسن بهشتی‌پور از طرفداران برجام می‌گوید: توافق موقت با آمریکا فقط مسکّن است و تا زمانی که تحریم‌ها وجود دارد، هر توافقی دچار مشکل است.

وی به روزنامه آرمان گفت: گزارشی که آقای گروسی برای جلسه شورای حکام تنظیم کرده، ایران ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده 60 درصد خود را به 121 کیلو و ششصد گرم رسانده است در مقایسه با گزارش قبلی آقای گروسی، ایران 7 کیلو و پانصد گرم تولید اورانیوم شصت درصد خود را افزایش داده است. این مقدار در مقایسه سه ماه قبل کاهش سرعت غنی‌‌سازی

60 درصد را نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد که ایران با چنین اقدامی می‌خواهد حسن‌نیت خودش را به طرف مقابل نشان دهد و بگوید که به شرط اقدام متقابل و متناسب طرف مذاکره می‌تواند در این مسیر گام‌های بیشتری بردارد. اقدام دیگری که طبق گزارش آقای گروسی آن‌طور که در رسانه‌هایی مثل رویترز و آسوشیتدپرس منعکس شده، رقیق‌‌سازی 6 کیلو و چهارصد گرم از ذخایر اورانیوم 60 درصد از سوی ایران است و این نیز گام دیگری است که ایران برای اعتماد‌سازی و اثبات حسن‌نیت خودش برداشته است و طبیعتاً باز منتظر اقدام متقابل طرف مذاکره‌کننده است

وی افزود: باید دید که مذاکرات به چه سمت و سویی می‌رود و آیا به نتیجه می‌رسد یا نه؟ و اینکه آیا میان این اقدام و تبادل زندانیان و آزادی برخی منابع ارزی مسدود شده ایران در برخی کشورها ارتباطی با این موضوع دارد یا ندارد؟ من معتقدم که این مسائل با همدیگر ارتباط دارند. مذاکرات به صورت محرمانه و غیرمستقیم در حال انجام است. خبرهای این مذاکرات هم به صورتی کاملا قطره چکانی منتشر می‌شود و دلیل این موضوع هم ترس از فضا‌سازی خبری توسط طرف مقابل و شکست مذاکرات است. حتی در درز کلیات مذاکرات هم حساسیت‌هایی وجود دارد چه برسد به جزئیات. ولیکن افکار عمومی به هر صورت نیازمند برخی شفاف‌سازی‌ها در این خصوص است.

بهشتی‌پور افزود: مادامی که تحریم‌ها وجود دارد، هر توافقی دچار مشکل است و مسئله تحریم‌ها باید در مذاکره مستقیم ایران و آمریکا حل و فصل شود. به اضافه اینکه آمریکا تا زمانی که تحریم‌ها را اثربخش بداند بعید است از آنها دست بکشد. واشنگتن ممکن است بخشی از تحریم‌ها را لغو کند اما به سادگی حاضر نمی‌شود این ابزار مؤثر خود را کنار بگذارد.

وی گفت: رئیسی معتقد بود که نباید روند مذاکرات را به سفره مردم

گره بزنیم که با گذشت زمان مشخص شد این برداشت  کارشناسی شده نبود. بحث این است که بازار و اقتصاد به طور طبیعی نسبت به مذاکراتی که در جریان بود واکنش نشان می‌داد و اگر موفقیتی در مذاکرات بود واکنش مثبت داشت و اگر بن‌بستی وجود داشت واکنش‌ها منفی بود. عضویت ایران در بریکس که بسیار برای آن تبلیغ شد بدون برداشتن تحریم‌ها، این عضویت‌ها تاثیر مثبت آنچنانی در اقتصاد ندارد. بنابراین اخبار مربوط به مذاکرات و استفاده از عناوین مربوط به مذاکره نوعی خبردرمانی است.

بهشتی‌پور اظهار کرد: «بهترین و منطقی‌ترین راه این است که ما مستقیما با خود آمریکا وارد مذاکره شویم که هم توان هسته‌ای خودمان را بالا ببریم و هم توان اقتصادی. افرادی که مسئولیت مذاکرات را بر عهده ‌دارند، مدت‌ها مبلغ این بودند که برجام توافقی ناقص است و اسم مذاکرات خودشان را مذاکرات برای رفع تحریم‌ها گذاشته‌اند. من معتقدم که اسم‌ها چندان اهمیتی ندارند، بلکه نتیجه مهم است. باید یک تعیین تکلیف اساسی و پایدار در مورد پرونده هسته‌ای ایران و مناسبات بین‌المللی اقتصادی و تجاری ایران انجام شود.

در مورد توافق احتمالی با غرب در مورد پرونده هسته‌ای ایران، چیزی که چندان اهمیت ندارد، اسم توافق است. برجام یا توافق رفع تحریم‌ها یا هر اسم جدیدی که برای آن انتخاب شود، زیاد مهم نیست. مهم محتوای توافق است. در حال حاضر آن‌گونه که می‌توان از عملکرد دولت سیزدهم برداشت کرد نه دولت سیزدهم چندان تمایلی به احیای برجام دارد و نه طرف آمریکایی برجام ۲۰۱۵ را می‌پسندد و چیزی فراتر از برجام یا به قولی برجام پلاس می‌خواهند. توافق موقت نمی‌تواند اقتصاد ایران را سامان دهد. چنین توافقی می‌تواند به شکل یک داروی مسکن عمل کند، اما نمی‌تواند مشکل را اساسا حل کند».

درباره این اظهارات گفتنی است؛ اولا ادعا می‌شد برجام توافقی دائمی و پایدار است و تمام تحریم‌ها یک‌جا و بدون بازگشت لغو خواهد شد. اما دیدیم که ظرف مدت کوتاهی توسط طرف آمریکایی از حیّز انتفاع ساقط شد؛ چه توسط دولت ترامپ و چه قبل از آن توسط دولت اوباما.

ثانیا توافق فعلی که در حال اجراست -مگر این که آمریکا مجددا دبه کند- ارتباطی با موضوع غنی‌‌سازی ندارد و ناظر بر مبادله زندانیان و آزادی پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی است. ضمنا قرار است پایا پا و نقد در برابر نقد باشد و نه نقد/ نسیه مانند کلاهبرداری بزرگی که آمریکا در برجام کرد.

ثالثا آقای ظریف و تیمش بارها مستقیما با تیم آمریکا مذاکره کردند اما آن مذاکرات مفصل در حالی که از سوی طرف ایرانی تحسین می‌شد(امضای کری تضمین است و...) مانع از خدعه و خیانت آمریکایی‌ها و طلبکاری و باج‌خواهی بیشتر در قالب گروکشی برای برجام 2 و 3 نشد. با این وجود عجیب است که آقای بهشتی‌پور و امثال وی، همان منطق غلط‌انداز آمریکا را به عنوان شرط لغو تحریم‌ها را تکرار می‌کنند و حال آن که هنگام شیرین‌‌سازی برجام، ادعا می‌شد با همین توافق همه تحریم‌های اقتصادی و مالی و بانکی و نفتی یکجا لغو -و نه حتی تعلیق- خواهد شد!

رابعا ادعای سرمایه‌گذاری در ایران و قراردادهای گوناگون اقتصادی در فرآیند برجام، چیزی جز ظاهر‌سازی و نمایش نبود. چنان که در فرجام قرارداد توتال و پژو و خرید دویست فروند هواپیمای ایرباس و بوئینگ و وعده جذب 200 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دیدیم و در عمل بیش از سه میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب نشد. حال آن که در دوسال اخیر بیش از 6 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب شده است. ضمنا در همین دوره صادرات نفت بدون برجام سه برابر پایان دوره دولت روحانی شده است./کیهان