دست فرمان رئیسی/ استخوان در گلوی اقتصاد/ نسبت تریبون جمعه و عدالتخواهی

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«جوان» تیتر یک امروز هوشمندانه انتخاب کرده است. این روزنامه اصولگرا برای پرداخت به دستور رئیس جمهور برای بازگرداندن قیمت‌ خودرو داخلی، ماجرای سفر او به کهگیلویه و بویراحمد که به راننده ماشین سخت گرفته و می‌گفت «اگر این طور رانندگی کنی از دفعه بعد خودم پشت فرمان می‌نشینم» را یادآوری کرده و با عنوان «رئیس خودش پشت فرمان نشست» نوشته است: « اگر چه خودروسازان توانستند نرخ محصولات خود را در ماه‌های ابتدایی دولت سیزدهم افزایش دهند، اما با دستور رئیس‌جمهور افزایش رسمی قیمت خودرو منتفی اعلام شد. در‌پی این تصمیم رئیس‌جمهور، برخی نوشتند که دندان فاسد قیمت‌گذاری را باید از دهان دولت کشید. باید یادآور شد که مشکل خودروسازان فراتر از قیمت‌گذاری است، از این گذشته مدیریت اقتصاد کشور نزدیک سه دهه از سال‌های گذشته در اختیار سیاستمداران و مجریان همفکر کسانی بوده است که متأسفانه در مدیریت اقتصاد کشور ناموفق بوده‌اند. در واقع رئیس جمهور این بار خودش پشت فرمان نشست. فرمان رئیسی خودروسازان را واداشت تا از افزیش رسمی قیمت‌ها عقب‌نشینی کنند.»

«اعتماد» ارز 4200 تومانی را استخوانی در گلوی دولت توصیف کرده و در تیتر یک امروز خود به این موضوع پرداخته است. عباس عبدی، فعال سیاسی و رسانه‌ای اصلاح‌طلب در یادداشتی تحلیلی در این باره نوشته است: «سال گذشته، دولت تصمیم گرفت که پس از آمدن بایدن این سیاست را تغییر دهد، ولی مجلس مخالفت کرد، دولت هم اصراری نکرد. سپس مجلسی‌ها چون در لایحه بودجه دنبال تامین بیشتر ریال بودند، تصمیم گرفتند که برای دولت بعدی که اطمینان داشتند اصولگراست، این ارز را حذف کنند که این‌بار دولت روحانی با ذکر دلایلی مخالفت کرد. درنهایت سیاستی که از ابتدا نادرست بود و با گذشت زمان زیان‌های آن بیشتر شده بود، به بن‌بست رسید. عفونت همه بدن را گرفته بود. چگونه؟  اول اینکه این سیاست موجب نشد که محصولات مرتبط با آن با نرخ دلار ۴۲۰۰ تومان به دست مردم برسد. ... یعنی تورم آنها حتی از سایر کالاها نیز بیشتر بوده، یعنی این ارزها با قیمت ۴۲۰۰ تومان تلف شده و سودش به جیب عده‌ای رفته است. ... از سوی دیگر بودجه دولت با کسری بسیار بزرگی مواجه است. از هر طریق تامین شود، موجب تورم شدیدی خواهد شد. ادامه این راه دیگر ممکن نیست، هیچ اختیاری وجود ندارد. تغییر راه فقط با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی ممکن است. هر چند این راه نیز عوارض خاص خود را دارد، مثل هر جراحی دیگری که انجام می‌شود. با این ملاحظات دولت لایحه‌ای را با عنوان حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و با قید فوریت به مجلس داده است. متاسفانه نام‌گذاری این لایحه صادقانه نیست. همه را به یاد طرح صیانت از فضای مجازی می‌اندازد که هدف آن در عمل کوتاه کردن دست مردم از نعمت بزرگ فضای مجازی است. از این رو همه گمان خواهند کرد که این لایحه نیز علیه اقشار آسیب‌پذیر و دیگران است، نام آن را غیرصادقانه حمایت گذاشته‌اند. در اولین گام پیشنهاد می‌شود که برای اثبات صداقت نام آن را تغییر دهند. اگر می‌خواهند نام محتوایی بگذارند، بنویسند لایحه خروج از منجلاب ارز دو نرخی و اگر هم نخواستند، می‌توانند نام خنثی بنویسند و همان لایحه تک‌نرخی کردن ارز را بنویسند.»

«وطن امروز» گفت‌وگویی دارد با آیت‌الله لطف‌الله دژکام، نماینده ولی فقیه در استان فارس درباره نقش ائمه جمعه در مطالبه‌گری عدالت که تیتر یک شده. بهانه این گفت‌وگو احتمالا بگومگو و اختلاف نظرهایی است که این روزها درباره نقش و جایگاه تریبون نماز جمعه در مطالبه‌گری بین برخی طیف‌های اصولگرایی ایجاد شده است. نماینده ولی فقیه در استان فارس طی این گفت‌وگو می‌گوید: «ر باب وظیفه یک امام جمعه در مطالبه عدالت و عدالت‌خواهی باید نکاتی را مدنظر داشت؛ یکی اینکه گاهی امام جمعه به عنوان یک فعال اجتماعی، پیگیر یک مفسده و ظلمی می‌شود که در گوشه‌ای اتفاق افتاده، بدون اینکه نیاز باشد آن را لزوما در خطبه‌های نماز جمعه بیان کند. به عبارت دیگر ما باید از تقلیل نقش امام جمعه به کسی که خطبه‌های نماز جمعه را می‌خواند و آن را اقامه می‌کند، بپرهیزیم. ... ما نباید این نکته را فراموش کنیم که خود مساله آرامش اجتماعی، فی نفسه یک ارزش و امر مطلوب است که نباید مدام دستخوش التهابات گوناگون قرار بگیرد، البته تاکید می‌کنم این حرف من بدین معنا نیست که ما مسائل عدالت را فدای بحث آرامش اجتماعی کنیم و از آن حرف نزنیم به بهانه اینکه آرامش جامعه برهم می‌خورد، خیر!  ... امام جمعه باید با در نظر گرفتن همه جوانب به مساله ورود کند، چون امام جمعه مثل یک رسانه نیست که چیزی را بگوید و بعد تمام شود، اگر مطلبی که گفته دروغ باشد، مساله عدالت او به عنوان یکی از شروط امامت جماعت مورد خدشه قرار می‌گیرد. مردم یک شهر به یک امام جمعه اقتدا می‌کنند، نباید در سخنان او شائبه‌ای از تهمت و افترا و جناح‌گرایی و خدای نکرده قدرت‌طلبی و امثالهم باشد. ... برخی الان توقع‌شان این است که امام جمعه مجری احکام و عدالت هم باشد اما در تقسیم کار اجتماعی چنین جایگاهی به امام جمعه داده نشده است و باید این مسائل را ما از هم تفکیک کنیم».

«شرق» طبق معمول نقد (بخوانید هجمه به ) عملکرد مجلس و دولت اصولگرا را در دستور کار دارد و برای این امر گفت‌وگویی دارد با احمدعلی‌رضا بیگی نماینده مجلس که عکس یک هم شده است. این نماینده مجلس که در تاختن به قوه مقننه تندتر از «شرق» می‌رود مدعی شده « این مجلس حداقلی بخشی از سناریویی بوده که زمینه شکل‌گیری دولتی را فراهم کرده است ... حمایت کامل از دولت را در برنامه خود قرار داده است»! در توضیح منظورش از سناریو نیز می‌گوید: « تصمیم گرانی بنزین در آبان با نظر مستقیم روحانی یک پیامد مهم داشت و آن کاهش چشمگیر مشارکت بود تا روحانی به خواسته‌ خود در تشکیل مجلس حداقلی برسد چون تا پایان ریاست‌جمهوری با مجلسی ضعیف و بدون دردسر مواجه می‌شد». 

بیگی که نقش غضنفر در آن لطیف معروف و قدیمی را به عهده گرفته، در ادامه مدعی شده که « اعتبار مجلس در گرو موفقیت آقای رئیسی است، نمایندگان، آبرو و اعتبار سیاسی خود را گرو ‌گذاشتند که رئیسی موفق شود و اگر این‌گونه نشود مجلس شکست خورده است و چیزی از اعتبار و آبرو برایش نخواهد ماند.» حال آنکه همین مجلس چند روز پیش وزیر اقتصاد که اتفاقا از مجلس به دولت رفته بود را خواست و از او حساب پس گرفت که چرا وضعیت بورس چنین است و تذکر جدی هم برای ساماندهی اوضاع به وی داد.

دیگر نکته قابل توجه در اظهارات جناب بیگی پیش‌بینی است که درباره دولت رئیسی می‌کند. او می‌گوید: « مجبور به تغییر کابینه خواهد شد هرچند این تغییر تیم دولت، پرهزینه خواهد بود اما زلزله سیاسی رخ خواهد داد»! 

«کیهان» تیتر و عکس یک خود را به دهمین سالگرد شهادت سرلشکر حسن تهرانی‌مقدم اختصاص داده است. در تیتر دو نیز به ماجرای ترور الکاظمی در هفته گذشته پرداخته و با اشاره به اینکه «پهپادهای مورد استفاده برای ترور نخست‌وزیر عراق فرانسوی بودند و از پایگاه آمریکا بلند شدند» نوشته است: « عراق در التهابِ انتخاباتِ پارلمانی بود و مردم معترض به نتایج انتخابات در خیابان‌ها بودند. نیروهای امنیتی مشغول سرکوب معترضان و گروه‌های مقاومت نیز در دو جبهه فعال بودند. یکی برای گرفتن حق خود در انتخابات که معتقد بودند، نادیده گرفته شده است و یکی در اعتراض به برخورد خشن نیروهای امنیتی با مردم. ناگهان اتفاقی تمام ذهن‌ها را از این وقایع مهم منحرف کرد: «ترور نافرجام نخست‌وزیر عراق با پهپاد»؛ طوری که تمام آن مسائل دیگر به حاشیه رفت. کار به جایی رسید که برخی نوشتند، این ترور چه بسا نمایشی بوده است. اما پنج شنبه‌ای که گذشت، روایت تازه‌ای از این حادثه منتشر شد.»

«آرمان ملی» امروز تمرکز خود را بر سیاست خارجی گذاشته است. از یک سو در گزارشی که تیتر یک کرده به بررسی تحولات قبل از مذاکره پراخته و از سوی دیگر گفت‌وگویی دارد با حشمت‌الله فلاحت‌پیشه که عکس یک شده است. فلاحت پیشه در این گفت‌وگو که با تیتر «عواملِ تهدید کننده «مذاکرات٨ آذر» را از بین ببریم» منتشر شده، می‌گوید: « موضوعی که موفقیت مذاکرات 8 آذر را تهدید می‌کند در واقع شکل گیری یکسری مواضع متصلب و غیرقابل تغییر در دو طرف است. یعنی اگر دو طرف به این موضع ورود پیدا بکنند که عملا به اصطلاح خواسته‌های صد در صدی خود را مطرح کنند آن وقت امکان ‌توافق تضعیف می‌شود. چون فرضیه‌های زیادی مطرح شده مبنی بر غلبه مولفه‌های تقابلی بر مولفه‌های تعاملی در شرایط کنونی در آن وقت امکان شکست مذاکرات خیلی جدی‌تر هم می‌شود. طرفین بر اساس یکسری اصول قابل توافق با هم شروع کنند و مذاکرات را پیش ببرند. خواسته ایران یک خواسته معقولی است و مذاکرات احیای برجام در وین خود به خود یک بنیان استنادی و رسمی ندارد.»

«ایران» با انتخاب یک عکس عمودی بزرگ از رئیسی در حالی که به حرف و درد دل کارگران معدن گوش می‌دهد از یک سو به صفحه یک خود از نظر شکلی تازگی و سامان داده و از سوی دیگر با بررسی عملکرد دولت در این صد روز از نظر محتوایی به یک روزنامه واقعی تبدیل شده و از آن وضعیت بازنشر اخبار با شیوع معروف چسب و قیچی فاصله گرفته است. در این پرونده عملکرد دولت در حوزه‌های مختلف مثل سیاست خارجی و اقتصاد مرور شده و گفت‌وگوها، یاددشت و گزارش‌های نسبتا قابل اعتنایی دارد. 

«آفتاب یزد» در عکس یک خود به شرح جزئیاتی از علل فوت دختر نخبه اهوازی در پی یک جراحی زیبایی پرداخته است و در تیتر یک خود به تصمیم و سیاست اخیر رئیسی در قبال وضعیت بازار خودرو و قیمت‌ها. این روزنامه اصلاح‌طلب که در سه ماه گذشته به یک روزنامه حامی دولت تبدیل شده است، در گزارشی با عنوان «سیگنال لغو گران شدن خودرو» نوشته است: « افزایش قیمت برای تعهدات پیش فروش تا پایان سال جاری نیست، اما باز هم به دلیل تاثیرات روانی آن در جامعه، این مصوبه به دستور رئیس جمهور فعلا منتفی شده است.با این همه باید دید در بازار فعلی این تصمیم رئیس جمهور به نفع مردم است یا به ضرر آن‌ها خواهد بود؟» در ادامه نیز به نقل از مرتضی مصطفوی کارشناس خودرو آورده است: « این رفتار نشان می‌دهد که ما هیچ حکمرانی واحدی در صنعت خودرو نداریم و متاسفانه متولیان این امر به دنبال منافع خودشان هستند و تنها کسی که در این میان سرش بی‌کلاه است مردم هستند که بازیچه این سیاست‌ها شده اند.همه این موارد نشان از این دارد که همچنان صنعت خودرو سیاسی است و با آن پوپولیستی برخورد می‌شود. اگر واقعا آزاد‌سازی قیمت خودرو یک سیاست درست است هیچ ارگان و نهاد دیگری حق دخالت در آن را ندارد، اگر هم سیاست غلطی است که رئیس جمهور مجبور به دخالت در آن است پس چرا از همان ابتدا چنین سیاست غلطی اتخاذ شد؟ درست است که قیمت‌گذاری نباید دستوری باشد اما قیمت‌گذاری در صنعت خودرو یک معلولی از عوامل مختلف مثل فساد‌های پست پرده، رانت‌ها و دلال بازی‌هایی که در تامین قطعات وجود دارد است که هیچ کس به این موارد نمی‌پردازد. خودرو ساز و قطعه ساز می‌گویند ما زیان ده هستیم و باید زیان ما جبران شود بنابراین تصمیم گرفته می‌شود که آزاد‌سازی قیمت اتفاق بیفتد تا این ضرر و زیان‌ها از جیب مردم جبران شود نه از اصلاح درست صنعت خودرو! خودروسازان و قطعه سازان پشت پرده در حال رفیق بازی با یکدیگر هستند در صورتی که چنین چیزی در هیچ کجای دنیا وجود ندارد!»