«بسته نهایی» ایران بعد از تنفس/اظهارنظر ساکت مذاکرات

چهار روز بعد از آغاز دوباره مذاکرات در وین، چینی‌ها بعد از یک سکوت نسبتاً طولانی، تأیید کرده‌اند که مذاکرات وارد مرحله نهایی شده و تأیید می‌کنند که طرف ایرانی یک بسته نهایی ارائه کرده است. با وجود موضع‌گیری چینی‌ها، هیئت‌های مذاکره‌کننده دیگر را سکوتی نسبتاً سنگین فراگرفته است.

مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی از روز شنبه به تیم مذاکره‌کننده ایرانی در وین پیوست و همزمان با ملحق شدنش به مذاکرات، رایزنی در قالب کارگروه‌های سه‌گانه کمیسیون مشترک برجام (رفع تحریم‌ها، اقدامات هسته‌ای، اجرا/توالی) به رایزنی‌های دوجانبه تبدیل شد. این رایزنی‌های دو‌جانبه روز‌های جمعه و شنبه و همچنین دیروز با محوریت میخاییل اولیانوف، دیپلمات ارشد روس انجام شد. اولیانوف ابتدا روز جمعه با نمایندگان اتحادیه اروپا گفتگو کرد و بعد از این ملاقات در توئیتر نوشت که در ملاقات با طرف اروپایی درباره اینکه یک سند نهایی مذاکرات وین احتمالاً چه صورتی خواهد داشت گفتگو کرده است. بعداً، جلسه دوجانبه‌ای بین علی باقری، رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایرانی با میخائیل اولیانوف انجام شد و در مرحله بعدی هم اولیانوف با رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران دیدار کرد. اولیانوف دیروز هم با یک توئیت از دومین ملاقات خود با علی باقری خبر داد؛ دیداری که از تعبیر «سازنده» برایش استفاده کرده که موضوع آن «مسائل باقی‌مانده» وین است. او سپس با طرف اروپایی دیدار کرد و بعد هم راهی هتل ماریوت شد تا مجدداً با رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران دیدار کند و در توئیت خودش هم نوشت که این ملاقات در مقطع پایانی مذاکرات وین انجام شده است.

اظهارنظر ساکت مذاکرات

چینی‌ها که برخلاف نماینده روسیه، موضع‌گیری علنی کمتری دارند، دیروز برای اولین بار ورود مذاکرات به «مرحله نهایی» را تأیید و اعلام کردند که ایران یک بسته به طرف‌های مقابل پیشنهاد کرده است. به گزارش فارس، «وانگ کان» نماینده چین در وین از تعبیر «بسته نهایی» در توصیف پیشنهاد ایران استفاده کرده و نوشته است: «تمامی مذاکره‌کنندگان موافق هستند که ما به مرحله نهایی رسیده‌ایم، به ویژه آنکه همکاران ایرانی ما بسته نهایی خود را پیشنهاد داده‌اند.» از محتوای بسته‌ای که طرف ایرانی در وین ارائه کرده، چیزی منتشر نشده، ولی برخی منابع مطلع می‌گویند که ایران این بسته را در پاسخ به بسته‌ای ارائه کرده که طرف‌های غربی قبل از شروع تنفس یک هفته‌ای مذاکرات پیشنهاد کرده بودند. اواسط هفته قبل گزارش‌هایی منتشر شد درباره اینکه طرف‌های وین یک بسته به ایران پیشنهاد کرده‌اند که البته هیچ منبع رسمی در تهران یا وین آن را تأیید نکرد، ولی حالا با انتشار رسمی خبر ارائه بسته نهایی ایران از طرف نماینده چین در وین، خبر‌های تبادل بسته‌ها بین طرفین تقریباً قابل تأیید است. «وانگ کان» نماینده چین در مذاکرات وین ابراز امیدواری کرده که «ایران رسماً بازخورد‌های مکتوب خود را درباره بسته پیشنهادی برای بحث توسط همه طرف‌ها ارائه کند.» شبکه «سی‌جی‌تی‌ان» نیز گزارش کرد که یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفته که ارائه پیشنهادات امری معمول در هر مذاکراتی است و «ایران از روز اول در ارائه ایده‌ها و پیشنهادات جدید پیشگام بوده و طرف‌های دیگر را نیز تشویق به چنین کاری کرده است.»

احتیاط در خوش‌بینی

پیوستن مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه به تیم مذاکره‌کننده ایرانی در وین، به خودی خود نشانه ورود مذاکرات به مرحله‌ای جدی‌تر یا به تعبیر نماینده چین، ورود به «مرحله نهایی» است. با این حال، به جز نماینده چین که بعد از توافق کارگروه‌ها و شروع نشست‌های دوجانبه از رسیدن مذاکرات به مرحله نهایی خبر داده، تقریباً هیچ هیئت دیگری درباره اینکه آیا مذاکرات طی چهار روز گذشته هم رو به جلو بوده یا نه، اظهار نظری نکرده است. جوزف بورل، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا هفته قبل با گفتن اینکه «بحث (مذاکرات) بسیار محرمانه است»، تلویحا تأیید کرد که قرار نیست جزئیات مذاکرات در سطح مطبوعاتی منتشر شود، ولی طرف‌های مذاکره‌کننده طی چهار روز گذشته، از بیان روند پیشرفت مذاکرات خودداری کرده و صرفاً از ملاقات‌های سازنده صحبت کرده‌اند. بخشی از کندی این روند، ظاهراً مربوط به سختی مذاکرات وضعیت نهایی است که احتمالاً پیشرفت‌ها میلیمتری خواهد بود. تحت چنین شرایطی، نمی‌توان از برخی سیگنال‌های منفی روز‌های اخیر چشم پوشید. برخی منابع دیروز گفتند که دولت بایدن وعده داده تا زمانی که در َامریکا قدرت را در دست دارد تحریم‌های جدیدی که ناقض توافق هسته‌ای باشد، وضع نخواهد کرد و همچینن تضمین‌هایی درباره حضور شرکت‌های اروپایی در ایران و تجارت جمهوری اسلامی با این شرکت‌ها به طرف ایرانی ارائه کرده، ولی به نظر نمی‌رسد این حد از تضمین‌ها بتواند هیئت ایرانی را به توافق راضی کند. یک مقام ارشد امریکایی، جمعه شب به روزنامه واشنگتن پست گفت که احتمال شکست گفتگو‌ها بیشتر است تا توافق. این مقام که نامش فاش نشده، گفته است اختلافات اساسی درباره رفع تحریم‌ها و تعهدات هسته‌ای ایران همچنان باقی است. تحت چنین شرایطی، به نظر می‌رسید به‌رغم همه خوش‌بینی ها، باید با احتیاط درباره موفقیت آن برخورد کرد./ منبع: روزنامه جوان