خاتمی در بوته نقد کارشناسان

گروه سیاست سایت فردا: پس از حملات خاتمی علیه اصل انتخابات و اتهام‌زنی‌های متعدد به مجموعه نظام و به ویژه شورای نگهبان فعالان سیاسی در نقد او به اظهارنظر پرداختند. آنها باور دارند که مواضع خاتمی مانند نیروهای رادیکال این جبهه اصلاحات شده است. همچنین می‌گویند که او می‌خواهد با تندکردن فضا برای انتخابات از نظام امتیاز بگیرد. سایت «فردا» در چند روز اخیر برای بررسی اهداف سیاسی خاتمی با تنی‌چند از فعالان سیاسی گفت‌وگوهایی را انجام داده است که گزیده‌ای از آنها را می‌خوانید.

سلیمی‌نمین: هم می‌خواهند از ساختار سیاسی بهره‌مند شوند هم با طیف‌های خارج داد و ستد کنند

عباس سلیمی‌نمین درباره اینکه دقیقا خاتمی در پی چیست، به «فردا» گفت: «جریانات سیاسی مطلع هستند که برخی اعضای زیاده طلب‌شان علی‌القاعده قادر نخواهند بود از فیلتر شورای نگهبان عبور کنند چون هم در داخل کشور می خواهند از ساختار سیاسی بهره بگیرند و هم با طیف خارج کشوری می‌خواهند دادوستد کنند. چنین رویکردی طبیعی است که با موانعی مواجه خواهد بود».

او درخصوص رویکرد دوگانه خاتمی هم بیان کرد: «این مطلب یک امر کاملا پذیرفته شده است که یک جریان سیاسی در داخل چارچوب قانون اساسی عمل می کند یا خیر از نظام فاصله می گیرد و به عنوان مخالف فعالیت خود را در داخل و خارج کشور دنبال خواهد کرد. اینکه هم موضع مخالف داشته باشد و هم امکان فعالیت سیاسی در داخل برایش فراهم شود، این دو با هم جمع شدنی نیست».

واعظ‌آشتیانی: حرف‌های سال88 را تکرار می‌کند

واعظ آشتیانی به «فردا» می‌گوید که خاتمی صرفا شعار باور به نظام را سر می‌دهد اما در عمل طور دیگری رفتار می‌کند: «حرف‌های خاتمی همان حرف‌های سال 88 خود را تکرار می‌کند. واقعیت این است که خود اصلاح‌طلبان هم دیگر شنوای حرف‌های آقای خاتمی نیستند و او در میان اصلا‌طلبان هم وجاهتی ندارد. او می‌خواهند خود را در میان نیروهای رادیکال اصلاح‌طلب تعریف کند تا از حمایت آنها برخوردار باشد. صحبت‌های او درباره شورای نگهبان هم حرف‌هایی تکراری است. آنها مشغول چانه‌زنی هستند تا شورای نگهبان از رویه‌های قانونی خود عدول کند و افرادی که دارای سابقه‌های منفی امنیتی هستند را تأیید کند. اینکه مدام بگویند ما انقلاب اسلامی را قبول داریم که کافی نیست. مهم این است که نشان دهند در عمل به نظام باور دارند. امتیاز گرفتن از شورای نگهبان به چه قیمتی؟ به این قیمت که افراد هنجارشکن و دارای سوءسابقه قضایی وارد میدان شوند؟... اکنون مدعی‌العموم می‌تواند آقای خاتمی را به دلیل سخنان اخیرش که مملو از تهمت به شورای نگهبان و توهین به نظام است، تحت تعقیب قرار دهد».

ترقی: خاتمی با فقه سیاسی امام(ره) مشکل دارد

حمیدرضا ترقی پا را فراتر از موضوعات سیاسی می‌برد و می‌گوید که اصلا خاتمی با فقیه سیاسی امام خمینی(ره) مشکل دارد. او در گفت‌وگو با «فردا» این سخنش را اینگونه توضیح می‌دهد: «اصلاح‌طلبان به ویژه عناصری مثل آقای خاتمی با فقه سیاسی حضرت امام (ره) مشکل دارند بنابراین حرف تکراری شان را زمان هر انتخاباتی دوباره بیان می کنند. حرف های آقای خاتمی و اصلاح طلبان نه خریدار و نه قابلیت اجرایی شدن دارد. آنها این موضوع را خوب می دانند اما حرف شان را تکرار می کنند چون هدف شان بیشتر تغییر در خط و مسیر ولایت و رهبری در جامعه است. اصلاح طلبان با بیان این حرف ها می خواهند پوششی برای فقدان سرمایه اجتماعی شان ایجاد کنند و این ژست را بگیرند که جریان اصلاحات در انتخابات شرکت نمی‌کند».

ایمانی: خاتمی از مانیفست جریان خودش رونمایی کرد

ناصر ایمانی به صورت طیف‌شناسی به سخنان خاتمی نگاه می‌کند و به «فردا» چنین می‌گوید: «حرف‌های آقای خاتمی مانیفستی جریان خودش در انتخابات پیش رو است. حرف‌های او را باید انتخاباتی دانست. او به نوعی شروط انتخاباتی‌اش را مطرح کرده است و از پیش از انتخابات گفته است که اگر نتایجی جز آنچه مطلوب ماست به دست آید، چه معنایی می‌دهد. او با گفتن اینکه با جمهوری اسلامی مخالف نیستیم، بلکه با راه و روش‌ها مخالفیم، خواسته است که دو طیف مرزبندی کند. نخست آنهایی که می‌گویند از اصل وقوع انقلاب در سال57 پشیمانیم مانند آقای بهزاد نبوی که در مصاحبه اخیرش به نوعی این معنا را منتقل کرد و دوم با آنهایی که می‌گویند از اصل انقلاب پشیمان نیستیم و حکومت شاه باید سقوط می‌کرد اما از اینکه حکومت بعد از پهلوی، جمهوری اسلامی شد، پشیمانیم. آقای خاتمی می‌خواهد در برابر این دو گروه خط و مشی گروه خودش و جریان خودش را روشن کند و یک مرزبندی آشکاری انجام دهد. اصلاح‌طلبان باید با واقعیت‌ها روبه‌رو شوند و به جای اینکه مانند آقای خاتمی فرافکنی کنند و بگویند جایگاه متزلزل جبهه اصلاحات تقصیر حاکمیت است، بهتر است که با مشکلات درونی خود به صورت واقعی مواجه شوند».

کوهکن: تحریمی‌ها اسلحه را روی شقیقه خودشان گذاشته‌اند

محسن کوهکن هم با ارائه تعبیری خاص به «فردا» می‌گوید: «تحریمی‌های اصلاحات اسلحه را روی شقیقه خودشان گذاشته‌اند و اگر تا آخر بر موضع تحریم بایستند بعد از این نمی‌توانند انتظار داشته باشد حکومت با آنها همان برخوردی را کند که با گروه‌های معتقد به اصول انقلاب و نظام دارد. اگر تحریمی‌ها بر موضع خود بمانند در جبهه اصلاحات انشعابی بزرگ رخ می‌دهد. من امیدوارم برخی نیروها برای یک دستمال قیصریه را به آتش نکشند و به حرف بزرگان خود در جبهه اصلاحات گوش دهند. یک نکته هم بگویم؛ اینکه تجربه نشان داده است اصلاح‌طلبان در برابر تندروی‌های تعدادی معدود، سکوت می‌کنند تا مثلا همه را در جبهه حفظ کنند. اکنون وقت آن رسیده است که اکثریت اصلاح‌طلبان تکلیف خود را در برابر تندروهایشان مشخص کنند».

به هر روی مشخص است که سید محمد خاتمی در مسیری انحرافی در حرکت است؛ مسیری که باعث می‌شود هم اندک وجاهتش نزد سرمایه باقی‌مانده جبهه اصلاحات از بین برود و هم آنکه باعث می‌شود رادیکالسیم سیاسی در جبهه اصلاحات گسترش یابد؛ راهی که مورد نقد کارشناسان قرار دارد.