خوش‌چشم: وزیر خارجه دولت آینده باید فردی تحول‌خواه و مبتکر باشد
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: تا زمانی که طرف آمریکایی بدون هزینه ایران را تحریم می‌کند، قطعاً اراده‌ای برای برداشتن تحریم نخواهد داشت.
گفت‌وگویی با سیدمصطفی خوش‌چشم، تحلیلگر مسائل راهبردی و بین الملل انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه از نظر می‌گذرد.
سیاست خارجی در ۸ سال گذشته انفعالی بود
- در هشت سال گذشته، تنها کانون توجه بخش دولت در زمینه سیاست خارجی، بر روی تنش زدایی با آمریکا بوده است.
- به عبارت دیگر اقدامات دستگاه سیاست خارجی کشور، بیشتر واکنشی و انفعالی بوده است که همان نیز بر اساس یک طرح، یعنی برجام جلو رفته است و طرح جایگزین و یک استراتژی جامع برای حل اختلاف با آمریکا دیده نشده بود.
در طول هشت سال گذشته تاثیرگذاریمان در منطقه کاهشی بوده است
- به نظر می‌رسد، در طول هشت سال گذشته، تاثیرگذاریمان در منطقه در حال کاهش بوده است.
- کارهایی که در منطقه قفقاز انجام شد و نتایج آن، گویای این امر است که متاسفانه در طول شش سال گذشته، ما از یک بازیگر فعال و قدرتمند منطقه‌ای، با حوزه نفوذ تمدنی، شاهد کاهش نفوذ و تاثیرگذاری در سرزمین‌های تمدنی‌مان از جمله در منطقه قفقاز بوده‌ایم.
- در زمینه کشورهای دیگر منطقه نیز متاسفانه علی رغم وجود پتانسیل‌های بالا، ما از طرح‌های مبتکرانه برای تثبیت امور راهبردی و اقتصادی استفاده و بهره نبردیم بنابراین نیاز است که بر اساس طرح جدیدی برای سیاست خارجی، کنشگری را به دستگاه سیاست خارجی بازگردانیم.
اروپا صرفاً محدود به سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان نیست
- لازم است این طرح، هدفمند و با اولویت اقتصادی چارچوب‌گذاری و اولویت‌بندی شود تا با گسترش روابط همسایگی و همچنین گسترش روابط با کشورهایی که حاضرند با ما بر اساس منافع متقابل و احترام کار کنند، به ویژه در حوزه اقتصادی، گسترش روابط و همکاری‌ها را انجام دهیم.
- متاسفانه ما اروپا را معادل با سه کشور تروئیکای انگلستان، آلمان و فرانسه می‌دانیم و از ظرفیت‌های موجود اقتصادی در دیگر کشورها مثل ایتالیا و اسپانیا اغماض کردیم و آنها را نادیده گرفتیم.
آمریکا اراده‌ای برای رفع تحریم ندارد
- تا زمانی که طرف آمریکایی بدون هزینه جمهوری اسلامی ایران را تحریم می‌کند، قطعاً اراده‌ای برای برداشتن تحریم نخواهد داشت.
- بایستی با طرح دعوا در مراکز و دادگاه‌های بین‌المللی و همینطور با استفاده از دیگر ابزارها تحریم‌های آمریکا را هزینه‌مند و با آنها مقابله کرد.
- شاید مجموعه این سیاست‌ها، بتواند طرف آمریکایی را از استراتژی و راهبرد مهار به سمت راهبرد حل اختلاف با ایران مجبور کند.
پاسخ «خیر» رئیسی حاوی چند پاراگراف پیام برای آمریکایی‌ها بود
- «خیر» آقای رئیسی، نکته به جایی بود و نکته برجسته سخنان آقای رئیسی دقیقاً همین تک کلمه جواب بود.
- بایدن به عنوان بخش کوچکی از پازل سیاست خارجی آمریکا نسبت به ایران و برجام در ابتدای امر که به قدرت رسید، سعی می‌کرد راجع به ایران صحبت نکند و در حقیقت، آن «نه» و «بله» معروف را که بیان کرد برای این بود که عدم تمایل خودش را نشان بدهد.
- این پاسخ آقای رئیسی که با یک «خیر» جواب دادند، حاوی پیامی بیش از چند پاراگراف برای طرف آمریکایی است که متوجه شود دوران جدیدی در سیاست خارجی و استراتژی خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به آمریکا شروع شده است.
رئیسی یک فرد تحول‌خواه و در عین حال منطقی و عاقل است
- به نظر می‌رسد حضور آقای رئیسی به عنوان یک فرد انقلابی و تحول خواه و در عین حال منطقی و عاقل، فرصت نادر و کمیابی را در اختیار کشور بگذارد تا سیاست خارجی کشور را متحول کند.
- بر همین اساس، ما نیاز داریم سیاست خارجی بر اساس یک راهبرد جامع‌نگر، متوازن، متعادل، کنش‌گرانه و با هدف‌گذاری و اولویت اقتصادی انجام و متحول بشود.
- داشتن راهبرد و چشم انداز جامع‌نگر یعنی در آن، روابط با همه کشورها دارای وزن و معیار مشخصی باشد و همچنین از تمرکز بر روی آمریکا، تغییر وزن به حوزه‌هایی مثل آمریکای لاتین، آفریقا، چین، روسیه و شرق آسیا را شاهد باشیم.
وزیر خارجه دولت آینده باید فردی تحول‌خواه و مبتکر باشد
- قطعاً یکی از مشکلات ما در زمینه انتصاب وزرا در کابینه از جمله وزیر خارجه خواهد بود که لازم است بر اساس گزینش نخبگانی از میان نیروهای متخصص و متعهد و دارای انرژی انتخاب شود.
- باید شخصی با نگاه راهبردی و تحول خواهانه و مبتکرانه پیدا کنیم که بعد در تکمله‌ی آن، یک تیم که دارای این خصایص باشند را همراهش کنند تا ایشان با این تیم بتواند چنین طرح راهبردی را جلو ببرد.
- باید دستگاه قدیمی سیاست خارجی ما که ۲۰ سال بر اساس این اسلوب پیش رفته و بر اساس نگاه قدیمی به سیاست خارجه به فعالیت پرداخته است را نوسازی و همگام با اقتضائات، به روز کنیم./مهر
دیدگاه تان را بنویسید