زمان نزدیک‌شدن تهران و ریاض رسیده؟

دکتر خیام الزعبى، استاد روابط بین الملل در دانشگاه فرات/ ترجمه از سایت فردا: انتخاب این تیتر به دلیل اهمیت موضوعى است که مى تواند تاثیرات منطقه اى و جهانى قابل توجهى به همراه داشته باشد، از جهتى این مسئله مجددا در عرصه رسانه اى به شکل گسترده مطرح شده و از سویى مى تواند در تقویت امنیت و ثبات منطقه همچنین حل و فصل بسیارى از موضوعات موجود تاثیرگذار باشد.

نشانه هایى از نزدیک شدن ایران و عربستان در بسیارى از اظهار نظر هاى این روزها دیده مى شود و پیگیرى اخبار و تحولات منطقه به خوبى نشان مى دهد که تلاش هاى گسترده اى در عرصه منطقه اى و بین المللى در جریان است تا تهران و ریاض به مرحله مذاکرات رسمى برسند.

بر همین اساس کارشناسان بر این باورند که با وجود حساسیت ها و محدودیت هاى سیاسى صلح ایران و عربستان در مسیر تحقق قرار گرفته و روزنه هایى در این مسیر مشاهده مى شود.

همزمان با پیشرفت مذاکرات و در حالى که تلاش ها براى نزدیک ساختن دو کشور ادامه دارد تهدیدهاى آمریکا و اسراییل به بهانه موضوع هسته اى علیه ایران شدت گرفته و هدف این دو کشور ممانعت از سرگیرى روابط ایران و عربستان است ، دو کشور تاثیرگذار و صاحل نفوذ در منطقه که روابط مشترکشان خطرى جدى علیه منافع و سیاست هاى آمریکا و اسراییل به شمار مى رود.

به معناى دیگر همزمان با پیش روى عربستان در مسیر رسیدن به توافق دیپلماتیک با ایران آمریکا به تلاش هاى خودش براى تحت فشار قرار دادن ایران در موضوع هسته اى ادامه مى دهد هرچند واشنگتن در این مسیر با مشکلات و دردسرهاى متفاوتى روبرو شده اما نگران این است که ایران به اهداف نهایى خودش در عرصه هاى نظامى و حتى اقتصادى دست یابد.

دلایل زیادى براى رژیم صهیونیستى و ایالات متحده وجود دارد تا به دنبال حماقتى تازه و جنگ افروزى دوباره در منطقه باشند که یکى از آنها نزدیک شدن دوباره ایران و عربستان است چرا که ارتباط مجدد تهران و ریاض را تهدیدى استراتژیک برا منافع خودشان در منطقه مى دانند.

دلیل دیگر شرایط سیاسى و اجتماعى همچنین امنیتى آشفته در اسرائیل و شکاف هاى گسترده ایجاد شده در جامعه یهودیان سرزمین هاى اشغالى است. تقابل بین حامیان و مخالفان حکومت تندرو همچنین کسانى که باور دارند زمان و معادلات منطقه به سود ایران و محور مقاومت پیش مى رود. مقاومتى که علاوه بر پیشروى برنامه هسته اى ایران با مشارکت فلسطین، لبنان و سوریه در مقابله با تروریسم بین المللى به راه خودش ادامه مى دهد. حملات و فشارهاى آمریکا و اسراییل علیه ایران و مقاومت به همین دلیل ادامه دارد.

حقیقتى که باید در خصوص آن اطمینان داشته باشیم همین است که آمریکا مایل نیست هیچ ارتباط و تعاملى بین ایران و عربستان ایجاد شود بلکه به دنبال استمرار دشمنى دو جانبه است تا منطقه همچنان در حالت بى ثباتى باقى بماند و بتواند با فروش اسلحه ثروت کشورهاى عربى را به تاراج ببرد.

اگر رقابتى میان ایران و عربستان وجود نداشته باشد واشنگتن چطور مى تواند سلاح هاى خودش را در خاورمیانه به فروش برساند؟

از سوى دیگر آمریکا به خوبى مى داند که این دو کشور مى توانند نقش مهم و تاریخى در حل بحران ها و مشکلات خاورمیانه داشته باشند.

بر همین اساس معتقدم ایران و عربستان از قدرت و توان کافى همچنین نفوذ گسترده براى حل همه مشکلات موجوزىد در منطقه برخوردارند و مسئولیتى بزرگ و تاریخى بر عهده این دو کشور خواهد بود.

مشکل اصلى دو کشور نبودن اعتماد دوجانبه است موضوعى که در حل بحران سوریه مى تواند مورد آزمایش قرار بگیرد و مسیر همکارى هاى دو جانبه را هموار سازد.

نشانه ها حاکى از این است که روزهاى آتى شگفتى هاى بزرگى به همراه خواهد داشت. عربستان در ممانعت از نفوذ و قدرت منطقه اى ایران احساس شکست مى کند و اسراییل هم در بسیج کردن اعراب علیه ایران ناکام مانده و این نشانه گشایش در ارتباط دوباره ایران و سعودى هاست چراکه منافع مشترک و تهدیدات مشترک این دو کشور را در کنار هم قرار مى دهد.