آغاز اجرای توافق 25 ساله ایران و چین/مفاد این توافق چیست؟

همزمان با داغ شدن مذاکرات برجامی در وین میان ایران و 4+1 و سفر قریب الوقوع رئیس جمهور کشورمان به روسیه ، امیرعبدالهیان وزیر خارجه نیز در سفری دو روزه و در راس هیئت عالی رتبه سیاسی راهی چین شد اما نه در پکن بلکه در شهر ووشی در استان جیانگسو با وانگ یی همتای چینی خود دیدار و گفت وگو کرد . به نظر می رسد  که باید روزهای آخر ماه دی را روزهای تقویت شرق گرایی دولت سیزدهم نامید که با سفر وزیر خارجه به چین آغاز شده و با سفر رئیسی به روسیه ادامه خواهد یافت.دیروز امیرعبداللهیان، در قامت وزیرخارجه جدیدترین مقصد سفر کاری‌اش را برای تحکیم و توسعه سیاست ایران در شرق آسیا برگزید.اوکه در رأس هیئتی سیاسی به دعوت «وانگ یی» همتای چینی خود به چین سفر کرده، گفت: در این سفر  توافق کردیم دو طرف اجرایی شدن و شروع عملیاتی شدن توافق همکاری‌های راهبردی و جامع ۲۵ ساله دو کشور را اعلام کنیم.وی افزود: ما همزمان با گفت‌وگوها در چین، مقدماتی را فراهم کرده بودیم که بتوانیم امروز(دیروز) را روز شروع اجرای توافق جامع همکاری‌های راهبردی دو کشور اعلام کنیم. امیرعبداللهیان بیان کرد: از جمله موضوعات دیگری که در دستور کار بود این بود که ما برای عملیاتی کردن قرارداد ۲۵ ساله و موضوعات مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی، حامل پیام کتبی آقای رئیسی رئیس جمهور به آقای شی جین پینگ رئیس جمهور چین بودیم. وزیر خارجه چین نیز در دیدار امیرعبداللهیان با اعلام آمادگی کشورش برای توسعه همکاری‌ها در حوزه تامین مالی، انرژی، بانکی و فرهنگی و ادامه حمایت از مواضع ایران در مذاکرات وین گفت که آمریکا باید اشتباه خود در خروج از برجام را جبران کند.

همکاری جامع حاوی چه مفاد و محتوایی است؟

آغاز بحث این توافق نامه به سفر شی جین پینگ، رئیس‌جمهور جمهوری خلق چین، به ایران در سال ۱۳۹۴ بر می‌گردد.درنهایت بعد از مبادله چند متن بین طرفین ،سند برنامه همکاری جامع ایران و چین هفتم فروردین ماه در سفر وانگ یی به تهران بین وی و محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه به امضا رسید. آن گونه که بعد از امضای این سند اعلام شد سند مذکور در راستای صلح، ثبات و توسعه منطقه‌ای و بین‌المللی تدوین شده و بنابراین در مخالفت با هیچ طرف ثالث یا برای مداخله در امور هیچ کشوری نیست. این سند یک نقشه راه برای همکاری‌های جامع دو کشور ایران و چین بوده و بنابراین حاوی هیچ قراردادی نیست.«تام اوکانر» ستون نویس نشریه «نیوز ویک» به تازگی در یادداشتی نوشته‌ که ایران در تلاش است با تمدید توافقی ۲۰ ساله با روسیه و  توافق ۲۵ ساله با چین، ائتلافی جهانی علیه فشارهای اقتصادی و سیاسی آمریکا ایجاد کند. به گفته وزیر سابق خارجه،   بر اساس تفسیر حقوقی دولت و شورای عالی امنیت ملی، این سند طبق قانون اساسی و به دلیل ایجاد نکردن هیچ‌گونه تعهدی، نیازمند تصویب مجلس شورای اسلامی نیست ولی نسخه‌ای از آن برای رئیس مجلس ارسال شده است. در عین حال برخی کارشناسان معتقدند قراردادهایی که در قالب این برنامه راهبردی بین دو طرف منعقد می شود برای تایید باید به مجلس ارجاع شود.   برخی مفاد  این  سند  عبارت اند از : سند حاضر یک برنامه جامع در بازه زمانی بلندمدت (۲۵ ساله) رویکردی مبتنی بر احترام متقابل و منافع برد- برد در زمینه روابط دو جانبه، منطقه‌ای و بین المللی را مدنظر قرار داده است.

- به رسمیت شناختن اشتراکات فرهنگی، تقویت چندجانبه‌گرایی، حمایت از حق دولت‌ها برای برخورداری از حق حاکمیت برابر و تاکید بر بومی بودن مدل توسعه از جمله موارد ذکر شده در سند است.

- اشتراک نظر دو کشور در ارتباط با بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه مبارزه با یک جانبه‌گرایی زمینه لازم برای بسط همکاری‌ها در عرصه بین‌المللی بین ایران و چین را فراهم آورده است.

- این سند برنامه‌ای است سیاسی، راهبردی، اقتصادی و فرهنگی که عرصه‌های مختلف همکاری دو کشور ایران و چین را مدنظر قرار داده است./ خراسان