توافقات جدید ایران و ترکمنستان

یک رسانه آمریکایی روز شنبه در تحلیلی  تحت عنوان «گرم شدن روابط ایران و ترکمنستان در آستانه فصل زمستان» نوشت.

وبگاه «رادیو اروپای آزاد» در این گزارش نوشت، «رشید مردف» وزیر امور خارجه ترکمنستان در نشستی در تهران حضور داشت و ممکن است ترکمنستان یکی از مشتریان گاز طبیعی خود را بازگرداند. رشید مردف خلال 26 تا 28 اکتبر برای برگزاری نشست وزرای خارجه کشورهای هم مرز با افغانستان و روسیه در تهران حضور داشت. وی از این فرصت استفاده کرد و با مقام‌های ایرانی برای بحث در مورد موضوع بسیار مهم دوجانبه  واردات گاز طبیعی ایران از ترکمنستان گفت‌وگو کرد.

*تمایل ایران در واردات گاز از ترکمنستان

«جواد اوجی» وزیر نفت ایران، پس از دیدار با مردف، گفته است که کشورش علاقه مند به از سرگیری واردات گاز از ترکمنستان  است که در اوایل سال 2017 کاهش یافت.

در ادامه این گزارش آمده است، پیشرفت احتمالی در رابطه با ایران در حالی اتفاق می‌افتد که ترکمنستان نمایندگانی را به کابل فرستاد تا تلاش کنند به پروژه خط لوله گاز طبیعی ترکمنستان-افغانستان-پاکستان (TAPI)  جان دوباره بخشند.

*پایداری ایران  علی‌رغم مشکل با ترکمنستان

این رسانه با اشاره به مشکلات بین ایران و ترکمنستان در زمینه خرید گاز و پرداخت‌های مالی نوشت، گاز ترکمنستان برای شمال ایران بسیار مهم است، چیزی که مقامات ترکمنستان در اواخر سال 2016 پس از دست دادن روسیه به عنوان مشتری، روی آن حساب کردند.

ترکمنستان فکر نمی‌کرد ایران بتواند بدون گاز طبیعی این کشور فعالیتی کند. با گذشت نزدیک به پنج سال هنوز گازی از ترکمنستان به ایران جریان ندارد، اما اگر اظهارات اوجی واقعی باشد، ممکن است این مسئله به زودی تغییر کند.

اوجی که قبلاً رئیس شرکت ملی گاز ایران بود، گفت: «مذاکرات مثبتی برای تسویه بدهی انجام شد و گفت‌وگوها ادامه دارد .بی‌شک بدهی به ترکمنستان تسویه خواهد شد و ما در این زمینه مصمم هستیم.»

*گزینه ایران برای تسویه حساب با ترکمنستان

تسویه بدهی تنها اولین گام مورد نیاز برای از سرگیری جریان گاز ترکمنستان به شمال ایران است. ایران قبلاً برای گاز ترکمنستان به صورت تهاتری پرداخت کرده بود و دولت ترکمنستان به طور فزاینده‌ای تقاضای پول نقد می‌کرد. با توجه به وضعیت وخیم اقتصادی ترکمنستان و کمبود کالاهای اساسی مانند روغن خوراکی، آرد و شکر ممکن است فعلا مبادله کالا برای عشق آباد قابل قبول باشد.

*روابط ایران و ترکمنستان گرم می‌‌شود

این وبگاه نوشت، به نظر می‌رسد که احتمال از سرگیری گازرسانی ترکمنستان به ایران و همچنین گرم شدن روابط دوجانبه وجود دارد. «قربانقلی بردی محمد اف» رئیس جمهور ترکمنستان در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری‌های شانگهای در شهر «دوشنبه» در ماه سپتامبر با «آیت الله سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران درباره حل مسئله گاز با تهران گفت‌وگو کرد.

همچنین در جریان سفر مردف به تهران، توافق بیش از یک دهه‌ای برای پیمانکاران ایرانی جهت ساخت خط برق 400 کیلوولت از شهر «مری» در ترکمنستان تا شهر مرزی «سرخس» در ایران اعلام شد.

ترکمنستان حتی پس از قطع خطوط لوله گاز به صادرات برق به ایران ادامه داده است. افغانستان نیز از ترکمنستان برق دریافت می‌کند، اما از زمان تسلط طالبان در اواسط ماه اوت، مشخص است که مقام‌های طالبان قادر به پرداخت پول برای برق وارداتی از ترکمنستان نخواهند بود. بنابر این برقراری یک خط برق جدید به ایران می‌تواند ضررهای حاصل از صادرات برق به افغانستان را جبران کند، اگرچه ایران نیز هزینه برق ترکمنستان خود را به صورت مبادله‌ای پرداخت کرده است.

*توافقات جدید ایران و ترکمنستان

ترکمنستان و ایران همچنین به توافق جدیدی در مورد حمل و نقل ریلی دست یافتند و ایران قول داد منطقه‌ای را در «بندر شهید رجایی» در خلیج فارس برای ترانزیت کالاهای ترکمنستانی از طریق ایران در دسترس قرار دهد.

مقام‌های ایرانی همچنین در 17 اکتبر اعلام کردند که هر چهار گذرگاه مرزی با ترکمنستان، سرخس، لطف آباد، باجگیران و اینچه برون بازگشایی شده‌اند، اقدامی که تجارت دوجانبه را بهبود می‌بخشد.

این رسانه در خاتمه نوشت، همه اینها برای مقام‌های ترکمنستانی که سال‌هاست برای یافتن منابع درآمدی جدید جهت  کمک به فرونشاندن رکود اقتصادی تلاش می‌کنند، بسیار خوشایند است./فارس