گزینه جدید دولت بایدن درقبال ایران

پایگاه خبری و تحلیلی «بلومبرگ» گزارش کرد که با توجه به این که ایران راههای مقابله با تحریم‌های ایالات متحده را پیدا کرده است، دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا با این واقعیت هشداردهنده روبرو است که بازگشت به برجام احتمالاً دیگر امکانپذیر نیست.

این پایگاه تحلیلی سپس به نقل از منابع آگاه از مذاکرات «وین» درباره احیای برجام مدعی شد که مقام‌های آمریکایی پس از آن که چندین ماه گفت‌وگو برای بازگشت به برجام به حصول توافق منجر نشد، هم‌اکنون در حال بازبینی و بررسی گزینه‌های خود هستند.

لغو محدود تحریم‌ها در قبال توقف غنی‌سازی ایران؛گزینه جدید دولت بایدن

این منابع آگاه مدعی شدند که گرچه ایالات متحده همچنان خواستار بازگشت سریع به برجام به عنوان مسیری به سوی یک توافق «طولانی‌مدت‌تر و مستحکم‌تر» است اما همچنان تمایل دارد جایگزین‌های دیگر را مورد ارزیابی قرار دهد که این شامل برداشتن گام‌های موقت به سوی کاهش محدود تحریم‌ها در قبال اقدام ایران در متوقف کردن اکثر فعالیت‌های غنی‌سازی است.

ایالات متحده مدعی است که ایران با افزایش سطح غنی‌سازی خود قصد دارد به مواد مورد نیاز برای تولید بمب دست یابد و این در حالی است که مقام‌های جمهوری اسلامی بارها تأکید کرده اند که برنامه هسته‌ای ایران کاملاً صلح‌آمیز است و ایران هرگز به دنبال ساخت بمب نبوده و نیست.

«علی واعظ» مدیر پروژه ایران در گروه بحران بین‌المللی با تأکید بر لزوم احیای برجام گفت: «این هرگز کار ساده‌ای نبوده است اما امید بر آن بوده است که دو طرف (ایران و آمریکا) این مسئله را در نظر می‌گرفتند که احیای این توافق همچنان کم‌هزینه‌ترین گزینه است اما دو طرف به دلیل از دست دادن این فرصت طلایی مقصر هستند».

بلومبرگ سپس با اشاره به این موارد تأکید کرد که عدم بازگشت به توافق اولیه هسته‌ای، یک شکست بزرگ و چشمگیر برای «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا محسوب می‌شود که احیای توافق چندملیتی برجام را به عنوان اولویت اصلی سیاست خارجی خود قرار داده بود و برای طرح‌هایش در غرب آسیا عامل کلیدی بود.

دولت آمریکا در زمان دونالد ترامپ و در اردیبهشت 1397 به صورت یکجانبه و بر خلاف قطعنامه‌های بین‌المللی از توافق هسته‌ای خارج شده و با اعمال تحریم‌های بی‌سابقه، سیاست فشار حداکثری را علیه ایران در پیش گرفت و حتی در دوران شیوع ویروس کرونا مانع از آن شد که ایران به منابع خود در دیگر کشورها برای واردات دارو و مواد غذایی دسترسی پیدا کند.

پس از روی کار آمدن دولت بایدن، مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران با یادآوری این واقعیت که آمریکا،‌ طرفی بوده که از برجام خارج شده،‌ تاکید کرده‌اند که نخست آمریکا باید به تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای بازگردد و پس از راستی آزمایی، ایران نیز کاهش تعهدات برجامی خود را متوقف کرده و به پایبندی کامل به برجام باز خواهد گشت.

تاکنون 6 دوره مذاکرات در وین برای احیای برجام برگزار شده است ولی برای دور هفتم این مذاکرات تاکنون تاریخ دقیقی ارائه نشده است.

طبق گزارش بلومبرگ، منابع آگاه می‌گویند که هدف آمریکا همچنان بازگشت کامل به مفاد برجام است اما ادامه دادند که واشنگتن هیچ شواهدی در دست ندارد که نشان دهد آیا دولت جدید ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی آمادگی دارد یا خیر.

ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا تسلیم نشده است

بلومبرگ با اشاره به ناکارآمدی ابزار تحریم‌ها برای تحقق اهداف واشنگتن در قبال جمهوری اسلامی ایران ادامه داد که طبق گفته منابع آگاه، چالشی که مذاکره‌کنندگان آمریکا در مذاکرات وین برای احیای برجام با آن روبرو هستند، این است که دولت بایدن نتوانسته از اهرم تحریم‌ها در قبال ایران بهره جوید و حتی پیشرفت سریع برنامه هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که علی‌رغم فشارهای اقتصادی مداوم ناشی از تحمیل تحریم‌ها، ایران آمادگی تسلیم شدن در قبال آمریکا را ندارد.

اخیراً آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور ایران در مراسم تحلیف روز پنجشنبه 14 مردادماه با تأکید بر لزوم لغو تحریم‌های جمهوری اسلامی ایران گفت: «تحریم‌ها علیه مردم ایران باید لغو شود و ما از هرگونه تلاش‌ دیپلماتیک برای رسیدن به این هدف حمایت می‌کنیم» و همچنین در خصوص هرگونه مداخله خارجی در منطقه نیز هشدار داد.

علی‌رغم آن که مقام‌های ایران بارها تأکید کرده‌اند که بازگشت مجدد آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها باید با پشتوانه‌ای همراه باشد به طوری که با تغییر دولت‌های آمریکا، امکان خروج مجدد و وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران امکانپذیر نباشد.

با این حال، بلومبرگ گزارش کرد که گروههایی که از تصمیم ترامپ برای خروج از برجام حمایت کردند و شامل بنیاد دفاع از دموکراسی و سناتورهای جمهوری‌خواهی چون «تد کروز» و «تام کاتن» می‌شوند، به وضوح گفته اند که در تلاش هستند به رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه آینده کشورشان فشار می‌آورند که مجدداً هر تحریمی را که بایدن با لغو آن علیه ایران موافقت کند، بازگرداند.

طبق این گزارش، در حال حاضر ایران خواستار لغو تمامی تحریم‌ها و ارائه تضمین در خصوص عدم بازگشت مجدد این تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی است.

بلومبرگ با اشاره به این موارد ادامه داد، علی‌رغم وجود برخی تنش‌ها و مذاکرات پیچیده درباره احیای برجام، برخی دیپلمات‌ها و تحلیلگران بر این باورند که ممکن است ایران همچنان برای توافق آماده باشد.

طبق این گزارش، «باربارا وودوارد» سفیر و نماینده انگلیس در سازمان ملل اخیراً اعلام کرد: «درب دیپلماسی و گفت‌وگو همچنان باز است».

بلومبرگ در پایان گزارش خود با اشاره بر لزوم احیای برجام نوشت که «سوزان دیماگیو» عضو ارشد اندیشکده «کارنگی» در خصوص روند پیشرفت مذاکرات در وین گفته است: «اگر واشنگتن و تهران همچنان توپ را به زمین یکدیگر بیاندازند، تصور هرگونه پیشرفت دشوار خواهد بود. احیای برجام به نفع هر دو طرف (آمریکا و ایران) است»./ فارس