جذب سرمایه خارجی پس از برجام چقدر شد!؟

توافق برجام، برخلاف تبلیغات انجام گرفته، تاثیر مثبتی روی سرمایه‌گذاری خارجی نداشت، بلکه در مثابه پیش از آن، موجب کاهش سرمایه‌گذاری به میزان 6 میلیارد دلار شد.

این ارزیابی را روزنامه ایران مورد تاکید قرار داده و در توجیه ماجرا نوشته است: با اینکه دولت‌های یازدهـم و دوازدهم یکی از شعارهای اصلی‌اش جذب سرمایه خارجی و تعامل با دنیا بود، اما آمارهای رسمی نشان می‌دهد دولت قبل اصلا در این حوزه موفق نبوده است. تجربه برجام نشان می‌دهد برخلاف ادعای مسئولان در آن زمان که چشم به جذب ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه بعد از برجام دوخته بودند، در ۴ سال ابتدایی دولت روحانی با وجود برجام، ۶ میلیارد دلار کمتر از دولت دهم سرمایه خارجی جذب شده است.

 بعـد از امضای برجام، سیاستگذاران، امیـد بسیاری بـه سرمایه‌گذاری خارجی داشتند. یکی از مدیران مالی دولت یازدهـم‌ اشاره می‌کرد که پس از برجام، امکان انتشار ۱۰۰ میلیارد دلار اوراق بین‌المللی به‌صورت سالانه وجود دارد و آن را در کنار ۵۰ میلیارد دلار دارایی آزاد شده از دیدگاه خودشان، برابر با یک دستاورد ۱۵۰ میلیارد دلاری سالانه بعد از برجام می‌دانستند. این تازه جـدا از کنفرانس‌های فرصت‌های سرمایه‌گذاری بسیاری بود که برگزار شد. بعدها به‌عنوان یک دستاورد مسلم دولت وقت از حدود ۱۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی بعد از برجام آماردهی شد، مثلا اسحاق جهانگیری معاون اول دولت قبل در همایشی از جذب ۱۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در ۲ سال پس از اجرای برجام سخن گفت و بعدتر این آمار در کلام آقای نوبخت (رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه) به 11/5 میلیارد دلار کاهش یافت، کمی بعد معلوم شد این 11/5 دلار هـم از جنس تفاهم‌نامه اسـت نـه قـرارداد. در نهایت رئیس سازمان گسترش دولت وقت گفت این عـدد 8/5 میلیارد دلار و شکل حقوقی آن، نه حتی تفاهم‌نامه اجرایی بلکه تقاضای سرمایه‌گذاری است. در نهایت اما آمار منتشر شده از سوی سازمان کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد) نشان می‌دهد که نه تنها برجام نوشدارویی برای جذب سرمایه‌های خارجی نبوده بلکه در همان سال‌ها شاهد روندی نزولی‌تر نسبت به سال‌های بدون برجام بودیم. میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی از معدود شاخص‌هایی است که سازمان کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد) بعد از دریافت اطلاعات از هر کشور و بررسی و راستی‌آزمایی، میزان آن را اعلام می‌کند. سازمانی که آمار اعلام شـده از سوی آن با آنچه مراکز آماری دولت یازدهم و دوازدهم اعلام کردند زمین تا آسمان متفاوت است. به‌طوری که طبق آمار این سازمان، میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ (سال‌های برجامی به ‌ترتیب ۳ میلیارد و ۳۷۲ میلیون دلار و ۲ میلیارد و ۴۳۰ میلیون دلار بوده که با ارقام اعلامی از سوی دولت یازدهم در تضاد است. بررسی دقیق‌تر جزئیات منتشرشده نشان می‌دهد که در مجموع ۴ سال دولت دهم در حدود ۱۸ میلیارد و ۶۲۰ میلیون دلار سرمایه خارجی جذب شـده و این رقم در کل دولت یازدهم با وجود برجام ۶ میلیارد دلار کاهش پیدا کرد. بعد از خروج آمریکا از برجام یعنی از ابتدای سال ۹۷ و آغـاز سـری جدید تحریم‌های بی‌رحمانه، وضعیت سرمایه‌های جذب شده حتی به مراتب بدتر از سال‌های ۹۱ و ۹۲ شد که در آن سال‌ها نیز تحریم بودیم. سرمایه جذب شده در سال‌های تحریمی ۹۱ و ۹۲ به ‌ترتیب ۴ میلیارد و ۶۶۲ میلیون دلار و ۳ میلیارد دلار بوده و این رقم در سال‌های ۹۷ و ۹۸ بـه ‌ترتیـب بـه 2/3 میلیارد دلار و 1/5 میلیارد دلار رسید./کیهان