پیشنهاد جوزپ بورل به ایران درباره مذاکرات وین

«جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا امروز دوشنبه برای گفت‌وگو با ایران قبل از برگزاری مذاکرات وین درباره برجام اعلام آمادگی کرد.

ساعاتی قبل‌تر سخنگوی اتحادیه اروپا اعلام کرد این اتحادیه روز پنجشنبه با ایران در بروکسل درباره از سرگیری مذاکرات احیای برجام گفت‌وگویی برگزار نخواهد کرد.

«نبیلا ماسرالی» سخنگوی اتحادیه اروپا در همین خصوص گفت: «روز پنجشنبه جلسه‌ای برگزار نخواهد شد.»

بورل در توضیح بیشتر در این باره گفت: «این امیدواری‌ای است که هیچ طرح ملموسی برای آن وجود ندارد. من مخالف آن نیستم.»

بورل اضافه کرد: «اگر آنها نیاز دارند قبل از نشست وین، با من یا دیگران گفت‌وگوهای دوجانبه داشته باشند من این کار را انجام خواهم داد چون وظیفه‌ام است.»

یک مقام ارشد اتحادیه اروپا هفته گذشته گفته بود ایران هنوز حاضر به بازگشت به مذاکرات وین برای احیای برجام نیست اما تهران می‌تواند در بروکسل درباره متن‌های مربوط به دور قبلی مذاکرات وین، رایزنی‌هایی با طرف‌های مختلف داشته باشد.

بورل امروز دوشنبه مدعی شده آماده برطرف کردن تردیدهای ایران در خصوص گفت‌وگوهای وین در هر چارچوبی است اما گفت‌وگوهای جدی در این خصوص در وین انجام خواهد شد.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی شد: «ما برای ایرانی‌ها روشن کردیم که زمان به نفع آنها نیست و بهتر است سریعتر به میز مذاکرات بازگردند.»

هفته گذشته پایگاه نشنال گزارش داد ایران و اتحادیه اروپا بر سر زمان آغاز مذاکرات وین در خصوص برجام اختلاف‌نظر دارند.

این پایگاه نوشته بود مقام‌های ایران و اتحادیه اروپا بعد از دیدار در تهران نتوانسته‌اند بر سر چارچوب زمانی برای آغاز مجدد مذاکرات وین به توافق برسند، اما دو طرف طی روزهای آتی برای رایزنی‌های بیشتر در بروکسل با هم دیدار خواهند کرد.

بیست و دوم مهرماه «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران میزبان «انریکه مورا» معاون جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تهران بود. پس از برگزاری این نشست در تهران اعلام شد که قرار است گفت‌وگوهای دو طرف طی دو هفته آینده در بروکسل از سر گرفته شود.

«انریکه مورا»، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تا کنون شش دور گفت‌وگو در وین برای مذاکرات برجام تشکیل داده است اما هفتمین دور این مذاکرات برگزار نشده و طرف‌ها در خصوص آن اختلاف دارند.

در هفته‌های اخیر، مقام‌های دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا بارها دولت جدید ایران را متهم کرده‌اند که در حال اتلاف وقت است و تمایلی برای بازگشت به مذاکرات وین ندارد.

با این حال، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز ۱۶ مهر ماه بار دیگر با تأکید بر قصد ایران برای بازگشت به مذاکرات وین گفته بود: «در حال نزدیک شدن به جمع بندی نهایی در دولت جدید، (دولت سیزدهم) هستیم».

وی همچنین یادآور شده بود: «برای دولت جدید که دولت عملگرا و نتیجه گراست، بسیار مهم است که در مذاکرات منافع و حقوق ملت ایران به طور کامل تامین شود».

وزیر امور خارجه ایران با تأکید بر این‌که ما وقت خودمان را در مذاکرات تلف نخواهیم کرد، بیان کرده بود: «برای ما مهم است که نشانه‌هایی از طرف مقابل از جمله آمریکا دریافت کنیم که نشان دهنده نیت جدی آمریکایی‌ها برای بازگشت کامل به تعهداتشان باشد».

ایران  در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد. علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.

کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.

ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.

دولت جو بایدن، علی‌رغم اعتراف به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران از انجام اقداماتی که برای بازگشت به برجام ضروری بوده خودداری کرده و عملاً پیگیری سیاست ترامپ را علیه ایران در دستور کار قرار داده است.

بایدن و مشاورانش گفته‌اند قصد دارند آمریکا را به برجام بازگردانند، اما می‌خواهند از بازگشت به برجام به عنوان «سکویی برای قوی‌تر و طولانی‌تر کردن» این توافق استفاده کنند.

جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.

تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.

یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.

مضاف بر این، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.

اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.

رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»

جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد./فارس