ادامه «ترامپیسم» با 17 تحریم جدید

واشنگتن بازهم تحریم‌های جدیدی را علیه ایران به فهرست تحریمی خود اضافه کرد. وزارت خزانه‌داری امریکا، دستور توقیف اموال چند فرد و شرکت در ایران و منطقه خلیج فارس را با ادعای نقش داشتن آنها در دور زدن تحریم‌های نفتی و پتروشیمی ایران و تسهیل روند تحویل و فروش صدها میلیون دلار از محصولات شرکت‌های ایرانی به مشتریانی در چین و سایر نقاط شرق آسیا صادر کرد. 2فرد، 13 شرکت و 2 نفتکش مجموع این 17 تحریم را شکل می‌دهند که به ادعای امریکا، تعدادی از آنها در ایران و تعدادی دیگر نیز در ویتنام، امارات، هنگ‌کنگ و سنگاپور مستقر هستند.امریکا در حالی مدعی افزایش تحریم‌های یکجانبه خود علیه ایران و شرکای اقتصادی آن شده که پیشتر  در اعتراف مقامات دولت بایدن، سیاست‌های تحریمی ترامپ موسوم به «فشارحداکثری» در قبال ایران را شکست خورده عنوان کرده بودند.  

دستِ پیش امریکا با همراهی تروئیکا

پس از این اقدام از سوی وزارت خزانه‌داری، وزیر خارجه امریکا نیز در حاشیه دیدار وزرای گروه 20 در بالی با «کاترین کولونا»، وزیر خارجه فرانسه، «آنالنا بربوک»، وزیر خارجه آلمان و «تیم بارو»، دبیر سیاسی و معاون وزیر خارجه انگلیس دیدار کرد. بیانیه ادعایی وزارت خارجه امریکا که پس از این دیدار منتشر شد از ایران خواسته است تا مطالبات اضافی در مذاکرات را کنار بگذارد و فوراً با توافقی که درحال حاضر در دسترس است، موافقت کند.

حقانیت تضمین‌خواهی ایران

وضع تحریم‌های جدید درست در بحبوحه تلاش‌های دیپلماتیک برای رفع تحریم‌های برجام، تصویر امریکا را در قابی نشان می‌دهد که عرض و طول آن قاب، دگرستیزی، دو رویی، فریب و رسوایی است. آدرس تنور پخت این تفکر را نیز باید در کریدورهای کارگاه‌های فریبکاری و یکجانبه‌گرایی امریکا چنان که در بدعهدی‌اش نسبت به برجام بازتاب یافت، جست‌و‌جو کرد. جایی که مقام‌های امریکایی تحت لوای تلاش‌های نمایشی برای حل و فصل دیپلماتیک موضوع توافق هسته‌ای، همچنان دست به تحریم می‌شوند تا معلوم شود حقانیت مطالبه ایران درباره اخذ ضمانت لازم از امریکا برای اجرای تعهدات توافق احتمالی، متناظر به رویکرد فریبکارانه این کشور نسبت به تعهدات بین‌المللی‌اش صورت می‌گیرد.

پرده اول

استراتژی امریکا در مواجهه با مذاکرات یک لایه پنهان دارد که طی آن شعارها، اهداف و کارنامه این کشور در قالب تعهدات بین‌المللی‌اش را در عمل نقض می‌کند. در این لایه مخاطبان با یک تعارض بین آنچه دولتمردان این کشور می‌گویند و آنچه عمل می‌کنند، روبه‌رو می‌شوند. در تبیین ابعاد این لایه پنهان که با تحریم‌های اخیر امریکا مجدداً بروز کرده است، می‌توان به سناریویی اشاره کرد که این کشور از همان آغاز برای توافق هسته‌ای ساخته و پرداخته کرده و ابزارهای خود را نیز برای اجرای آن مهیا کرده است؛ پرده نخست از این سناریو در فرستادن دیپلمات‌های امریکا به وین و وانمود کردن به ازسرگیری تعهدات برجامی اما به صورت گزینشی و محدودتر از آنچه پیشتر تعهد کرده بودند، به نمایش درآمد؛ یعنی امریکا که خود به صورت یکجانبه از توافق خارج شد و همه تعهداتش در قبال تحریم‌ها را زیر پا گذاشت و در ادامه تحریم‌های جدیدی را هم به تصویب رساند، این حق را برای خود قائل شد که نسبت به بازگشت نمایشی‌اش به توافق به طور یکجانبه تصمیم بگیرد و در رفع همه تحریم‌ها و ارائه تضمین‌های کافی به ایران اما و اگر بیاورد. رویکردی که باعث شد به رغم آمادگی و هوشمندی ایران در مذاکرات ماه‌های اخیر که با ابتکار عمل دیپلمات‌هایش همراه بود، گفت‌و‌گوها در اسفندماه سال گذشته با وقفه روبه‌رو شود. این در حالی بود که راه حل‌های پیشنهادی ایران مورد قبول دیگر طرف‌های توافق قرار گرفته بود و این امریکا بود که باید نسبت به وضعیت حاکم تصمیم‌گیری می‌کرد.

سفر اخیر «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران را نیز می‌توان در چنین سناریوی احتمالی تحلیل کرد. چه آن‌که این سفر بلافاصله پس از شام کاری با رابرت مالی، به وقوع پیوست. به رغم اینکه ایران با میانجیگری «بورل» به ازسرگیری مذاکرات این بار به میزبانی یکی از کشورهای منطقه اعلام آمادگی کرد و رسماً نشان داد از دیپلماسی رویگردان نیست، هیأت امریکایی بدون هیچ طرح مشخصی برای گره‌گشایی از اختلافات موجود در دوحه حاضر شد تا پرده نخست سناریوی خود یعنی نمایش دیپلماسی را تکمیل کند. یعنی با این تصویر وارونه توجه ساده اندیشان را به رویکرد فریبنده خود جلب کند و مدعی شود که در آستین خویش راه حل‌هایی برای پرونده هسته‌ای دارد و این ایران است که مایل به تعیین تکلیف نیست.

پرده دوم

دست این رویکرد فریبکارانه از آستین وزارت خزانه‌داری امریکا بیرون زد تا پرده دوم نمایش این کشور در مذاکرات به نمایش دربیاید. درست در هنگامه تلاش‌ها برای رفع تحریم‌ها در چهارچوب توافق هسته‌ای، امریکا با تصویب تحریم علیه شبکه پتروشیمی ایران می‌کوشد همچنان با بهره‌گیری از ابزار تحریم و به زعم خود افزودن فشار بر ایران، روند مذاکرات را مطابق خواست خود به حرکت درآورد و دقیقاً اصلی‌ترین نقاط محل بحث در مذاکرات را بمباران نماید. این در حالی است که «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه امریکا در ادامه تصویب تحریم‌های جدید بار دیگر تلاش کرد توپ مذاکرات را به زمین ایران بیندازد. او تهدید کرد که اگر تغییری در مسیر ایران انجام نگیرد، امریکا به استفاده از اختیارات تحریمی خود برای هدف قرار دادن صادرات نفت، محصولات نفتی و محصولات پتروشیمی از ایران ادامه خواهد داد. «بلینکن» دلیلی ندیده تا توضیح دهد چطور با ارسال پالس منفی و تحریم‌های جدید، منافع تهران در صورت توافق احتمالی زیر سایه تحریم‌های مضاعف محقق خواهد شد؛ چه آن‌که آنها به خوبی تفاوت دولت‌ها در ایران را باید درک کرده باشند.

وجه دیگر این اتفاقات در نادیده گرفتن روندی است که ایران در عرصه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود در پیش گرفته است. موضع اعلامی و عملی ایران در قبال دکترین دفاعی خود مبنی بر اینکه سمت و سوی کارکرد صنعت هسته‌ای اش، ساخت تسلیحات هسته‌ای نیست و این مهم را نیز در امضای توافق 2015 نمایان کرد، از سوی دولتمردان امریکایی نادیده گرفته شده است. تا جایی که گزارش‌های پرشمار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دوره نظارت برجامی مبنی بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران با بی‌اعتنایی مقام‌های کاخ سفید روبه‌رو شد. امری که در میل مفرط امریکا به تداوم بدعهدی و استفاده ابزاری از تحریم نمایان شده است. این در حالی است که مشی صلح‌آمیز فعالیت هسته‌ای ایران از سوی برخی از مقام‌های سابق امریکایی مورد تأیید قرار گرفته است. چنانکه «نورمان رول»، از مقام‌های سابق سازمان جاسوسی سیا اذعان کرده ایران قصدی برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد.

اعتراض پکن به دست درازی قضایی واشنگتن

تحریم‌های جدید امریکا که شبکه‌ای از تولیدکنندگان پتروشیمی ایرانی و همچنین شرکت‌های مرتبط به آنها در چین و امارات را تحریم کرده صدای اعتراض مسئولان پکن به عنوان یکی از طرف‌های توافق هسته‌ای را نیز بلند کرد. «ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به این تحریم‌ها با اعلام اینکه چین همیشه به طور قاطع با تحریم‌های یکجانبه غیرقانونی و غیرقابل توجیه و دست‌درازی‌های قضایی امریکا مخالفت کرده است، از این کشور خواست که رویه غلط توسل به تحریم‌ها در هر مسأله‌ای را کنار بگذارد و در مذاکرات برای احیای پایبندی به برجام نقش مثبت ایفا کند. «ژائو لیجیان» در ادامه همکاری‌های میان ایران و چین را در چهارچوب قوانین بین‌المللی خواند و خواستار احترام به آنها شد. او گفت: «جامعه بین‌المللی از جمله چین در چهارچوب قوانین بین‌المللی همکاری‌های نرمالی با ایران داشته‌اند. این همکاری‌ها معقول و قانونی هستند و به هیچ طرف ثالثی آسیب وارد نمی‌کنند و بایستی مورد احترام و حمایت قرار بگیرند.» علاوه بر چین، روسیه نیز نسبت به رویکرد امریکا برای اجرای تعهدات خود در رفع تحریم‌ها ابراز تردید کرد. «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه با بیان اینکه ایالات متحده مسیر فشار حداکثری علیه ایران را تغییر نداده است، تأکید کرد که تهران آمادگی خود را برای اجرای کامل توافق هسته‌ای اعلام کرده است.

منبع: روزنامه ایران